ناشر: عطائی
چاپ: ۱۳۹۹
نوبت: ۱
جلد: شومیز
قطع: رقعی
صفحات: ۲۴۰
75,000 تومان
فرشته جعفری
ناشر: عطائی
چاپ: ۱۳۹۹
نوبت: ۱
جلد: شومیز
قطع: رقعی
صفحات: ۲۴۰
وزن | 500 گرم |
---|
نام نویسنده : عبدالحسین زرین کوب
زرین کوب در کتاب «ارزش میراث صوفیه» درباره اینکه صوفیه چگونه از زهد آغاز شد و به محبت گرایید و سرانجام آن چیزی شد که امروز می شناسیم، توضیح داده است.
از اوایل خلافت امویان، که خلافت در دمشق به نوعی سلطنت تبدیل شد نارضایی کسانی که بر دستگاه خلیفه به چشم اعتراض می نگریستند، رفته رفته افزونی یافت.درین میان عده یی زهاد هم بودند که بیشتر اوقاتشان در عزلت و عبادت می گذشت و کناره گیری آنها از دستگاه خلافت گویی نوعی اعتراض بود بر رفتار خلیفه وقت و سایر کسانی که به فساد و گناه گراییده بودند.
كتاب فوق حاوي يك تحقيق علمي در مورد قلمرو عرفان ، زهد و محبت ، شيخ و خانقاه ، حكمت صوفيه و ارزيابي نقاط مثبت و منفي در آراء و عملكرد صوفيان مي باشد . همچنين درباره تاريخ ، عقايد صوفيه و آداب و رسوم بزرگان اين قوم سخن به ميان آمده است .
...ملامتیه طایفهیی بودهاند از صوفیه که در قرن سوم هجری و بعد از آن،در خراسان شهرت داشتهاند و سبب اختلاف مشرب آنها با غالب صوفیهء عصر خویش عنوان ملامتی یک چند در مقابل صوفی بکار میرفته است.ملاتیه معتقد بودهاند که عبودیت و پرستند کی را باید به خدا اختصاص داد.ازینرو در این مقام باید که سالک نه عمل خود را پیش چشم آورد نه عمل و نظر مخلوق را ملاحظه کند.باید در اعمال خویش اخلاص بورزد و از هرگونه ریا دوری بگزیند و بدگمانی در حق نفس را اولین قدم حسن ظن بحق-که اصل معرفت است-بداند.
ازین جهت ملامتیه در اخلاق و معاملات عمدا سعی کردهاند که برخلاف زاهدان و پشمینهپوشان عصر از حیث لباس و رفتار و احوال ظاهری با سایر مردم تفاوت نداشته باشند تا بورطهء ریا و خودنمایی نیفتد و پشت بقبله نماز نخوانند. مخصوصا سعی داشتهاند که هرگز«در اظهار خیر و اخفاء شر نکوشند»و عبادات را بمنزلهء اسرار بین«عبد»و«حق»تلقی نمایند و خویشتن را از اظهار آن ملامت کنند.
آنچه در طی این یادداشتها آمده است جستجویی است در تاریخ تصوف، با کوششی برای ارزیابی میراث صوفیه. قسمتی از این یادداشتها چند سال پیش به هیچ نظمی خاص و به صورت مقالاتی دنباله دار در مجله یغما انتشار یافت و چون آن سلسله مقالات مورد پسند قرار گرفت تمامی یادداشتها به صورت کامل و مرتب و به گونه کتابی جداگانه که چندین برابر مقالات مندرج در یغماست به چاپ رسید.
نام نویسنده : کارل گوستاو یونگ
نام مترجم : محمود سلطانیه
کارل گوستاو یونگ (به آلمانی: Carl Gustav Jung) (۱۸۷۵ - ۱۹۶۱) روانپزشک و متفکر سوئیسی که بهخاطر فعالیتهایش در روانشناسی و ارائهٔ نظریاتش تحت عنوان روانشناسی تحلیلی معروف است. یونگ را در کنار زیگموند فروید از پایهگذاران دانشِ نوین روانکاوی قلمداد میکنند به تعبیر «فریدا فوردهام» پژوهشگر آثار یونگ: «هرچه فروید ناگفته گذاشته، یونگ تکمیل کردهاست.» اما فروید در مقاله توضیحات، کاربردها و راهکارها، ۱۹۳۳، میگوید: «این تقریباً ویژگی جهانشمول این «جنبشهای جدایی طلبانه» است که هر یک جزیی از گنجینه موضوعات روانکاوی را بر میدارد و خود را بر اساس این قاپیدن مستقل میکند».
