آنگاه که از فهم جهان درمیمانیم
بنجامین لاباتوت
ترجمه فرزانه طاهری
چاپ اول ۱۴۰۱، نشر مرکز
قطع رقعی، ۱۷۰صفحه، جلد شومیز
یکی از معروفترین تصاویر هنرمند اسپانیایی فرانسیسکو گویا، حکاکی است که مردی را به تصویر میکشد که روی میزش خوابیده، کاغذهایی زیر او و سرش در آغوشش فرو رفته است. از سایههای پشت سر او، موجودات عجیب و شوم بیرون میآیند: جغدها و خفاشها با بالهای گسترده، گربهای با نگاه سنگی، جانوران دیگری که قابل شناسایی نیستند. زیرنویس کنار میز هشدار می دهد: «El sueño de la razon هیولا تولید می کند.» «خواب عقل هیولا تولید می کند». این تصویر اغلب به عنوان ادعای گویا مبنی بر ایمان به ارزش های روشنگری، در توانایی تفکر منطقی و مشاهده تجربی برای از بین بردن تاریکی خرافات گرفته می شود. اما یک نکته وجود دارد: sueño، کلمه اسپانیایی برای “خواب”، همچنین می تواند به عنوان “رویا” ترجمه شود. اگر هیولاها حضور داشته باشند نه به این دلیل که عقل بیدار نیست تا آنها را دفع کند، بلکه به این دلیل که عقل در خواب خود فعالانه آنها را ایجاد می کند؟ اگر هیولاها نه علیرغم عقل، بلکه در نتیجه آن وجود داشته باشند، پس شاید آنقدر که فکر میکردیم در دنیای عقلانی – سرزمین منطق و علم – در امان نباشیم.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.