پشت پردهی ریاکاری: چگونه به هرکس دروغ میگوییم، به ویژه به خودمان
دن آریلی
رامین رامبد
سیاهچاله
بیش از نیم سده، فیزیکدانان و اخترشناسان با شدت به بحث و جدل بر سر امکانپذیر بودنِ سیاهچالهها در گیتی پرداختند. مفهوم نامأنوس مغاکی از فضازمان که هیچ چیزی - حتی نور - از دستش توان گریز ندارد، انگار منطق را نقض میکرد. این کتاب خواندنی، بازگویی داستان بحثهایی پرشور درباره سیاهچاله است و بیانگر سهم اینشتین و هاوکینگ، و نیز دیگر اندیشمندان پیشرویی که دیدگاه ما را نسبت به گیتی از ریشه و برای همیشه دگرگون ساختند.
مارسیا بارتوزیاک با قلم توانایش، نشان میدهد که چگونه سیاهچاله سبب شد تا نظریه نسبیت عام، بزرگترین دستاورد آن دُردانه علم، آلبرت اینشتین، پس از دههها ماندن در کنج عزلت و بیتوجهی، با فر و شکوه به صحنه علم بازگردد و رازهای عجیب گیتی را بر ما آشکار کند. تا هنگامی که اخترشناسان، پدیدههایی نفسگیر همچون ستارگان نوترونی و سیاهچالگان را کشف نکردند، گیتی زمانی آرام و ساکن به کیهان اینشتینی تبدیل نشد، یعنی مکانی سرشار از چشمههای غولآسای انرژی که تنها در پرتو نسبیت قابل فهماند.
این کتاب با پاسداشت یکصدمین سالگرد نسبیت عام، به ما نشان میدهد که چگونه سیاهچاله نام و نشانی برای خود کسب کرد، و یادآوری است از سرخوردگی و هیجان دانشمندان و نیز گهگاهی نبردهای خندهدار که بر سر پذیرش یکی از غریبترین ایدهها در پیشینه آدمی رخ دادهاند.
نابخردی های پیش بینی پذیر (نیروهای پنهانی که به تصمیم ما شکل می دهند)
* چرا سردرد ما پس از خوردن آسپیرین یک سنتی باقی میماند ولی بعد از خوردن آسپیرین ۵۰ سنتی از بین میرود؟ * چرا وقتی معدهمان دیگر جا ندارد، باز هم سراغ بوفهی مجانی میرویم؟ * چرا بابت یک فنجان قهوه ۱۵/۴ دلار میدهیم درحالیکه تا همین چند سال پیش بابت آن کمتر از یک دلار میپرداختیم؟ وقتی زمان تصمیمگیری در زندگیمان میرسد، فکر میکنیم کنترل اوضاع در دستمان است. فکر میکنیم انتخابهایی هوشمندانه و خردمندانه انجام میدهیم. ولی آیا به راستی چنین است؟ دن آریلی، اقتصاددان رفتاری با یک سری آزمایشهای روشنگرانه و اغلب شگفتانگیز بر این تصور عمومی که ما اصولاً به شیوههای خردمندانه عمل میکنیم، خط بطلان میکشد. آریلی با در هم آمیختن تجربهی روزمره و پژوهشهای تحولبرانگیز، نشان میدهد که چگونه توقعات، عواطف، هنجارهای اجتماعی، و دیگر نیروهای نامریی و گویی نامنطقی، توانایی تعقل ما را به بیراهه میکشاند. آریلی پی برده که نه تنها ما همه روزه اشتباهات سادهی تعجبآوری انجام میدهیم، بلکه دوباره همان نوع اشتباهات را تکرار میکنیم. ما دائماً اضافه میپردازیم، دستکم میگیریم و پشتگوش میاندازیم. ما قادر نیستیم که اثرات ژرف عواطفمان را برآنچه که میخواهیم درک کنیم و برای آنچه که داریم ارزش اضافی قایل میشویم. اما این رفتارهای گمراهکننده نه تصادفیاند نه بیمفهوم. آنها اسلوبمندند و قابل پیشبینی- و ما را بهطور پیشبینیپذیری نابخرد میسازند. از نوشیدن قهوه تا کمکردن وزن، از خریدن ماشین تا برگزیدن شریک زندگی، آریلی چگونگی در هم شکستن این الگوهای اسلوبمند اندیشه را برای گرفتن تصمیمهای بهتر تشریح میکند. نابخردیهای پیشبینیپذیر شیوهی بر همکنش ما با جهان دگرگون خواهد ساخت- یک تصمیم کوچک در هر زمان.