عشق صدراعظم
رمان سرگذشت تاريخي جذاب، شيرين و بسيار مشغول كننده است كه درباره اوضاع آن روز فرانسه و شخصيت هايي كه در مقدمه اين مقال، به اجمال، معرفي شدند صحبت مي كند. از خلال داستاني شيرين به وقايع ربع دوم قرن هفدهم فرانسه، يعني سالهاي نخستين زمامداري كاردينال ريشليو مي پردازد. سالهايي كه كاردينال دارد جاي پاي خود را محكم مي كند، در حاليكه حريفان از هرسو در كمين اند تا او را به خاك افكنند، بركنارش سازند و اگر توانستند، او را به قتل برسانند، چون خطر او را با تمام ذرات وجود خود احساس مي كنند.
عشقها و اندوه های ژوزفین
"رز تاشر" دختری است از اهالی مارتینیک فرانسه که در خانوادهای متوسط به دنیا آمده است. جادوگری پیشگویی میکند که او بعد از گذراندن مسیری پرتلاطم، ملکهی فرانسه خواهد شد. رز این پیشگویی را باور نمیکند و پس از آن به همسری پسری از خانوادهی اشراف با نام "الکساندر بوآرنه" درمیآید و فراز و نشیبهای زیادی را میگذراند. شوهر او در انقلاب کبیر فرانسه اعدام میشود و او به کمک برخی از دوستان از گیوتین جان سالم به در میبرد. او پس از مدتی با ستوانی جوان اما جاهطلب به نام "بوناپارته" آشنا میشود و با وی ازدواج میکند بونا پارته (ناپلئون بناپارت) پس از مدتی فرماندهی لشکر فرانسه میشود. رز که پس از ازدواج، ژوزفین نامیده میشود، از ناپلئون بچهدار نشده و بارها برای معالجهی نازایی خویش به شهرهای مختلف میرود. در سال 1802 ناپلئون با آرای اکثریت به عنوان کنسول اول مادامالعمر فرانسه انتخاب میشود و در 1804 به امپراتوری میرسد. ناپلئون و ژوزفین در سال 1804 در برابر کلیسا و پاپ اعظم مجددا ازدواج کرده و علاوه بر امپراتوری ناپلئون، به ژوزفین لقب امپراتریس داده میشود. در پی نازایی ژوزفین، ناپلئون در سال 1809 از او جدا میشود و با ماری لوییز دختر امپراتور اتریش ازدواج میکند. ژوزفین پس از ترک قصر مالمزون در سال 1814 میمیرد و ناپلئون نیز در پی شکست در نبرد واترلو و تبعید به جزیرهی سنت هلن در 1821 در تنهایی جان میسپارد.
عصر جاه طلبی
نويسنده: اوان آزنوس
مترجم: سعيد كلاتی
فینالیست جایزه پولیتزر در بخش عمومی غیرداستانی برنده جایزه ملی کتاب غیرداستانی 2014
به عنوان خبرنگار پکن برای نیویورکر، اوان آزنوس سال ها در چین حضور داشت و شاهد تحولات عمیق سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بود.
عصر جاه طلبی تاریخچه درونی پر جنب و جوش، رنگارنگ و آشکار چین را در لحظه دگرگونی عمیق ارائه می دهد.
از خارج، ما اغلب چین را بهعنوان یک کاریکاتور میبینیم: ملتی متشکل از پلوتوکراتهای عملگرا و دانشجویان بیرحمانه فداکار که قرار است بر اقتصاد جهانی حکومت کنند - یا یک جالوت اضافه، مملو از فساد و در لبه رکود. چیزی که ما نمی بینیم این است که چگونه افراد قدرتمند و عادی زندگی خود را با تغییر چشمگیر کشورشان بازسازی می کنند.
