نویسنده :   هلن افشار

آتوسا در لغت به معنای خوش اندام است. همچنین به معنای قدرت و توانمندی نیز میباشد.آتوسا ( ۵۵۰ تا ۴۷۵ پیش از میلاد مسیح) شهبانوی ایران یکی از برجسته ترین زنان در تاریخ ایران قدیم است. وی دختر کورش کبیر و کاساندان، خواهر کمبوجیه، و همسر دوم پادشاه هخامنشی، کمبوجیه وداریوش یکم، و مادر خشایار شاه بود آتوسا بانویی زیبا بود وهم شاعر و هم ادیب بود و به نوجوانان پارسی درس ادبیات پارسی میداد. به خاطرخرد و اندیشه نیکویش داریوش با ایشان در مسائل مملکتی و سرنوشت ساز مشورت میکرد و نیز به ایشان اعتماد کامل داشت .اگر داریوش به منطقه ای لشگر میکشید شورای سلطنت برای اداره امور کشور تشکیل میشد ورئیس و مافوق همه در راس شورای سلطنت شهربانو آتوسا بودهرودوت در مورد زندگی سیاسی وی می گوید: آتوسا از قدرت فوق العاده ای برخوردار بود و علاقمند بودکه در میدان کارزار نیز شوهرش را همراهی کند. وی همواره یاور فکری داریوش بزرگ بوده و چندین نبردبزرگ را شخصا فرماندهی کرده و یا با نقشه های جنگی او انجام گرفته است .از زمان مرگ او هیچ اطلاعی در دست نیست.تا زمانی که خشایار از جنگ یونان بر میگرددزنده بوده است. احتمالا آرامگاه او در کنار آرامگاه داریوش کبیر در نقش رستم میباشد.

(پیراسته و ویراسته‌ی یادداشت‌های قاسم غنی)

(در ماههای سفارت در قاهره برای پس گرفتن شمشیر جواهرنشان رضاشاه و جواهرات سلطنتی از خانواده‌ی ملکه‌ی متواری)

سال ۱۳۲۶ قاسم غنى، پزشک و ادیب، را محمدرضا شاه به سفارت ایران در قاهره فرستاد. ملکه فوزیه بدون دخترش به مصر بازگشته بود همراه با جواهراتى که هنگام ازدواج با ولیعهد ایران به او داده بودند. شمشیر جواهرنشان رضا شاه را هم، که در ژوهانسبورگ درگذشته بود، ملک فاروق خیال نداشت همراه جسد او به ایران بفرستد. یادداشت‌هاى غنى شرح تلاش اوست براى فیصله‌دادن به طلاق، ستایش زنان بسیار زیبا و تحقیر زنان کمتر زیبا، و مطالبى محرمانه از قبیل دیدار با پریچهره‌اى که از او با نام مستعار و عنوان عجیب ”بگم سکینه والى (خانم اِمریکائى، زن ولى‌خان هندى)” یاد مى‌کند.

داستان با سرگذشت کوروش سپیدمه (کورش اسپیتام یا سیروس سپیتاما)، فرستادهٔ ایرانی هخامنشی در سدهٔ پنجم پیش از میلاد، آغاز می‌شود. کسی که به همهٔ جهان آشکار آن دوران سفر می‌کند تا باورهای سیاسی و دینی ملت‌های گوناگون آن زمان را مقایسه کند و بسنجد. این کتاب تصویری کلی از دوران آن روز (داریوش، خشایارشا و اردشیر) را به دست می‌دهد. کوروش سپیدمه نخستین سفیر ایران در هند، چین و یونان بوده‌است و در این کتاب همزمان شما را با عقاید زرتشت، بودا، کنفسیوس و سقراط آشنا می‌کند.

