پایان تاریخ و انسان واپسین
فرانسیس فوکویاما
ترجمه: عباس عربی و زهره عربی
فرانسين فوكوياما نظريه پايان تاريخ را در سال 1992 با نگارش كتاب «پايان تاريخ و واپسين انسان» مطرح كرد، نظريه اي كه حكومت ليبرال دموكراسي غربي را نمونه تكامل يافته حكومت مي پنداشت و بر آن بود كه دموكراسي بيش از اين پيشرفت نخواهد كرد بنابراين تاريخ به معناي سير رشد و شكوفايي بشريت، پايان يافته است.
يك سال پس از انتشار اين كتاب، سامئول هانتينگتون نظريه برخورد تمدن ها را در پاسخ به نظريه پايان تاريخ مطرح كرد.
هانتينگتون در اين نظريه تمدن‌هاي جهان را به قسمت‌هاي مجزايي شامل تمدن غرب، تمدن اسلامي، ارتدوكس ها، تمدن شرق آسيا، آمريكاي لاتين، آفريقا، تمدن بودايي و هندوئيسم تقسيم كرد و آينده را دوران برخورد ميان تمدن هاي غرب و اسلام پيش بيني كرد.
گذشت زمان نشان داد كه برخورد تمدن ها بيشتر از پايان تاريخ به واقعيت نزديك است.
البته فوكوياما پس از گذشت بيش از بيست سال و با مشاهده مشكلات اقتصادي نظام سرمايه داري، نظريه پس از پايان تاريخ را مطرح كرد. از نظر اين انديشمند آمريكايي پايان تاريخ بر پايه هاي قدرت سياسي، اقتصادي و نظامي استوار شده است كه تنها با سست شدن اين پايه ها فرو مي پاشد. اكنون كه با بحران گستره اقتصادي و اجتماعي در كشورهاي سرمايه داري نشانه هاي فروپاشي نظام ليبرال دموكراسي غربي آشكار شده، نظريه پايان تاريخ هم جايگاه خود را از دست داده است.
كتاب پايان تاريخ و انسان واپسين نوشته فرانسيس فوكوياما در سال 1992 در آمريكا منتشر شد و با وجود اهميت بسيار زيادي كه در عرصه سياست و روابط بين الملل داشت هيچگاه به زبان فارسي ترجمه نشد.
سرانجام پس از 22 سال از طرح اين نظريه تاثيرگذار، عباس و زهره عربي كتاب پايان تاريخ و واپسين نظريه را به فارسي ترجمه كردند.
نظم و زوال سیاسی
فرانسیس فوکویاما
رحمان قهرمان پور
یوشی‌هیرو فرنسیس فوکویاما (به انگلیسی: Yoshihiro Francis Fukuyama)، (متولد ۲۷ اکتبر ۱۹۵۲)، فیلسوف آمریکایی، متخصص اقتصاد سیاسی، رئیس گروه توسعهٔ اقتصادی بین‌المللی مدرسه مطالعات پیشرفته بین‌المللی پال ایچ. نیتس دانشگاه جانز هاپکینز و نویسندهٔ کتاب «پایان تاریخ و آخرین انسان» می‌باشد که به خاطر نظریه‌پردازی «پایان تاریخ» مشهور است.
احمد جنتی در خطبه‌های نماز جمعه از فوکویاما یاد کرد. او در این خطبه خاطر نشان کرد «فوکویاما پژوهشگر و تاریخ‌نگار ژاپنی الاصل و تبعه آمریکا معتقد است شورای نگهبان به عنوان مظهر قوام و دوام ولایت فقیه باید حذف شود و با یک رفراندوم از بین برود و تا وقتی که شورای نگهبان وجود دارد نظارت استصوابی از بین نمی‌رود؛ این‌ها چنین عقایدی را دنبال می‌کنند و ما باید مراقب باشیم.» در مقاله‌ای که فوکویاما در سال ۲۰۰۹ در وال استریت ژورنال منتشر کرده وی به مطلب مذکور اشاره کرده‌است و در آن با ادبیات متفاوتی موضوع بسته بودن چرخه دموکراسی در ایران را بیان نموده‌است.
