عرفان شرقی
عبدالعزیز بن محمد نَسَفی معروف به عزیزالدین نسفی از عرفای فارسینویس برجسته سدهٔ هفتم هجری بود. وی در فرارود ماوراءالنهر میزیست و در سال ۶۱۷ ه.ق در زمان حمله مغول آن دیار را ترک کرد. وی منسوب به شهر نخشب (نسف یا قارشی در ازبکستان امروزی) است.مذهب وی تصوف و عرفان بود. نسفی را میتوان از پیروان تحقیق علمی در مسائل مربوط به عقاید و تصوف دانست.
از کتابهای مهم او میتوان به کشف الحقایق اشاره کرد. کشف الحقایق مبتنی بر فلسفه و عرفان است و نسفی در ۱۰ اصل کتاب را تألیف کردهاست. نسفی از جمله کسانی است که بحث وجود را در کتابش مطرح میکند. نسفی را میتوان از مهمترین افرادی دانست که در فلسفه تأثیرگذار بودهاند. آثار او برای آشنایی با عرفان نظری بهترین مدخل است چرا که او با آرای حکما و عرفای پیش از خود آشنایی داشته و به زبان فارسی و ساده به نگارش آثارش پرداخته است. مقبرهٔ او در شهر ابرکوه قرار دارد.