تاریخ بناکتی (روضه اولی الالباب فی معرفه التواریخ و الانساب)
ابوسلیمان داود بن ابی‌الفضل بَناکَتی (... - ۷۳۱ هـ. ق)، ملقب به فخرالدین، از مورخان دورهٔ مغول و ملک‌الشعراء دربار غازان‌خان بود.
وی منسوب به بَناکَت، از شهرهای فرارود (ماوراءالنهر) بود. او چون از نزدیک با خارجیانی که از شهرهای دور به دربار غازان‌خان می‌آمدند سروکار داشت، اطلاعات جامعی دربارهٔ مذاهب و ادیان گوناگون کسب کرد که به تألیف تاریخ او به‌نام روضة اولی‌الألباب فی معرفة التواریخ یا تاریخ بَناکَتی منجر شد. حاجی خلیفه در کشف‌الظنون نام کتاب را روضة اولی‌الألباب فی تواریخ الأکابرِ و الأنساب نوشته‌است.
روضة اولی‌الألباب فی معرفةالتواریخ کتابی است در سرگذشت شاهان خطا که به سال ۷۰۷ هـ. ق به نام سلطان ابوسعید نوشته شده‌است.
جوامع الحکایات و لوامع الروایات
این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های دارای نکات تاریخی، اخلاقی و مذهبی پر از لطیفه‌های پارسی و کتاب گوشه‌ای از تاریخ تمدن و ادبیات جهان اسلام و ایران و یکی از بزرگترین مجموعه‌های داستانی قرن هفتم هجری قمری می‌باشد. این کتاب به عنوان مرجعی برای سایر دانشمندان و نویسندگان بعدی مورد استفاده قرار گرفته‌است. کتاب در چهار بخش (قِسم) و مجموعاً یکصد باب تنظیم شده‌است. بخش اول شامل اتفاقات تاریخی است که از ابتدای آفرینش تا دوران خلفای عباسی پیش آمده‌است. مقصود نویسنده از جمع‌آوری داستان‌ها در حقیقت بیان یک رشته معارف اخلاقی و پند و اندرز بوده‌است.
جوامع الحکایات ولوامع الروایات (باب پنجم از قسم اول:در ذکر تاریخ خلفا وبیان مآثر ایشان)
کتاب جوامع الحکایات و لوامع الروایات (به معنی گردآورده‌ای از داستان‌ها و درخشش‌هایی از بازگفته‌ها) اثر سدید الدین محمد عوفی که در حدود ۶۳۰ هجری قمری (نیمهٔ اول سده هفتم هجری) نوشته شده‌است و در ۱۳۶۳، با تصحیح و توضیح‌نویسی جعفر شعار منتشر شد. این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های دارای نکات تاریخی، اخلاقی و مذهبی پر از لطیفه‌های پارسی و کتاب گوشه‌ای از تاریخ تمدن و ادبیات جهان اسلام و ایران و یکی از بزرگترین مجموعه‌های داستانی قرن هفتم هجری قمری می‌باشد. این کتاب به عنوان مرجعی برای سایر دانشمندان و نویسندگان بعدی مورد استفاده قرار گرفته‌است. کتاب در چهار بخش (قِسم) و مجموعاً یکصد باب تنظیم شده‌است. بخش اول شامل اتفاقات تاریخی است که از ابتدای آفرینش تا دوران خلفای عباسی پیش آمده‌است. مقصود نویسنده از جمع‌آوری داستان‌ها در حقیقت بیان یک رشته معارف اخلاقی و پند و اندرز بوده‌است.
سفرنامه ابن حوقل: ایران در صوره الارض
نویسنده: ابوالقاسم محمد بن حوقل
مترجم: جعفر شعار
ابوالقاسم محمد بن حوقل یا محمد بن علی نصیبی، بازرگان، سیّاح معروف و جغرافی‌دان بزرگ اسلامی در قرن چهارم هجری بود. وی در سال 331 تا 359 هـ.ق. / 943 تا 970 م. به سیاحت در ممالک اسلامی پرداخت و کتاب معروف خویش، یعنی صورۀ الارض یا المسالک و الممالک را تألیف کرد اگرچه صورۀ الارض یک کتاب جغرافیایی است، اما در آن به اطلاعات ذی‌قیمتی درباره بزرگان و پادشاهان و امرای شهرها و توانگران و نیکوکاران و صاحبان مذاهب، از جمله حسین بن منصور حلاج، در قرن سوم و چهارم هجری نیز بر می‌خوریم. همچنین از بیان وقایع مهم تاریخی و اجتماعی و طرز زندگی مردم و اشاره به زبان‌ها و لهجه‌هایی که بین اقوام مختلف متداول بوده، غافل نبوده است. همچنین اطلاعات مهم اقتصادی آن عصر، وضعیت بلاد اسلامی از اغلب جهات و غیره در آن به چشم می‌خورد. در نتیجه صورۀ الارض یکی از منابع مهم و معتبر دانش جغرافیایی و تا حدودی جغرافیای تاریخی به شمار می‌رود که اغلب مورخان و جغرافی‌دانان و پژوهشگران بدان استناد کرده‌اند. ابن حوقل را می‌توان بین جغرافی‌دانان از نوادر روزگار شمرد.
صوره الأرض
صوره الارض، اثر ابوالقاسم محمد بن حوقل نصيبى ابن حوقل، سياح معروف و جغرافى‌دان عرب، متعلق به قرن 4 هجرى است كه توسط آقاى جعفر شعار به فارسى ترجمه شده است.
مترجم، در ابتداى كتاب، طى مقدمه‌اى به معرفى مؤلف، اهميت كتاب، روش ترجمه و همچنين نسخه‌هاى متن عربى كتاب اشاره كرده است.
اين كتاب ترجمه تمام صورة الارض نيست، بلكه تنها قسمت مربوط به ايران در سيزده فصل به فارسى درآمده است. در فصل اول «درياى فارس» اگر چه بخشى از مطالب مربوط به كشورهاى عربى مجاور درياى فارس است؛ امّا چون بيشتر مطالب به جغرافياى ايران ارتباط داشت، همه فصل ترجمه گرديده است.
براى حفظ امانت، در ترجمه كتاب دقت كامل معمول گرديده است تا مفهوم عبارات آنچنان كه مراد مؤلف بوده، به فارسى درآيد، ازاين‌رو هر جا عبارت كتاب به نظر نگارنده مبهم بوده، در حاشيه تذكار داده شده است.