رمان «آفرینش» اثری است متعلق به قرن پنجم پیش از میلاد مسیح، عصر پادشاهان قدیم ایرانی، داریوش و خشایار و نیز عصر زرتشت، بودا، کنفسیوس، هردوت و سقراط. گورویدال در جایی گفته است که همیشۀ خدا آرزویش این بوده که رمانی بخواند که زرتشت، سقراط، بودا و کنفسیوس همه در آن جمع باشند و چون چنین کتابی پیدا نمی‏ کند، به ناگزیر خود دست به کار نوشتن این رمان می ‏زند.

رمان «آفرینش» تصویری است دقیق و باورنکردنی با جزئیات متقاعدکننده از دنیای باستان و اثری تفکربرانگیز و هوشمندانه. گورویدال یکی از خوش فکرترین نویسندگان زندۀ امروز جهان است و بی‏ آنکه آگاهیها و یافته‏ های علمی امروز را در کار خود دخالت دهد به بررسی مشکلات اساسی بشری می‏ پردازد. «آفرینش» بازآفرینی اصیلی از گذشته‏ های دور است.

                                                                                      نقل از کتاب «۹۹ رمان برگزیدۀ معاصر»

نویسنده :   آن فرانک

مترجم :   شهلا طهماسبی

آن فرانک پانزده ساله، مظهر تعقیب و آزار یهودیان از سوی نازی‌ها به شمار می‌آید و خاطرات او را در ردیف خاطرات تاریخی مانند خاطرات کاترین منسفیلد، آنایس نین و لیف تالستوی دانسته‌اند.

آنه و خانواده‌اش در سال ۱۹۳۳ پس از به قدرت رسیدن حزب نازی در آلمان به آمستردام نقل مکان کردند و با آغاز اشغال هلند در سال ۱۹۴۰ توسط نیروهای نازی، در آن کشور گرفتار شدند.در ماه ژوئیهٔ سال ۱۹۴۲، زمانی که میزان آزار و خشونت علیه یهودیان به نهایت میزان خود رسیده بود، خانوادهٔ فِرانک به همراه چندی دیگر از دوستان یهودیشان، اقدام به پنهان شدن در اتاقهای مخفی ساختمان اداری اُتو فِرانک (پدرِ آنه) کردند. پس از ۲۵ ماه زندگی در اتاقهای مخفی، بر اثر خیانت، در ۴ اوت سال ۱۹۴۴ نهان‌گاهشان در خانهٔ شماره ۲۶۳ خیابان پرینسخراخت فاش شد و هشت یهودی از جمله آنه فِرانک دستگیر و سپس به اردوگاه آشویتس فرستاده شدند.بررسی‌های تازه نشان داده که ممکن است دلیل لو رفتن مخفیگاه آن فرانک خیانت نبوده و نازی‌ها به طور اتفاقی مخفیگاه او و خانواده‌اش را پیدا کردند.

آنه فرانک چندین روز پس از مرگ خواهرش مارگوت فرانک و هفت ماه پس از دستگیریشان، در سن ۱۵ سالگی بر اثر بیماری حصبه در اردوگاه مرگ برگن بلزن درگذشت.

میپ گیس و الیزابت «بِپ» واسکوئیجل دوتن از پنج نفری بودند که در طول این مدت به گروه پنهان‌شده در مخفیگاه کمک می‌کردند. آنها پس از دستگیری و بازداشت گروه، نوشته‌های آنه را پراکنده بر روی زمین در اتاقهای مخفی یافتند و میپ گیس بدون اینکه آنها را بخواند، تا پایان جنگ آنها را حفظ نمود.

