پارس گده (پاسارگاد پایتخت و آرامگاه کوروش بزرگ)
نویسنده: علی سامی
مجموعه ميراث جهاني پاسارگاد مجموعهاي از آثار باستاني برجايمانده از دوران هخامنشي است كه در شهرستان پاسارگاد در استان فارس واقع شدهاست. اين مجموعه دربرگيرنده " ابنيهاي چون آرامگاه كوروش بزرگ، باغ سلطنتي پاسارگاد، كاخ دروازه، پل، كاخ بار عام، كاخ اختصاصي، دو كوشك، آبنماهاي باغ شاهي، آرامگاه كمبوجيه، استحكامات دفاعي تل تخت، كاروانسراي مظفري، محوطه" مقدس و تنگه بلاغي است. پاسارگاد در دشتي مرتفع به ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دريا، در حصار كوهستان واقع شدهاست. در سده هفتم قمري اتابكي از سلغريان فارس درنزديك آرامگاه كورش مسجدي ساخت كه در آن از سنگ كاخها استفاده شدهبود. به مناسبت جشنهاي ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهي ايران در سال ۱۹۷۱ اين سنگها دوباره به جاهاي اصلي خود بازگردانده شدند. پس از اسلام و ورود تازیان به حوزه شاهنشاهی ساسانی و از بین رفتن بسیاری از مدارک و اسناد و نوشته های پیش از اسلام، پاره ای از شهرها و اماکن هم تغییر نام پیدا کرد. از آن جمله پاسارگاد هم به نام مهشد مادر سلیمان، مشهد مرغاب و مشهدالنبی و تخت سلیمان خوانده شد. آرامگاه کوروش در این دوره به قبر مادر سلیمان (سلیمان پیغمبر) معروف گردید و تمام این جلگه را نیز مشهد مادر سلیمان نامیدند و همین انتساب و معروفیت سبب گردید تا آرامگاه شهریار هخامنشی از دست انهدام تازیان و متعصبین جان سالم به در ببرد و ویران نشود…
پاسارگاد قدیمیترین پایتخت کشور شاهنشاهی ایران
علی سامی نویسنده، محقق و استاد دانشگاه، باستانشناس و رئیس مؤسسه باستانشناسی تخت جمشید بود. مرمت آرامگاه کورش بزرگ در سال ۱۳۵۰ ش به سرپرستی وی انجام شد. وی فرزند آقابزرگ از شاعران و نقاشان کازرونی است. وی بیش از سی جلد کتاب نوشت که مهمترین آنها عبارتاند از: آثار تاریخی جلگه مرودشت پارس در عهد باستان
پاسارگاد یا قدیمیترین پایتخت کشور شاهنشاهی ایران (۱۳۳۰، این کتاب بعدها در سال ۱۳۷۵ تحت نام پاسارگاد، پایتخت و آرامگاه کورش هخامنشی «ذوالقرنین» از سوی بنیاد فارسشناسی به چاپ رسیده) که در این کتاب یافتههای باستانشناسی درباره پاسارگاد را شرح دادهاست. تمدن هخامنشی (۳ جلد) تمدن ساسانی (۲ جلد) شیراز شهر جاویدان نقش ایران در فرهنگ اسلامی مقام دانش در ایران باستان روزها و یادهاپرسپولیس (تخت جمشید)(به زبان انگلیسی)
تمدن ساسانی (۲جلدی)
علی سامی
علي سامي در سال 1238 خورشيدي در شيراز در خانودهاي مذهبي ديده به جهان گشود و به دليل هوش سرشار و فطرت علمطلبي ذوق و علاقه بيشمار به تاريخ و فرهنگ اين سرزمين در سال 1310 در ابتدا به كسوت آموزگاري تاريخ مدارس شيراز درآمد و در سال 1313 به سرپرستي دانشسراي مقدماتي فارس منصوب شد. علاقه وي به آموزش و پژوهش موجب شد كه از سال 1318 تا 1340 عملا بر كاوشهاي باستانشناسي تخت جمشيد، پاسارگاد و اتلال باستاني مرودشت نظارت داشته باشد.
متعاقب آن سرپرستي تحقيقات علمي تخت جمشيد و باستانشناسي فارس را بر عهده گرفت و در طول اين مدت ضمن همكاري با هيأتهاي حفاري متعدد، با پژوهشگران خارجي بيشماري به شناسايي و كاوش آثار باستاني پرداخت كه حاصل اين تلاشهاي مستمر، چاپ كتابها و مقالات متعددي در حوزه تاريخ و باستانشناسي ايران زمين است.
تمدن هخامنشی و تمدن ساسانی (۲جلد)
علی سامی (زاده ۱۲۸۹ ش در شیراز - مرگ ۲۲ مرداد ۱۳۶۸) نویسنده، محقق و استاد دانشگاه، باستانشناس و رئیس مؤسسه باستانشناسی تخت جمشید بود. مرمت آرامگاه کورش بزرگ در سال ۱۳۵۰ ش به سرپرستی وی انجام شد. وی فرزند آقابزرگ از شاعران و نقاشان کازرونی است.
علی سامی پس از تحصیل ابتدایی و متوسطه در سال ۱۳۰۸ ش به استخدام آموزش و پرورش درآمد و به عنوان دبیر تاریخ و جغرافیا در مدارس شیراز مشغول تدریس شد و پس از آن به مدیری مدرسه و تصدی دانشسرای مقدماتی ارتقا یافت.
پس از آن در رشته ادبیات و باستانشناسی و تاریخ مشغول تحقیق شد و در این رشته از دانشگاه آزاد آسیایی درجه دکتری افتخاری دریافت کرد، سپس وارد وزارت فرهنگ شد و از سال ۱۳۱۵ نیز به تعمیرات ابنیه تاریخی شیراز پرداخت.
در همین زمان، آرامگاه حافظ ساخته شد و موزه پارس و آرامگاه خواجوی کرمانی و مسجد جامع عتیق مرمت شدند. سپس به ریاست بنگاه علمی و حفاری تخت جمشید و بعد به سِمت ریاست اداره باستانشناسی فارس منصوب شد.
وی بیش از سی جلد کتاب نوشت که مهمترین آنها عبارتاند از:
- آثار تاریخی جلگه مرودشت
- پارس در عهد باستان
- پاسارگاد یا قدیمیترین پایتخت کشور شاهنشاهی ایران (۱۳۳۰، این کتاب بعدها در سال ۱۳۷۵ تحت نام پاسارگاد، پایتخت و آرامگاه کورش هخامنشی «ذوالقرنین» از سوی بنیاد فارسشناسی به چاپ رسیده) که در این کتاب یافتههای باستانشناسی درباره پاسارگاد را شرح دادهاست.
- تمدن هخامنشی (۳ جلد)
- تمدن ساسانی (۲ جلد)
- شیراز شهر جاویدان
- نقش ایران در فرهنگ اسلامی
- مقام دانش در ایران باستان
- روزها و یادها
از اشیای کشفشده توسط علی سامی، تعدادی در موزه ملی ایران نگهداری میشود که از آن جمله است: سر شاهزاده هخامنشی از سنگ لاجورد و بشقاب سنگی به خط آرامی.
فعالیتها همکاری در مرمت- آرامگاه کورش کبیر
- حافظیه
- سعدیه
- آرامگاه شاه شجاع
- رییس بنگاه علمی تخت حمشید