وندیداد (کهن ترین کتاب قانون ایرانیان)
وندیداد یا در اصل وی-دیو-داد که از واژۀ اوستایی وی دَئِوَ داتَ به معنی قوانین بر ضد دیو یا پلیدی میباشد یکی از نسکهای پنجگانهٔ اوستای امروزی است و بیشتر به احکام فقهی (شامل مسائل بهداشتی و آیینی) میپردازد. با این همه، وندیداد، گنج شایگانیاست از ریشهدارترین و بنیادیترین بنمایههای اسطورههای زرتشتیان است. در اوستای ساسانی که ۲۱ نسک بوده، وندیداد نسک نوزدهم بودهاست. برخی بر این باورند که درونمایه وندیداد بازتابدهندهٔ آیینهای مغان ماد است و از این دید با سایر بخشهای اوستا تفاوت نمیدانند.
بسیاری از زرتشتیان امروز محتوای وندیداد را در تعارض با گاهان دانسته و گرچه برای آن اهمیت تاریخی-اسطورهشناختی قائلند آن را قابل استناد دینی نمیدانند. در واقع وندیداد بخشهایی تحریف شده از اوستا است که در دوره حکومت سلسله ی ساسانیان و به دست مؤبدان زرتشتی به اوستا اضافه گردیده است. امکان دارد که وندیداد از درون مایههای کهن تری از دورۀ پارتیان گردآوری شده باشد. آغاز آن بنا به نظر کلاس بلیکر در دورۀ بلاش سوم اشکانی (148-191 م) بوده و در دورۀ خسرو یکم ساسانی (531-579 م) تکمیل شدهاست.
وندیداد شامل ۲۲ فرگرد (فصل) است.