تاریخ ماد
در حوزه باستان‌شناسی، در نیم‌قرن اخیر، کشف‌هایی صورت‌گرفته ولوح‌هایی قرائت شده که گوشه‌هایی از تاریخ ماد را تا حدی روشن ساخته است. دیاکونوف، مولف تاریخ ماد، با توجه به این که مادها پیش از دوران هخامنشیان بر بخش وسیعی از ایران حکومت می‌کردند، به گرد آوردن مدارک و استاد جدید و تنظیم و تدوین و نقد آن‌ها و نیز تطبیق مطالب تاریخی کنونی با همان مدارک پرداخته است و چون وی، علاوه بر تخصص در تاریخ خاور باستانی، متخصص فقه‌اللغه و دانشمند زبان‌شناس بود از اسناد و مدارک مستقیما بهره گرفت و بدین‌سان بر جنبه تحقیقی کتاب افزود و آن‌را گرانقدر کرد. در این کتاب مهم‌ترین مراحل تاریخ ماد قدیم-از آغاز تشکیل طبقات در جامعه مزبور تا تاسیس امپراتوری بزرگ ماد و سپس، بعد از استقرار حکومت پارس، ظهور سلطنت «ماد-آتروپاتن» (پایان قرن ششم قبل از میلاد)-به یاری مدارک و مطالب آثار مکتوب روشن شده است.