در عصر جاه طلبی، آزنوس بزرگترین برخوردی را که در آن کشور رخ می دهد توصیف می کند: برخورد بین ظهور فرد و مبارزه حزب کمونیست برای حفظ کنترل. او سؤالات کاوشگری می پرسد: چرا دولتی که موفق تر از هر تمدنی در تاریخ مردم را از فقر نجات می دهد، محدودیت های شدیدی بر آزادی بیان اعمال می کند؟ چرا میلیون ها جوان حرفه ای چینی - مسلط به زبان انگلیسی و متعهد به فرهنگ پاپ غربی - خود را "جوانی خشمگین" می دانند که وقف مقاومت در برابر نفوذ غرب هستند؟ چینی ها از همه اقشار چگونه پس از دو دهه تلاش بی وقفه برای ثروت معنا پیدا می کنند؟
آزنوس که با قدرت روایی عالی و حس کنایهای شدید مینویسد، داستانهای تکان دهنده مردم روزمره را دنبال میکند و زندگی در چین جدید را به عنوان میدان نبرد بین آرمان و استبداد نشان میدهد که تنها یکی میتواند در آن پیروز شود.
بهترین کتاب اکونومیست در سال 2014 برنده مدال برنز جایزه کتاب آرتور راس ۲۰۱۵ شورای روابط خارجی
عصر زرین فرهنگ ایران
ریچارد ن. فرای
ترجمه: مسعود رجب نیا
این کتاب که دنباله میراث باستانی ایران است، درصدد بازگفتن رویدادهای فتوحات عربان در ایران و آسیای میانه و سخن از نتایج این کشورگشایی ها نیست؛ چرا که این کار پیش از این انجام یافته است. هدف این کتاب بیان نظریات کلی مردم سرزمین های گشوده شده، نسبت به جهانگیران عرب و آیین اسلام است. همچنین این کتاب با سرگذشت عربان و اسلام در شرق و نیز علل برافتادن ساسانیان سروکار دارد.
به عقیده نگارنده حمله عرب علت انتشار زبان فارسی است در آسیای میانه و سرار مشرق که پیش از اسلام در آنجاها با لهجه ها و زبان های ایرانی گوناگونی سخن می گفتند و زبان های کتابت آن حدود شامل خوارزمی، سغدی و کوشانی باختری بود.
نویسنده این کتاب در پی آن است که مداومت سنت های ایرانی را برای خوانندگان آشکار سازد و در قسمتی از کتاب می گوید: ایرانیان بی گمان فرهنگ کهن خویش را نگاه داشتند اما اسلام را نیز پذیرفتند که برای آنها پدیده ای بیشتر از یک دین شد و بسیاری چیزها به آن افزودند که تنها از روزگار کهن سرچشمه نمی گرفت. از این رو اگر بخواهیم واژه های عربی را از زبان فارسی امروزی بیرون بریزیم همان قدر دشوار خواهد بود که بیرون ریختن واژه های فرانسوی یا لاتینی از زبان انگلیسی است.
به عقیده نویسنده؛ ایرانیان نخستین کسانی بودند که معادله «عرب یعنی اسلام» را شکستند و به اسلام جنبه فرهنگ و دین جهانی بخشیدند بنابراین نباید سهم ایران را در اسلام فراموش کرد؛ همچنانکه نباید سهم شگرف عرب را در پیشبرد اسلام از خاطر زدود.
موضوع قابل توجه دیگری که در این کتاب آمده است بررسی پدید آمدن زبان و شعر نو فارسی در ماوراءالنهر و نه در استان فارس است. ایرانیان شرقی ضرورت درآمیختن زبان فارسی و عربی را دریافتند و در نتیجه یک زبان فارسی نو اسلامی درآمیخته با عربی پدید آمد. در غرب ایران نیز زبان عربی و فارسی در سخن گفتن به کار می رفت اما فارسی چون هنوز با زبان پهلوی که زبان رسمی شده آیین زردتشتی بود پیوندی داشت، نوشته نمی شد.
زبان فارسی نو بیشتر با عربی آمیخته شد؛ چون بیشتر ایرانیان در همه جا اسلام آورده بودند و همگان از یک رشته واژه های عربی همانند بهره می گرفتند. بنابراین به نظر نگارنده کتاب باید تاریخ پاگرفتن و رواج فارسی نو را با نحو پدیدآمدن آن و با پیوندی میان زبان های نوشتن و سخن گفتن و لهجه ها بررسی کرد. از این نظر تقسیم بندی ایران به دو بخش غربی و شرقی بسیار مهم است.
