الواح بابل
ادوار شی یرا
مترجم: علی اصغر حکمت
اما هنوز عطش اهل علم و طالبان حقيقت سيراب نشده و هنوز به تاريكترين زاويه غارها سر مي زنند و دشت هاي پهناور را زير پا مي نهند و به دنبال گوهر مقصود خود از اقليمي به اقليمي راه مي پيمايند.
تاریخ باستانی ایران بر بنیاد باستانشناسی
تألیف پروفسور ارنست هرتسفلد
ترجمهٔ استاد علی اصغر حکمت
کتابی که به زبان فارسی اینک از نظر خواننده دانشمند می گذرد. ترجمه از یک متن انگلیسی است که خاورشناس مشهور دکتر ارنست هرزفلد آلمانی استاد دانشگاه فردریک ویلهم در برلین در سال 1934 میلادی، مطابق 1313 شمسی در آکادمی بریتانیا در لندن تقریر و تحریر کرده است. این کتاب مشتمل بر سه مقاله از تاریخ باستانی ایران است که اولی "از اعصار قبل از هخامنشی و عصر هخامنشی" و دومی "از عصر یونانی (جانشینان اسکندر) و عصر اشکانی" و سومی "از عصر ساسانی" بحث می کند. عنوان انگلیسی متن کتاب چنین است: Archaeological History of Iran به نظر این بنده مترجم، ترجمه تحت الفظی آن بفارسی درست مفهوم و مقصود را ایفاد نمی کند. ناچار اسم این کتاب را (تاریخ ایران بر اساس باستان شناسی) عنوان کرده ام، چنانکه ملاحظه می فرمایید...
تاریخ جامع ادیان
نام نویسنده : جان بایر ناس
نام مترجم : علی اصغر حکمت
یکی از مهمترین و جذاب ترین مسائل در حوزههای فهم بشری اطلاع از تاریخچه دین در دورانهای مختلف تاریخ میباشد. شاید شما نیز تا به حال با چنین سوالاتی مواجه شدید که "منشا دین چیست؟"
"آیا انسان های ابتدایی دیندار بودند؟ "آیا ادیان ابتدایی نیز به همین شکل ادیان بشر هزاره های جدید بودند؟" و "ادیان در نزد اقوام مردم هند و مردم خاور دور چگونه اند؟"
"ادیان جدیدتر مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام در چه شرایط تاریخی ظهور کردند؟".
این سوالات از اساسی ترین سوالات در زمینه دین و فهم دین هستند. این نوشته به منظور معرفی کتاب تاریخ جامع ادیان به منظور پاسخ گفتن به این سوالات بنیادی نگاشته شده است.
کتاب تاریخ جامع ادیان نوشته جان بایر ناس یکی از بهترین کتب موجود در زمینه تاریخ ادیان با ترجمه مرحوم علی اصغر حکمت است که اکنون به چاپ هجده ام رسیده است.
این کتاب دارای چهار بخش عمده میباشد. در بخش اول که شاید جذاب ترین بخش کتاب باشد ادیان ابتدایی و گذشته مورد بررسی قرار گرفته اند. در این فصل نویسنده با توجه به شواهد تاریخی موجود به بررسی دینداری نزد ابتدایی ترین اقوام بشر می پردازد.
این فصل در ابتدا دین و اعتقادات را نزد موجودات نئاندرتال ما بین صد هزار سال پیش تا بیست و پنج هزار سال پیش بررسی می کند. "بعضی آثار و اشیاء که در قبور این موجودات یافت شده حاکی از نوعی اعتقادات آنها است.
می توان حدس زد که نوعی پرستش ارواح در بین ایشان رایج بوده است. اما این احتمال نیز وجود دارد که اینان صرفاً می پنداشتند اموات نوعی حیات جسمانی مرموز و نامعلوم داشته اند."
سپس اعتقادات انسان عصر حجری در اروپا و آفریقا مورد بررسی قرار می گیرند که به نام انسان های کرومانیون شناخته می شوند. در نزد این انسان ها اعتقاد به نوعی سحر با بررسی نقاشی ها و اشکال بازمانده از ایشان در غارها نمایان می شود.
همچنین ایشان با آداب ساده خاصی مرده را در نزدیکی پناهگاهی که در زمان حیات به سر می برده است زیر خاک می کردند، و در آن گودال آلات و افزار سنگی و زیورها و اغذیه مختلف قرار می دادند که نشان می دهد ایشان به نوعی حیات مردگان در عالم خاک قائلند. سپس به عصر نئولیتیک (از ده هزار سال تا سه هزار سال ق.م) یعنی دوره جدید حجری می رسیم.
در ادامه ویژگی تمامی ادیان ابتدائی بر شمرده شده اند. این بخش شامل مطالب بسیار ارزشمند از جمله بررسی تاریخچه اعمالی از جمله قربانی کردن، روزه گرفتن در نزد اقوام ابتدائی است. در ادامه این فصل ادیان نزد مصریان، یونانیان و بابلیان مورد بررسی قرار می گیرد که این دوره عموماً ادیان شدیداً تحت تاثیر اسطوره ها و افسانه ها می باشند.
از جمله نتایج ارزشمند این فصل پیدا کردن ریشه رسومات ادیان جدید در بین ادیان ابتدائی است که خود نشان از نوعی ارتباط بین دوره های مختلف است.
در دو فصل بعد ادیان نزد هندیان و خاور دور از جمله دین چینیان و مذهب تائو معرفی و مورد بررسی قرار می گیرند. این دو بخش اطلاعات جامعی از روند شکل گیری این ادیان و همچنین تکالیف و ساختار این مذاهب به خواننده ارائه می دهد.
سپس در فصل آخر ادیان جدید یا ادیان در خاور نزدیک مورد بررسی تاریخی قرار می گیرند. که از لحاظ اطلاعات تاریخی بسیار حائز اهمیت است.
از مهمترین نکات قوت این کتاب بیطرفی و تحلیل بدور از غرض ورزی است. همچنین تحلیل های بسیار جامع و جالب با توجه به اطلاعات تاریخی از دیگر نکات مفید این کتاب است. با این وجود استفاده نویسنده از منابع زبانی خاص شاید یکی از ضعف های این کتاب باشد.
در نهایت این کتاب را به دوستانی که بدنبال اطلاعات جامعی از نحوه دیندار بودن انسان در طول صد هزار سال هستند، توصیه می کنم.
تذکره مجالس النفائس
تألیف: جناب میر نظام الدین علیشیر نوایی
به سعی و اهتمام: علی اصغر حکمت
تذکره مجالس النفائس، اثر میر نظامالدین علیشیر نوائی، در سال ۸۹۶ق، تألیف شده است. این اثر فهرستی است از فضلا، شعرا و گویندگان قرن نهم هجری قمری. در این کتاب دو ترجمه از مجالس به اهتمام و با مقدمه علیاصغر حکمت ارائه شده است. تذکرهای است در شرح حال قریب به سیصد و پنجاه تن از بزرگان و شعرای قرن نهم هجری کتاب «تذکره مجالس النفائس» از منابع مهم تاریخ ادبیات فارسی در قرن نهم هجری قمری است. اصل کتاب به زبان ترکی جغاتائی است و فهرستی از فضلا و شعرا و گویندگان قرن نهم را (حدود ۳۸۵ تن) معرفی می کند. کتاب حاضر، ترجمه فارسی این اثر است که با استفاده از دو نسخه از آن که به وسیله دو مترجم هراتی و قزوینی به فارسی برگردانده شده و مقابله با چند نسخه ترکی این اثر، تصحیح شده و به چاپ رسیده است.