هویت (سیاست هویت کنونی و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن)
فرانسيس فوکوياما بحران کنوني ما را پيش بيني کرده بود. در سال 2014 او نوشت نهادهاي آمريکائي و جهاني گرفتار آشوب و بيش از آن ضعيف اند که از پس مقابله با تصرف دولت توسط گروههاي ذي نفوذ برآيند، و دو سال بعد پيش بيني او با ظهور جلوه هاي سياسي اين امر محقق شد، يعني همان کساني که ملي گرايي اقتصادي و اقتدارگراييشان دارد نظم جهاني را از ثبات مي اندازد. اين ملي گرايان پوپوليست مدعي پيوند مستقيم با «مردم» هستند، مردمي که معمولا به صورتي محدود و نفي تعريف مي شوند. ظاهرا سياست در جهان امروز بر اساس تقاضاي هويت تعريف مي شود. و در اين ميان کشور ما يک استثنا نيست. بسياري از روندهايي که ما در کشور خود ملاحظه کنيم وقتي از ديدگاهي کلان تر مي نگريم مي بينيم کمي بيشتر يا بعدت چهره هاي خود را در ديگر صفحات جهان نشان داده اند. به عنوان مثال هما عن که در کتاب توضيح داده مي شود موج سوم دموکراسي از نيمه دهه 1970 آنان شد و سپس از اواسط دهه 2000 جهان شاهد افول دموکراسي است. در اين کتاب مهم و ضروري، نويسنده معروف و روشنفکر شناخته شده، فرانس فوکوياما، شکل گيري انديشه هويت را از افلاطون گرفته تا لاک و روسو و تا فمينيسم و سياست جنسيتي جديد مطالعه مي کند. او به عمق اين تاريخ سفر مي کند تا اخطاري اکيد بدهد: اگر درکي عام از کرامت انسان ايجاد نکنيم محکوم به تحمل کشمکشي دائمي هستيم.
هویت
فرانسیس فوکویاما (متولد 1952) فیلسوف آمریکایی، متخصص اقتصاد سیاسی و رئیس گروه توسعه اقتصادی بین‌المللی مدرسه مطالعات پیشرفته بین‌المللی پال ایچ. نیست دانشگاه جان هاپکینز است. . معروف‌ترین کتاب او «پایان تاریخ و آخرین انسان» است که نظریه مشهور «پایان تاریخ» خود را در آن شرح داده است. . میل به بازشناسی هویت فردی، یک ایده بنیادی است که بیشتر رخدادهای حال حاضر سیاست جهانی را به هم مرتبط می‌کند. این امر تنها به مطالعات سیاست‌های هویت در محیط‌های دانشگاهی یا به ملی‌گرایی سفیدپوستی- که از دل آن برآمده است- منحصر نمی‌شود، بلکه مرزهای آن تا پدیده‌هایی مانند اوج‌گیری ناگهانی ملی‌گرایی کلاسیک و اسلام سیاسی گسترده می‌شود. . فوکویاما دراین‌باره نوشته است: ظهور سیاست هویتی در لیبرال‌دموکراسی‌های مدرن، یکی از تهدیدهای اصلی است که با آن مواجه هستند و اگر نتوانیم به سمت‌وسوی فهم جهان‌شمول‌تری از کرامت انسانی گام برداریم، خود را به ادامه چنین کشمکشی محکوم کرده‌ایم. .
نشریه «فایننشیال تایمز» درباره این کتاب نوشته: بهترین روایت درباره اینکه ما چگونه به اینجا رسیدیم ... گنجینه‌ای ارزشمند و برآمده از تفکرات بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ درباره دموکراسی. . مجله «اکونومیست» هم نوشته: اولین قانون زندگی یک روشنفکر این است که شهرت، دشمن فرزانگی است. فرانسیس فوکویاما نمونه‌ای استثناست.