نکته قابل تامل آن است که نویسنده اصطلاح «ایرانی» را برای ایرانیان در همه جا و فارسی را برای ایرانیان غربی یا بازماندگان ساسانیان به کار می برد.
کتاب «عصر زرین فرهنگ ایران» در دوازده فصل فرهنگ و تاریخ ایران را مرور می کند و زوایای جالبی از تمدن غنی ایرانیان آشکار می سازد که طبیعتاً می تواند برای علاقمندان به تاریخ و فرهنگ ایران بسیار سودمند و قابل تأمل باشد. در اواسط کتاب نیز عکس هایی زیبا از اشیاء فلزکاری، معماری و هنر ایرانیان باستان متناسب با متن کتاب در کاغذ های گلاسه به نمایش درآمده که می تواند در ذهن خواننده تصویری زیبا را از ایرانیان قدیم به یادگار بگذارد و در فهم بیشتر مطالب مفید واقع شود.
عقاید و رسوم مردم خراسان
ابراهیم شکورزاده
تحقیق در احوال و افکار عامه مردم بسیار سودمند است زیرا فرهنگ و ادب هر ملت، بیش از منابع مکتوب در سینه مردم عامی جمع گشته است. حکایات، امثال و اصطلاحات عامه مردم، خصوصیات اخلاقی، روحی، اجتماعی و سیاسی ایشان را بیان می کند. عقاید و رسوم عامه مردم خراسان مجموعه ای از افسانهها، باورها، رسوم، قصهها، اصطلاحات، معماها و اشعار محلی خراسان است که ابراهیم شکورزاده در تماس مستقیم با مردم خراسان، گردآوری و تدوین نموده است. کتاب در یازده بخش با عناوین آشها و غذاهای نذری، آداب و رسوم محلی، طب عوام، فالها و دعاها، عقاید و احکام متفرقه، افسانهها، اشعار و ترانهها، لالاییها، معماها و امثال و لغات تنظیم گردیده است. این اثر در سال ۱۳۴۶ توسط انتشارات بنیاد فرهنگ ایران روانه بازار کتاب گردید.
علم در ایران و شرق باستان
علی و فرزندانش
در این کتاب به زندگي امام علي عليه السلام و دوران حكومت ايشان و نيز سياست و بدعت هاي دشمنان ايشان و دوران فرزندان ايشان ميپردازد هيچ كدام از خلفا مقدم بر علي (ع) مانند او خلافت خود را شروع نكرده اند زيرا هيچ كس از اصحاب پيغمبر ( ص ) جز آنچه از سعد بن عباده سر زد با خلافت ابي بكر مخالفت نكرد، باز هيچ كدام از آنها مخالف با عمر عثمان نبود، ولي علي (ع)، جماعتي از ياران پيغمبر را كه در هنگام وفات ازآنها راضي بود و بيشتر آنها نويد بهشت داد ، ملاحظه مي كند با بيعت او مخالفت مي كنند ؛ بعضي از آنها قصد كناره گيري از فتنه و بلوا دارند ، و عده اي مي خواهند در صدد جنگ با او برآيند ابتدا در برابر حاكميت حضرت علي (ع )، مثلث طلحه ، زبير و عايشه خود را نشان داد . طلحه و زبير ياران سابق و عايشه همسر پيامبر ( ص ) بودند . آنها به شرايط موجود رضايت نداشتند. اما در سرزمينهاي دور از مدينه ، در شام ، معاويه و شاميان در تدارك جنگي بزرگ عليه امام بودند . نه معاويه به حاكميت حضرت علي ( ع ) و نه مردم شام به برتري مردم عراق رضايت مي دادند . جامعه جوان و آرماني اسلام كه نزاع قدرت ، فتوحات ، انباشت ثروت وجنگهاي داخلي را تجربه كرده بود كم كم آماده انشعاب هاي جدي فكري و ديني نيز مي شد. برايند اين تجربه ها، ظهور خوارج بود كه از اساس جامعه را به چالش كشاند . اين مخالفان سه جنگ؛ جمل ، صفين و نهروان را به حكومت اسلامي تحميل كردند.
