اعراب و امپراتوریهای پیش از اسلام
مایکل مک دونالد - آلدو کورکیا - تورج دریایی و...
ترجمه: مهناز بابایی
دین در عربستان پیش از اسلام ترکیبی از شرک، مسیحیت، یهودیت و ادیان ایرانی بود. شرک عرب، نظام اعتقادی غالب، مبتنی بر اعتقاد به خدایان و دیگر موجودات ماوراء طبیعی مانند جن بود. خدایان و الهه ها در زیارتگاه های محلی مانند کعبه در مکه پرستش می شدند.
کتاب بتها (کتاب الأصنام) که توسط محقق عرب هشام بن الکلبی (737–819) نوشته شده است، خدایان و آداب ادیان عرب پیش از اسلام را توصیف می کند.
نویسندگان در پرده برداری از تاریخ پیش از اسلام که 16 قرن از قرن نهم قبل از میلاد تا اوایل قرن هفتم پس از میلاد را در بر می گیرد، از شواهد کتیبه ای و زبان شناختی استفاده می کنند. اولین گواهی نام «عرب» و فعالیتهای آنها در یمن نیست، بلکه در حومه امپراتوری آشور به عنوان بخشی از شورش گستردهتر شام متشکل از دولتها و پادشاهیهای اسرائیلی، یهودیه، آرامی و عربی است. به اندازه کافی جالب توجه است که برخی از پادشاهی های عرب سرکش در شمال شبه جزیره عربستان توسط ملکه ها رهبری می شوند. در مجموع، شبه جزیره عربستان محل استقرار پادشاهی های بت پرست، یهودی و مسیحی از جمله جرحاء در اطراف قطر امروزی، مازون در عمان، صبا، معین، حضرموت و هیمیار در جنوب، نبطیان و غسانیان در شام و لخمیدها در جنوب بین النهرین بود.
خداینامگ
کتاب حاضر تازهترین پژوهش علمی در خصوص کتاب گمشده خداینامگ ساسانی است. خداینامگ همواره از سوی نویسندگان سدههای میانی و حتی پژوهشگران دوره معاصر به عنوان مهمترین اثر تاریخی ایرانیان پیش از اسلام شناخته میشده است. همچنین این کتاب و محتوای مطالب آن ارتباطی تنگاتنگ با ذکر تاریخ ایرانیان در سنت تاریخنگاری اسلامی داشته است.
یاکو هامین آنتیلا، استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه ادینبرو، در این پژوهش ارزشمند به بررسی و بازسازی مطالب از دسترفته کتاب خداینامگ، ترجمههای عربی این کتاب و همچنین ارتباط آن با متون حماسی فارسی از جمله شاهنامه فردوسی پرداخته است. نویسنده در این کتاب موفق شده است با بررسی تمام منابع فارسی نو، عربی و فارسی میانه دیدگاهی تازه و انتقادی نسبت به کتاب خداینامگ به خواننده عرضه کند.