دولت پنهان
مایک لافگرن
وحید فراهانی راد
دولت پنهان (به انگلیسی: Deep State) اصطلاحی است در اشاره به دولتِ قدرتمندتر از دولتِ انتخابی. دولت پنهان؛ دولتی بالفعل اما مخفی است که با استفاده از امکانات دولتی با هویتی مجهول در تشکیلات رسمی نظام، بهگونهای سازمانیافته و برای مقاصدی غیر از منافع ملی در حال فعالیت است.
در برخی از کشورها گروههایی سیاسی وجود دارند که دارای قدرت اقتصادی و نظامی مستقل از ساختار سیاسی حکومت و همچنین دارای قابلیت ادامه حیات بدون پشتیبانی حکومت میباشند. آنها ممکن است دارای پایگاه اجتماعی قوی بوده و معمولاً دارای پیشینه و سابقه طولانی حضور فعال در عرصه سیاسی هستند و به همین دلیل تأثیر گذاری بسزایی که بر امور حیاتی و عملکرد دولتها دارند و بعنوان «دولت در دولت» نامیده میشوند.
دولت پنهان از نظر تعریف با دولت سایه تفاوت دارد. تفاوت آنها در این است که «دولت سایه» نماینده دولت رسمی است ولی «دولت پنهان» نماینده و سایه دولت رسمی نیست و سردمدارانی غیر مردمی و بی ریشه دارد.