عمل صالح موسوم به شاه جهان نامه (۳جلدی)
شيخ محمدصالح کنبوى لاهورى از مورخان و نثرنويسان معروف هند در سدهٔ يادزهم هجرى است. وى برادر کوچکتر عنايتالله کنبو نويسندهٔ بهاردانش و پروردهٔ او بود. از شرح حالش اطلاع کافى در دست نيست. چه از نوشتههاى معاصرانش و چه از تأليفات خود او مطلب مهمى دربارهٔ او فراز نمىآيد. اثر مهم و اصلى او کتاب عمل صالح معروف به شاه جهان نامه است دربارهٔ شاهجهان نامه و عهد او و اوايل عهد جانشين اورنگ زيب عالمگير به انضمام لاحقهاى در بيان حال رجال علم و ادب دورهٔ شاهجهان. محمدصالح چنانکه خود گفته عمل صالح را در سال ۱۰۷۰ به پايان برد ولى به يقين تا سال ۱۰۸۲ که سال فوت بردار خود عنايتالله کنبوه را نوشته در آن تجديد نظرهائى کرده است.
اثر مهم ديگر شيخ محمدصالح مجموعهٔ منشآت او است بهنام بهارسخن در يک مقدمه و چهار بخش که هر يک را 'چمن' نام داده است، و 'خاتمه' . اين مجموعه به ترتيب شامل ستايش شاهجهان و شرحى دربارهٔ منشاء اين سفينه و نامههائى است که بهوسيلهٔ مؤلف از طرف پادشاهان و اميران وقت او به پادشاهان ايران و توران نوشته شده و به بعضى ديگر نامههاى نويسنده است به بعضى از رجال معاصر خويش. مهمترين قسمت اين مجموعه نامههائى است که محمد صالح به همعهدان معروفش مانند ملامنير لاهوري، عنايتالله لاهوري، ميان عبدالله قادرى نگاشته است و نيز بخش ديگر آن منشآت مصنوعى است در موضوعهاى گوناگون که آخرين آنها توصيفهائى است از شاهجهان آباد، اگرا، کشمير و ديگر شهرها و ناحيتهاى هند. و همچنين است مقدمهٔ محمدصالح بر سومين جلد پادشاهنامه و مقدمه بر بهار دانش و جز آنها.
شهابالدین محمد شاه جهان (زادهٔ: ۵ ژانویه ۱۵۹۲/ ۲۰ ربیعالاول ۱۰۰۰ ه. ق، درگذشت: ۲۲ ژانویه۱۶۶۶/ ۱۶ رجب ۱۰۷۶ ه. ق)، فرزند جهانگیر و پنجمین امپراتور سلسله گورکانیان هند است که بین سالهای ۱۰۳۷ تا ۱۰۶۸ه.ق (۱۶۲۷ تا ۱۶۵۸ م) بر بخش بزرگی از شبهقاره هند حکومت کرد. وی نیز مانند پدربزرگش اکبر شاه علاقه زیادی برای گسترش امپراتوری خود داشت و در دوران او دولتی باشکوه و بزرگ جلوهگر شد. و در نهایت در سن ۷۴سالگی از دنیا رفت و اورنگزیب فرزند دیگر ممتاز محل جانشین او شد.
شاه جهان، بیشتر به خاطر ساختن آرامگاه پرآوازهٔ تاج محل «بنای مرمرین عشق»، که به یاد و وصیت همسرش ممتاز محل ساخته بود مشهور شدهاست. در این بنا که جزو عجایب هفتگانه جدید شناخته شده، تأثیر سبک معماری اسلامی و بهویژه معماری ایرانی به خوبی مشهود است و کمتر سبک هندی در آن احساس میگردد. هرچند در بنای این ساختمان اثر هنرمندان ایرانی مانند امانت خان شیرازی و محمدخان شیرازی دیده میشود و از معماران و هنرمندان مختلف ایرانی، هندی و عثمانی بهره گرفتهاند اما شخص شاه جهان در طراحی و معماری این بنا نقشی به سزا بر عهده داشتهاست.