تنها بازماندهٔ گروه اُتو فرانک بود که پس از جنگ به آمستردام بازگشت و دفترچهٔ خاطرات را دست‌نخورده دریافت کرد و به یاد خانواده‌اش تصمیم به انتشار آن گرفت که تلاش‌های وی در نهایت منجر به چاپ آن در سال ۱۹۴۷ شد. این اثر از زبان اصلیش، یعنی هلندی ترجمه و برای اولین‌بار در سال۱۹۵۲ با عنوان خاطرات یک دختر جوان به زبان انگلیسی چاپ شد. آن دفترچهٔ خاطرات که در سال‌روز تولد ۱۳ سالگی‌اش به آنه هدیه شد، دربرگیرندهٔ خاطرات زندگی وی از تاریخ ۱۲ ژوئن سال ۱۹۴۲ تا یکم اوت ۱۹۴۴ می‌باشد. این اثر که به زبان‌های بسیاری ترجمه شده، یکی از پرخواننده‌ترین کتابهای جهان به شمار می‌آید و چندین نمایشنامه و فیلم بر اساس آن ساخته شده‌است. در حقیقت این دفترچهٔ خاطرات روزانه،آنه فرانک را به یکی از مطرح‌ترین قربانیان نسل‌کشی یهودیان (هولوکاست) تبدیل کرده‌است.

ساختمانی که خانوادهٔ فرانک و چهار تن دیگر در حدود دو سال در اتاق‌های مخفی آن زندگی می‌کردند در ماه مه ۱۹۶۰ به موزه تبدیل شد و یکی از پربازدید کننده‌ترین موزه‌های آمستردام به‌شمار می‌آید.

دیوید رال (۱۹۵۰) مصرشناس انگلیسی است. از دهه ۱۹۸۰ نظریه‌های در زمینه مصر شناسی پیش کشید که مغایر نظریات رایج بود. نظریه‌ها او به گاه شناسی جدیدی منتهی شد که نتیجه‌ی تجدیدنظر او و عده‌ای از محققان بدواً در گاه‌شناسی سنتی مصر باستان (به خصوص سلاطین سلسله‌ها نوزدهم تا بیست و پنجم) و سپس در گاه‌شناسی سنتی خاور نزدیک باستان بود. دیوید رال این گاه شناسی را در نخستین کتاب خود، آزمونی در زمان: عهد عتیق از اسطوره تا تاریخ (۱۹۹۵)، مطرح کرد. اساس نظریه او بر این شرط استوار بود که اگر تاریخ سلطنت شاهان سلسله‌ها نوزدهم تا بیست و پنجم مصر را تغییر دهیم، شخصیت‌ها اصلی عهد عتیق با آدم‌های که نامشان در یافته‌ها باستان شناسی آمده (و پیدا شدن این نام‌ها هیچ گره‌ی از گره‌ها تاریخ را نگشوده) مطابقت می‌یابند (و در نتیجه بسیاری از گره‌ها تاریخ گشوده می‌شوند.) این نظریه اجزایی از گاه شناسی سنتی فرعون‌ها پیش از سلسله نوزدهم را هم خود به خود تغییر می‌داد، اما نظریه او هنوز میان محققان مقبولیت عام نیافته است.

لیکن نظریه رال به مصر منحصر نماند. او در دومین کتابش، افسانه: بنیاد تکوین تمدن (۱۹۹۸)، نظریه‌ها جدید دیگری در مورد برخی از روایات عهد عتیق مطرح کرد.

سومین کتاب او، که کتاب حاضر است، در واقع بازگویی روایات عهد عتیق از ابتدای سفر تکوین تا پایان کتاب پادشاهان بر اساس نظریه‌های است که در آن دو کتاب مطرح کرده بود.

چاپ اول کتاب حاضر، که در سال ۲۰۰۲ با عنوان عهد گمشده منتشر شد و به سرعت به فروش رفت، جنجالی در محافل دانشگاهی برانگیخت و واکنش‌ها موافق و مخالف گسترده‌ای در میان محققان این رشته داشت. مؤلف در پیش گفتار خود توضیحاتی در این خصوص داده است:

