رضا شاه (خاطرات سلیمان بهبودی، شمس پهلوی، علی ایزدی)
علاقه مندان به اسناد و منابع تاريخي خاصه تاريخ معاصر ايران در طول دهه گذشته مکررا شاهد بودهاند که نويسندگان گوناگون در مقالهها و کتابهاي متعددي درباره تاريخ معاصر ايران به اثري تحت عنوان «خاطرات منتشر نشده سليمان بهبودي» اشاره کردهاند. اين ارجاعات در اکثر موارد به علت مجعول بودن نسخه مورد استفاده و سوء استفاده از آن جهت اثبات نظرات از پيش تعيين شده باعث سردرگمي پژوهندگان و دامن زدن به شک و ترديد آنان نسبت به موارد نقل شده از کتاب مذکور بود. اينک با انتشار متن اصلي و کامل خاطرات سليمان بهبودي در کنار خاطرات شمس پهلوي و علي ايزدي نه تنها گامي موثر جهت رفع سردرگمي پژوهندگان برداشته ميشود، بلکه در عين حال اطلاعات جامع و دست اولي درباره حساسترين دوران تاريخ معاصر ايران در اختيار محققان و علاقهمندان نيز قرار ميگيرد. کتاب حاضر علاوه بر متن کام خاطرات داراي ضميمه مفصلي است شامل اسناد و مدارک و همچنين تصاويري که براي اولين بار منتشر ميشود و بر اعتبار و ارزش کتاب بيش از پيش ميافزايد.
مذاکرات مجلس اول (مشروطه)
این کتاب، متن ویرایش شدهی مذاکرات نخستین مجلس نظام مشروطه در ایران طی سالهای 1324 است. در آغاز کتاب از وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران و جریان حاکمیت قانون سخن رفته است. گفتنی است: “در مجلس اول حزب سیاسی…. وجود نداشت. البته تندروان و محافظین بودند که عقاید بعضی از تندروان شباهت به سوسیالیسم داشت. راست و چپ افراطی در قیاس با سایر گروهها اندک بودند. به رغم آن که حزب سیاسی وجود نداشت، اما شماری وابسته به جمعیت سیاسی بودند و چندتایی عضو فرقهی اجتماعیون عامیون، چپگرایان که تا پایان نابه هنگام مجلس ندای شاه دوستی سر میدادند هرگز جرات طرح عقاید افراطی خود را در مجلس نیافتند، هر چند دفاع نا به جای آنها از عاملان سوء قصد به جان اتابک و شاه، برای فرآیند توسعهی سیاسی ایران فاجعهبار شد…. نمایندگان مجلس ملی، از آغاز تا به انجام، هرگز از دایرهی بحث و گفتگوی دوستانه پا فراتر ننهادند و درگیری و ستیزی بین آنان رخ نداد”.
نامه های خصوصی و گزارشهای محرمانه سر ریدر بولارد
نویسنده: ریدر بولارد
مترجم: غلامحسین میرزاصالح
سر ریدر بولارد سفیرکبیر انگلستان در ایران
نامههای خصوصی و گزارشهای محرمانه به انضمام شرح حال رجال عصر پهلوی
آنچه در نامههای «سر ریدر ویلیام بولارد» ـ سفیرکبیر انگلستان در ایران ـ به چشم میخورد، نثر موجز و درخشان نویسنده آن است. بولارد در توصیف و جان بخشیدن به شخصیتهای جالب بیشمار و همینطور حوادث، هیچگاه از به کار بردن جملات طنزآمیز غافل نبوده است.
این نامهها به هیچروی مکاتبات رسمی نبوده، بلکه نامههای مفصل خانوادگی است که او هرگاه فرصت یافته، در طول شش سال اقامتش در تهران زمان جنگ ـ در حالی که تمام وقت به عنوان رئیس هیات نمایندگی در یک مقام حساس دیپلماتیک سرگرم انجام وظایف خود بود ـ برای همسر و فرزندانش که به میهنشان بازگشته بودند، نگاشته است. این نامهها حاکی از آن است که او یک ناظر زیرک صحنه سیاسی بوده است و نیز حاکی از ذهن درخشان و انصاف و دوراندیش او درباره موضوعات پیچیده روز نیز هست.
اهمیت دوران سفارت بولارد در ایران به این دلیل است که بولارد از نقشآفرینان اصلی ماجرای استعفای رضاشاه و اشغال ایران در جنگ جهانی دوم بوده است.