جنگ جهانی اول
میگویند هیچ حادثهای همچون قتل آرشیدوک فرانتس فردینانت، وارث تاج و تخت پادشاهی اتریش - مجارستان، و همسرش سوفی در ژوئن 1914 چنان آثار فاجعه باری برجا نگذاشته است. لیکن آیا بهراستی ماجراجویی جوانی صرب تنها عامل بروز جنگی عالمگیر بوده است یا بسی پیشتر رقابتهای آشکار و پنهان امپراتوران و پادشاهان اروپایی، ملیگرایی افسار گسیخته و مطامع استعماری قدرتهای بزرگ زمینه ساز نبردهای متفقین و نیروهای مرکزی در گالیپولی، ایپر و بسیاری مناطق دیگر شده بود. جنگ جهانی اول علاوه بر خسارات جانی و مالی سرسامآوری که نصیب ملل درگیر جنگ کرد، طومار چند امپراتوری و دودمان سلطنتی بزرگ را در آلمان، اتریش - مجارستان، روسیه و ترکیه درهم پیچاند تا ناقوس گسست قطعی با نظم دیرپای قرون گذشته را به صدا درآورد. قربانیان اصلی همچون همیشه مردم و به خصوص جوانانی بودند که به قول رادیرد کیپلینگ فریفتهی سخنان پوچ "پدران" خود شدند.
جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم عظیم‌ترین جنگ تاریخ بشریت است. زیاده‌خواهی‌های رهبران فاشیست قوای محور (آلمان، ژاپن و ایتالیا) زمینه‌ساز اتحادی شد که چهار کشور انگلستان، امریکا، روسیه، فرانسه (متفقین) را به مقابله با آنان واداشت. آتشی که با تجاوز آلمان به لهستان شعله کشید، در پی هجوم متهورانۀ هواپیماهای ژاپنی به پایگاه دریایی امریکا در پرل هاربر، اقیانوس آرام را به صحنۀ آتش‌بازی بی‌مانند و هراسناکی تبدیل کرد که فرجام آن پرتاب دو بمب هسته‌ای و فروپاشی امپراتوری ژاپن بود. آلمان تا آستانۀ فتح روسیه پیش رفت اما تقدیر به‌گونه‌ای رقم خورد که “ورق برگشت” و هیتلر را در آستانۀ دستیابی به رؤیاهای دورودرازش ناکام گذاشت. متفقین به‌اتکای منابع انسانی و مالی و تسلیحاتی افزون‌تر، بر قدرت اراده و توان صنعتی رقیب برتری یافتند تا دنیا از کابوس سلطۀ فاشیسم، غارت و نسل‌کشی رها شود.