مسجد جامع دهلی که در زمان خود و تا مدتها یکی از بزرگترین مساجد جهان اسلام بود نیز به فرمان شاه جهان ساخته شد. همچنین بناهای قلعه سرخ در دهلی، بخش بزرگی از قلعه آگرا، مسجد وزیرخان در لاهور، باغ شالیمار در لاهور، بخشهایی از قلعه لاهور، آرامگاه جهانگیر پدرش،مسجد شاه جهان در تهته پاکستان در دوره او ساخته شد.
عناصر سرنوشت ایران (iran elements of destiny)
«رولف بنی» که از جمله چهرههای برجسته تاریخ عکاسی جهان به شمار می رود در « ایران عناصر سرنوشت» چاپ شده در سال ۱۹۷۸که در موزه کتابخانه نیاوران در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته به مسائل فرهنگی، روابط انسانی و همچنین معرفی مکان های دیدنی ایران پرداخته است.
این کتاب از جمله کاملترین مجموعههای تصویری در نشان دادن ویژگیهای فرهنگی، شیوه زندگی و اقلیمهای متنوع جغرافیایی در ایران است و شامل تصاویری از مناظر، بناها، آثار باستانی، مردم و فرهنگ ایران بوده و به دو زبان فارسی و انگلیسی به چاپ رسیده است.
کتاب عناصر سرنوشت دارای جلد گالینگور روکش دار است و تمامی تصویرها گلاسه و توضیحات کاغذ بسیار مرغوب رنگی است و در واقع بخش دوم کتاب ایران پل فیروزه محسوب می شود که در دهه پنجاه در دو زیان فارسی و انگلیسی به چاپ رسید. عکس ها مربوط به سالهای ۱۳۵۰ تا۱۳۵۹ می باشد.
عهد اردشیر
عهد اردشیر کتابی است که نام آن در تواریخ اسلامی آمدهاست. نامه یا خطبهایست از اردشیر بابکان در آئین ملکداری. این کتاب را نباید با کتاب کارنامه اردشیر بابکان اشتباه کرد. از عهد اردشیر در کتاب تجارب الامم ابوعلی مسکویه نام برده شده و نسخهٔ آن در آنجا نقل شدهاست. در کتاب نامبرده نوشته شدهاست که «از بهترین چیزی که از او (اردشیر) مانده عهد اوست به پادشاهانی که پس از وی آیند و این نسخهٔ آنست…» این عهد در قرن ششم نیز در میان تاریخدانان شهرت داشتهاست. بردن نام آن در مجمل التواریخ و القصص دلیل بر شهرت کتاب مذکور در حدود سال ۵۲۰ ق است. ابن ندیم نیز از عهد، نامبرده و آن عهد را از سوی اردشیر بابکان به سوی پسرش شاپور مینویسد.
احسان عباس با استفاده از آنچه از ترجمهٔ عربی این متن در کتاب الغره، تجارب الامم ابوعلی مسکویه و نثر الدّرر ابوسعد آوی برجای مانده، اثری ترتیب داد که برگردان فارسی آن به قلم محمدعلی امام شوشتری در ۱۳۴۵ش در سلسله انتشارات انجمن آثار ملی منتشر شد.
غرش طوفان (۷جلدی)
الکساندر دوما
مترجم: ذبیح الله منصوری
رمان «غرش توفان» ادامه ی رمان: «ژوزف بالسامو» و شرح تاریخ فرانسه، در زمان «لوئی شانزدهم» و نحوه ی شکل گیری، و در پایان رخداد انقلاب کبیر فرانسه، در قالب یک داستان است. واگویی نمونه نگارش از متن: «دوک حیرت زده برگشت، و چشمش به خانم دوپاری افتاد، و با مسرتی زیاد، که معلوم نبود طبیعی، یا ساختگی است، گفت: آه... کنتس عزیز، شما مثل همیشه زیبا و شاداب هستید، و متشکرم که، از همه زودتر آمدید. دوپاری گفت: دوست عزیز، من تقریبا از سرما منجمد شده ام. دوک گفت: خواهش میکنم به بودوار تشریف بیاورید. دوپاری، با غمزه ای ملیح گفت: آخر من چطور با شما تنها، در بودوار باشم؟ در این هنگام، صدای دیگری شنیده شد، که گفت: تنها نیستید، بلکه سه نفر میباشید»...؛ پایان واگویی