اندیشه فلسفی در عصر باستان (انتشارات دانشگاه آکسفورد)
نویسنده : ترنس اروین
مترجم : محمدسعید حنائی کاشانی
اندیشه فلسفی در عصر باستان در پهنهای به گستره هزار سال از همر تا سنت اگوستین با سبکی موجز و همهنگام روشن و واضح، حتی برای کسانی که هیچ زمینه فلسفی ندارند یا با اندیشه باستان آشنا نیستند، نوشته شده است و در آن مطالب گوناگون گرد آمده است. فیلسوفان و مکاتب فلسفی بزرگی در این کتاب بررسی میشوند و به سنجس درمیآیند: متفکران پیش از سقراط، افلاطون، ارسطو، فسلفه رواقی، فلسفه اپیکوری، فلسفه نوافلاطونی. اما از متفکران مهم دیگر، از قبیل تراژدی نویسان و مورخان و نویسندگان کتابهای پزشکی یونانی و نویسندگان صدر مسیحیت نیز بحث میشود. تاکید نویسنده این کتاب البته بر پرسشهای جالب توجه فلسفی است (اگر چه از زمینه ادبی و تاریخی فلسفه باستان غفلت نمیشود)، و باز ادامه بحث وسیع است، یعنی: علم اخلاق، نظریه شناخت، فلسفه ذهن و خداشناسی فلسفی. همه این مطالب با متنی کاملا جمع و جور و بسیار خواندنی که شامل مهمترین حیطههای اندیشه فلسفی باستان است به خواننده عرضه و بر گوناگونی و پیوستگی اندیشه فلسفی بعد از ارسطو تاکید میشود.
اندیشه فلسفی در عصر قرون وسطی (انتشارات دانشگاه آکسفورد)
نویسنده : دیوید لاسکم
مترجم : محمدسعید حنائی کاشانی
قرون وسطی بیش از یک هزار سال طول کشید، یعنی از گرویدن امپراطور روم کنستانتین به مسیحیت در سال ۳۱۲ تا اوایل قرن شانزدهم.
در این دوره اندیشه سیاسی فلسفی استمرار چشمگیری داشت، اما تغییرات بسیاری نیز در فلسفههای مختلف صورت گرف که شامل گسستها و احیاها و کشفهای دوباره بود.
تاریخ اندیشه سیاسی در عصر قرون وسطی از میان این دوره طولانی راهی هموار را در پیش میگیرد و با سه تاثیر بزرگ در فلسفه قرون وسطی آغاز میکند: آگوستین، بوئتیوس و دنیس یا دیونوسیوس دروغین، و از قرن دوازدهم تا قرن پانزدهم از جمله تمرکز میکند بر افکار الکوین و سپس آنسلی و آبلا و آکویناس و آکم و دانس اسکوتس و اکهارت.
تجربه گرایان
یکی از مناقشات تاریخی بزرگ در فلسفه توصیفی بود که برتراند راسل برای ستیز ایدئولوژیکی میان عقل گرایان و تجربه گرایان برگزید، یعنی ستیز میان عقل و تجربه در مقام منابع شناخت و تصورات یا اندیشه ها. ولی ر. ا. وولهاوس در این تحقیق درباره تجربه گرایان چندان دل مشغول توجیه این برچسب های قراردادی در خصوص مطرح کردن اندیشه های فلسفی حاکم نیست و این اجازه را میدهد که آن اندیشه ها خود از جانب خویش سخن بگویند. نویسنده با قرار دادن فیلسوفان تجربه گرا در بستر فرهنگی معاصرشان رویکردهای متنوع آنان به فلسفه را می آزماید. او در وهله نخست بر روی شخصیتهای اصلی – بیکن، هابز، لاک، بارکلی و هیوم – تمرکز می کند اما از فیلسوف فرانسوی به ناحق مورد غفلت قرار گرفته، پی یر گاساندی نیز بحث می کند و فصلی را به “انجمن سلطنتی لندن برای بهبود دانش طبیعی” اختصاص میدهد که در دهه ۱۶۶۰ بنیاد شد. او، در حالی که بر روی سهم آنها در فلسفه نوین قرن هفدهم تمرکز می کند، که در وهله نخست به بحث از طبیعت شناخت و علم تجربی می پرداخت، جنبههای اخلاقی و سیاسی کار آنان را نیز برجسته می کند و بر اهمیت اندیشه های آنان برای تفکر قرن بیستم تأکید می ورزد.
