مذاهب و فلسفه در آسیای مرکزی (شومیز)
ژورف. آرتور. کنت دوگوبینو
ترجمه: محمد فره وشی
کنت آرتور دو گوبینو (به فرانسوی: Joseph Arthur de Gobineau) (۱۸۱۶–۱۸۸۲) نویسنده، خاورشناس، شاعر، تاریخنگار، پژوهشگر و سیاستمدار فرانسوی بود.
محمدعلی جمالزاده دربارهٔ این کتاب مینویسد: « یکی از کتب بسیار مفیدی که وی دربارهٔ ایران نگاشت « ادیان و فلسفههای آسیای مرکزی » است. از خصوصیات این کتاب، مطالبیست که دربارهٔ طرز دینداری ایرانیان، تصوف و ظهور باب و علیالخصوص تعزیه در ایران آمدهاست. دوگوبینو با تحسین عظیمی از تعزیه سخن میگوید و آنرا از تراژدیهای کلاسیک یونانی، بهتر و موثرتر میداند. »
گوبینو در سال ۱۸۵۵ به همراه همسر و دخترش از طریق بندر بوشهر به ایران آمد و از طرف دربار استقبال باشکوهی از او به عمل آمد. در طول اقامت خود در ایران به زبان فارسی مسلط شد و به کارهایی از قبیل سکهشناسی و مطالعهٔ تاریخ و فلسفه و ترجمهٔ متون فارسی به فرانسه مشغول گشت. . گوبینو در طول زندگی پرماجرای خود در سال ۱۸۵۸ بار دیگر به فرانسه بازگشت و به آمریکا رفت و بعد از مدتی بار دیگر در مقام سفیر فرانسه به تهران اعزام شد و تا سال ۱۸۶۳ در این مقام باقی ماند. سالهای آخر عمر او در سفر به سرزمینهای اروپایی مخصوصاً آلمان و ایتالیا سپری شد و در اواخر عمر هم در پاریس زیست و در شهر تورین درگذشت.
کتاب سه سال در آسیا (عنوانِ فرانسه: Troi ans en Asie) گزارش سفریست که کنت دو گوبینو در میان سالهای ۱۸۵۵ تا ۱۸۵۸ به خاورمیانه و ایران به عنوان فرستادهٔ وزارت خارجهٔ فرانسه انجام دادهاست.