«کتابی که در دست دارید قصه‌ای است مبتنی بر روایات عهد عتیق، منتها قصه‌ای که در متن یک زمان شناسی درست قرار گرفته است. برای محافل دانشگاهی نوشته نشده. این کتاب اساس تاریخ روایی قومی‌است که خدای قدرت جویی را می‌پرستید با نام‌ها عدیده، و ما امروز او را با نام یهوه یا یهوه می‌شناسیم. داستان این قوم از محلی به نام عدن در هزاره ششم قبل از میلاد شروع و به ویرانی اورشلیم توسط بابلیان قرن ششم قبل از میلاد ختم می‌شود. داستانی است فوق العاده غنی، متنوع و پیچیده، چندان که آن را «حماسه حماسه ها» و «کتاب کتاب ها» خوانده‌اند، اما ما این قصه را به زبانی ساده و سرراست نوشته‌ایم. اگر طالب آن اید که قصه بنی یهوه را در همان قالب کلاسیکش بخوانید، بروید ترجمه انگلیسی کینگ جیمز را بردارید و آن را با تمام «تو» و «تو را» یش بخوانید. اما اگر در عین حال می‌خواهید از زبان یک مورخ امروزی بدانید واقعاً چه روی داده، کی روی داده، کجا روی داده و در ارتباط با کدام یک از شخصیت‌ها تاریخی خارج از عهد عتیق روی داده است، این کتاب پاسخ گوی خواسته شماست؛ پس بخوانیدش.

این کتاب یقیناً دندان قروچه‌ها فراوانی بر خواهد انگیخت، به ویژه در محافل دانشگاهی، اما من هم انتظاری جز این ندارم. من چیزهایی را گفته‌ام که وجدانم گفت بگو، و باید چیزهایی را از بنیادهای سنت گرا بشنوم که وجدانم گفت بشنو. از کجا معلوم؟ شاید روزی حصارهای این بنیادها نیز، مثل حصار آریحا فروریزد، و سرانجام قبول کنند که «یوشع شهری را ویران کرد که واقعاً وجود داشت.»

و در نهایت آنکه «اگر در دنیای باستان سیر می‌کنیم و طالب آن ایم که از وقایع گذشته‌ها دور درک نسبتاً درستی کسب کنیم، باید توقعات مدرنیستی خود را کنار بگذاریم و دنیا را از چشم راویان عهد عتیق بنگریم. تاریخ یا الاهیات راویان عهد عتیق، تاریخ آبا واجداد این راویان بود. و آبا واجداد این راویان، همه خدا گونه بودند. کارهایی در حد خدایان می‌کردند و سخنانی در حد خدایان می‌گفتند. دنیای این راویان، دنیایی بود پر از اژدهای هفت سر و دیو شاخ دار و جن دم دار و فرشته بالدار و آسمان چندطبقه پله دار. دنیایی بود پر از معجزه، پر از خدا یا خدایانی که دم به دقیقه از آسمان پایین می‌آمدند و در کار بشر تجسس یا دخالت می‌کردند. محققان این دسته از روایت‌ها را روایات یا متون «حماسی» خوانده‌اند و با این نام خواسته‌اند این دسته از متون را از سایر متون و روایات واقعی و تاریخی» جدا کنند.»

"تاریخ برای مردم مناطق مختلف جهان به نحو متفاوتی آغاز گردیده است. طی 13هزار سال پس از پایان واپسین عصر یخبندان، در بخش‌هایی از جهان، جوامع پیشرفته و برخوردار از ابزارهای فلزی به وجود آمدند. در بخش‌های دیگر تنها جوامع كشاورزی رشد كردند و در بخش‌هایی نیز جوامعی از «شكارچی گردآورنده‌ها» با ابزارهای سنگی باقی ماندند. این نابرابری‌های تاریخی به شدت جهان جدید را تحت تاثیر قرار داده است. زیرا جوامع باسواد و برخوردار از ابزارهای فلزی، جوامع دیگر را تسخیر یا نابود كرده‌اند. نگارنده در كتاب حاضر، سیر تحولات بشریت و سرنوشت جوامع انسانی را تحت این عناوین بررسی كرده است: ازعدن تا كاخاماركا، پیدایش و گسترش تولید خوراك، از خوراك تا سلاح، میكروب و فولاد، و دور دنیا در پنج فصل."