عقل گرایان
قرن هفدهم شاهد تغییر نظری بنیادی در شیوه های اندیشیدن ما درباره خودمان و جهان بود . نظر اطمینانبخش قرون وسطی درباره جهانی زمین-مرکز که به صراحت به سود بشر طرح شده بود پیوسته در حال فرسودن بود، ولی همین هنگام خوشبینی تازهای درباره امکان پرورش تبیینی روشن و جامع در خصوص چگونگی کار جهان سر برآورد. این خوشبینی با عزمی برای رسوخ به طبیعت ذهن انسان و نسبت آن با جهان مادی نیز همراه بود . جان کاتهام با توجه به همین زمینه فکری، کوشش های سه فیلسوف بزرگ عقل گرا – دکارت،اسپینوزا،لایبنیتس- را پی میگیرد که به دست و پنجه نرم کردن با نقش تازه انسان در طبیعت و فراهم کردن فهمی یکدست از واقعیت به طرح نظام های نوین فلسفه پرداختند…
فلسفه در عصر رنسانس (انتشارات دانشگاه آکسفورد)
نویسنده : براین پ. کپنهور، چارلز بی اشمیت
مترجم : محمدسعید حنائی کاشانی
رنسانس دیری است که در مقام مرحلهای درخشان در تکامل تمدن غرب شناخته شده است. اما به سهم متمایز فلسفه در فرهنگ عصر رنسانس کم توجه شده است. این کتاب خواننده را با فلسفه نوشته شده و خوانده شده و تدریس شده و بحث شده در اثنای دورهای آشنا میکند که به طور مرسوم به «احیای دانش» مفتخر است. نویسندگان به بررسی رابطّ فلسفه عصر رنسانس با انسانگرایی و دانشگاهها و تاثیر منابع بازکشف شده قدیم و بازگشت به فلسفه افلاطون و نوافلاطونیان و اعتلای روزافزون ارسطو میپردازند و سهم اصلی شخصیتهای بزرگی همچون برونی، واللا، فیچینو، پیکودللا، میراندولا، پومپوناتسی، ماکیاوللی، مور، ویتوریا، مونتنی، برونو و کامپانللا را مشخص میکنند.
فلسفه فرانسوی و آلمانی (انتشارات دانشگاه آکسفورد)
نویسنده : رابرت چ. سالومون
مترجم : محمدسعید حنائی کاشانی
جوش و خروش فلسفه ابتکاری و نظر در نیمه دوم قرن هجدهم در اروپای غربی داستان ماجرایی فکری و پرهیجان و نیز فصلی پراهمیت در تاریخ فلسفه است. فیلسوفان عصر روشنگری و بسیاری از کسانی که پیرو آنان بودند. فقط محقق و استاد دانشگاه نبودند: آنان واقعا گمان میکردند که جهان را تغییر خواهند داد، گاهی نیز این کار را کردند. مضمون اصلی این داستان طلوع و افول خود است. خود مورد بحث در اینجا خود عادی نیست: خود استعلایی است که طبیعت و آرزوهایش به طرز بیسابقهای متکبر و جهانی و اغلب مبهم است. به تعبیر ملایمتر، این خود کلی همان فطرت انسان است و به تعبیری نه چندان ملایمتر، این خود چیزی کمتر از خدا و خود مطلق و جان جهان نیست.