خشونت و نظم های اجتماعی (چهارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ ثبت شده بشر)
نویسنده : داگلاس سی نورث، جان جوزف والیس، باری آر وینگاست
مترجم : جعفر خیرخواهان، رضا مجیدزاده
داگلاس سیسیل نورث (۵ نوامبر ۱۹۲۰ - ۲۳ نوامبر ۲۰۱۵) اهل ایالات متحده آمریکا در زمره مهمترين و پرنفوذترين اقتصاددان و تاريخنگاران اقتصادي انتهاي سده بيستم بود.
او جایزهٔ نوبل اقتصاد را (به همراه روبرت ویلیام فوگل) در ۱۹۹۳ دریافت كرد. نورث و فوگل جایزهٔ نوبل را به خاطر «بازسازی تحقیق در تاریخ اقتصاد با به کارگیری تئوری اقتصادی و روشهای کیفی در مورد توضیح تغییرات اقتصادی و نهادی» دریافت کردند.
«خشونت و نظمهای اجتماعی» چهارچوبی مفهومی برای درک دو نوع نظم اجتماعی دسترسی محدود و دسترسی باز ارائه میدهد، همچنین به این پرسش بسیار مهم پاسخ میدهد که چرا جوامع دسترسی باز از لحاظ سیاسی و اقتصادی توسعه یافتهتر هستند و معدود کشورهایی موفق به گذار بین این دو نوع جامعه شدهاند. همه جوامع بشری باید راهحلهایی برای جلوگیری از وقوع خشونت داشته باشند و آنها این کار را به شیوههای گوناگون انجام میدهند. نویسندگان کتاب با اثبات اینکه رفتار اقتصادی و سیاسی در ارتباط نزدیک با هم هستند مشکل خشونت را درون یک علم اجتماعی بزرگتر و چهارچوب تاریخی ده هزار ساله جای میدهند. بیشتر جوامع، که آنها حکومتهای طبیعی مینامند با دستکاری و دخالت سیاست در اقتصاد و خلق رانت برای فرادستان، خشونت را محدود میکنند. این رانتها اگرچه خشونت از سوی افراد قدرتمند را محدود میکند در عین حال مانع توسعه اقتصادی و سیاسی هم میشود. برعکس در جوامع مدرن دسترسی باز، سازمانهای اقتصادی و سیاسی ایجاد میشود که رقابت سیاسی و اقتصادی (تخریب خلاق) را تقویت میکنند و نتیجه آن نوآوری، رونق و شکوفایی هر چه بیشتر است.
راه باریک آزادی
اثری دیگر از نویسندگان کتاب «چرا ملتها شکست میخورند»، حاوی تصویری بزرگ از چارچوبی که توضیح میدهد آزادی چرا در برخی حکومتها شکوفا میشود و در بعضی دیگر به اقتدارگرایی یا آشوب سقوط میکند – کتابی در مورد نحوه تداوم بخشیدن به حیات پویای آزادی به رغم تهدیدات جدید.
صدر اسلام و زایش سرمایه داری
نویسندهی کتاب، بندیکت کُهلر، که تحصیلات اقتصادی ـ تاریخی و همچنین تجربهی بانکداری دارد در آخرین اثر خود ثابت میکند عناصر اصلی سرمایهداری مدرن که ابتدا در ونیز ظاهر شد درواقع از نهادها و رویّههای کسبوکار اسلامی اقتباس شدهاند. ازجمله نوآوریهای مهم مسلمانان: ایجاد نهادهای شرکت و وقف، ابداع فنون مدیریت تجاری، ریاضیات بازرگانی و اصلاحات پولی است. به ادعای نویسنده، اسلام تنها دینی است که بنیانگذارش کارآفرین بود و احترام به قراردادها در این دین یک واجب دینی و وظیفهی مدنی شمرده میشد. مکه نهفقط مکانی مقدس، بلکه مرکزی بسیار مهم برای تجارت بود و تجربهی پیامبر در تجارت، نقشی مهم در ادارهی موفق شهر مدینه و مذاکره و جنگ با دشمنان داشت. نویسنده با اتکا به منابع گسترده و با بیانی جذاب، خواننده را از مکه به مدینه، دمشق، بیتالمقدس، بغداد، قاهره و سایر شهرهای اسلامی میبَرد و با شیوههای مدیریتی حاکمان آن بلاد آشنا میکند و سیر تحول نهادهای اسلامی و علل پیشرفت و سپس افول تمدن اسلامی را با توجه به انگیزههای اقتصادی تحلیل میکند.