هرمان ملویل

ترجمه: داریوش شاهین

رمان Moby-Dick اثر هرمان ملویل یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین آثار ادبیات جهان است که در سال ۱۸۵۱ منتشر شد. این رمان، که به‌عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات آمریکایی شناخته می‌شود، داستان ماجراجویی‌ها و کشمکش‌های انسانی را در بستر جنگ با طبیعت روایت می‌کند.

رمان Moby-Dick از زبان آیشما (Ishmael)، راوی داستان، نقل می‌شود. آیشما، یک ملوان بی‌خانمان و جوان، تصمیم می‌گیرد برای فرار از زندگی روزمره‌اش به عنوان ملوان به کشتی «پیکود» بپیوندد. این کشتی تحت فرمان کاپیتان آهاب، یک دریاسالار مصمم و پرشور، به شکار نهنگ‌ها می‌رود.

آهاب، پس از اینکه در یک سفر پیشین دست خود را در برخورد با نهنگ سفید عظیم‌الجثه‌ای به نام موبی دیک از دست داده، عزم جزم کرده است تا انتقام بگیرد و آن نهنگ را از پا درآورد. هدف آهاب از این انتقام فراتر از یک دغدغه شخصی است. او به دنبال کشف معنای زندگی، درک ناتوانی بشر در برابر قدرت طبیعت، و جستجوی انتقام از نیروهای سرنوشت است.

در طول سفر، آیشما و سایر ملوانان کشتی پیکود شاهد پیگیری‌های وسواس‌گونه آهاب و کشمکش‌های درونی او با سرنوشت و قدرت‌های کیهانی هستند. سفر به سمت شکار موبی دیک به تدریج به یک ماجرای مرگبار تبدیل می‌شود که سرانجام در برخورد نهایی میان کشتی و نهنگ به تراژدی می‌انجامد.

در بطن Moby-Dick یک جستجوی الهیاتی عمیق نهفته است. آهاب در تلاش است تا بر خداوند یا قدرت‌های کیهانی تسلط یابد، اما این جستجو او را به سمت گناه و نابودی می‌برد. برخی از منتقدان این اثر معتقدند که درگیری آهاب با موبی دیک یک مبارزه دینی است که در آن آهاب قصد دارد تا علیه مقدرات و سرنوشت الهی ایستادگی کند. آهاب می‌خواهد به نوعی در برابر دنیای خداگونه طبیعت تسلیم نشود و برای خود معنای جدیدی بسازد. در نهایت، او با ناامیدی و خودویرانی روبه‌رو می‌شود.

این جنبه از رمان به خوبی نشان می‌دهد که انتقام و جستجوی مفهوم‌های بزرگ زندگی ممکن است نه تنها به رهایی منتهی نشود، بلکه منجر به خودکشی معنوی و فروپاشی درونی فرد شود.