شایو
اوسامو دازای
ترجمه: مرتضی صانع
کتاب شایو از اوسامو دازای اولین رمانی است که از این نویسنده در ایران منتشر می شود. اوسامو دازای نویسندهای ژاپنی است که باوجود عمر کوتاهش تاثیر زیادی بر ادبیات ژاپن گذاشت. حتی نویسندههای بنامی مثل هاروکی موراکامی و کوبو آبه از وی تاثیر پذیرفته اند. اما متاسفانه آثار این نویسنده هنوز در ایران شناخته شده نیست.
اوسامو دازای در دوران جنگ جهانی دوم که اکثر نویسندگان بهخاطر محدودیت و شرایطِ سختِ چاپ، نوشتن را کنار گذاشته بودند، به تنهایی بار تمام ادبیات ژاپن را به دوش میکشد و نمیگذارد این آتش خاموش شود.
دازای در طول زندگیاش شش مرتبه خودکشی ناموفق داشته و در آخر بههمراه زنی به رودخانه تاما میپرد و به زندگیاش خاتمه میدهد. (در فرهنگ ژاپن این نوع خودکشی به خودکشی «جوشی» معروف است.)
گویا ادبیات اوسامو دازای سراسر رنج و فقر و اعتیاد و پوچی مردم ژاپن را پوشش میدهد و این کتاب هم از این قاعده جدا نیست. پشت جلد کتاب شایو تنها یک جمله از متن داستان به چشم میخورد:
آیا کسی هست که تباه نشده باشد؟
نه آدمی
اوسامو دازای (۱۹۴۸-۱۹۰۹) یکی از محبوبترین نویسندههای ژاپنی قرن بیستم است. دازای نویسندهی پرکاری بود که در عمر کوتاه خود زندگی پُر فرازونشیبی را تجربه کرد، و پس از چند خودکشی ناموفق، سرانجام در ماه ژوئن هزار و نهصد و چهل و هشت در خودکشیاش موفق شد و خود را در رود تاما غرق کرد. نه آدمی داستان بلند دیگری از این نویسنده است که اکنون چاپ شده است. نهآدمی گونهای خودزندگی نامهنوشت دازای هم است. نکتهای که برای ایرانیها این داستان را جذابتر میکند اشارهی راوی به خیام و ذکر چند رباعی از اوست.