«انسان و سمبولهایش» یک از معروفترین کتابهای یونگ است . یونگ در این کتاب بر مطالعه و بررسی شخصیت انسانها در غالب فرهنگ آنها پرداختهاست. او با موشکافی ذهن انسان و ناخودآگاه جمعی و فردی بشر و همچنین کهنالگوها و خاطرات و تجربیات گذشته بشر، نتایج مفیدی برای بشر و علم روانشناسی بدست آوردهاست.
او همچنین در آثار خود به آنیما و آنیموس اشاره میکند که در بخش ناهشیار ذهن افراد نقشی کلیدی ایفا میکنند. بر اساس گفتههای یونگ آنیما در ضمیر ناهشیار مرد به صورت یکی شخصیت درونی زنانه جلوهگر میشود و آنیموس در ضمیر ناهشیار زن به صورت یکی شخصیت درونی مردانه پدیدار میشود.
انسان براي انتقال آنچه در ذهن دارد به همگونهي خود، از گفتار يا نوشتار بهره ميگيرد. اگر چه زبان انسان سرشار از نمادهاست اما در بسياري موارد از نشانهها و نمايههايي كه خيلي هم گويا نيستند نيز استفاده ميكند. آنچه ما نمادش ميناميم يك اصطلاح است، يك نام يا نمايهاي كه افزون بر معاني قراردادي و آشكار روزمره خود داراي معاني متناقصي نيز باشد. نماد شامل چيزي گنگ، ناشناخته يا پنهان از ماست. براي مثال بر روي بسياري از بناهاي مهم كرت(از جزاير يوناني واقع در مديترانه) نقش يك تيشهي دوسر وجود دارد. در واقع معناي واقعي آن نماد از نظر ما ناشناخته ميباشد.
هاشم رضی
اَوِستا نام فراگیر مجموعهٔ کهنترین نوشتار و سرودههای ایرانیان است، که همانا دانشنامهٔ ایرانیان بوده و در روزگار باستان بیست و یک نسک (کتاب) داشته و هماکنون دارای پنج بخش است. بخشهای اوستا بر این پایهاند: یَسنه که سخنان زرتشت، شناخته شده با نام گاهان در آن گنجانده شده،یشتها (سرودهای نیایشی)، وندیداد، ویسپرد و خردهاوستا.
هاشم رضی (۱۳۰۳در تهران) ایرانشناس، نویسنده و مترجم ایرانی. رضی بیش از ۲۰ کتاب تالیفی دارد. هاشم رضی از پژوهشگران در حیطهٔ تاریخ زردشتیان است و کتابها و تحقیقات بسیاری در این زمینه دارد.
نام نویسنده : نصرالله پور جوادی
تاریخ تصوف و عرفان ایران، بهخصوص در سدههای نخستین، موضوعی است که در پژوهشهای عرفانی بر اساس منابع کهن مورد بررسی قرار گرفته است. بحث دربارهٔ ملامتیان و جوانمردان خراسان، آثار ابوسعد خرگوشی نیشاپوری و خواجه عبداللّه انصاری، تصوف خاص شهر اُرمیه (ارومیه) و اختلاف شیخ بزرگ این شهر با مشایخ بغداد، اصطلاحات صوفیانه ابن عربی و رابطهٔ آنها با تصوف اصفهان، لطایف قرآنی در مجالس صوفیه، و تاریخ عرفان و اولیاء شهر زنجان از جمله مطالبی است که در کتاب حاضر مطرح شده است.
دکتر نصراللّه پورجوادی استاد دانشگاه تهران، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، و بنیانگذار مرکز نشر دانشگاهی است و تا سال 1383 نیز رئیس آن مرکز بود. وی اکثر پژوهشهای خود را تا سال 1383 در دو نشریهٔ معارف و نشر دانش منتشر میکرد. پژوهشهای وی دربارهٔ امام محمد غزالی و فخرالدین رازی، که با عنوان دو مجدد منتشر شد، برندهٔ جایزهٔ کتاب سال در 1382 گردید، و مقالات او در کتاب حاضر نیز جزو آثاری است که وی را در سال 2005 موفق به دریافت جایزهٔ بینالمللی الکساندر همبولت در رشتهٔ مطالعات اسلامی کرد.
نام نویسنده : جان بایر ناس
نام مترجم : علی اصغر حکمت
یکی از مهمترین و جذاب ترین مسائل در حوزههای فهم بشری اطلاع از تاریخچه دین در دورانهای مختلف تاریخ میباشد. شاید شما نیز تا به حال با چنین سوالاتی مواجه شدید که "منشا دین چیست؟"
"آیا انسان های ابتدایی دیندار بودند؟ "آیا ادیان ابتدایی نیز به همین شکل ادیان بشر هزاره های جدید بودند؟" و "ادیان در نزد اقوام مردم هند و مردم خاور دور چگونه اند؟"
"ادیان جدیدتر مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام در چه شرایط تاریخی ظهور کردند؟".
این سوالات از اساسی ترین سوالات در زمینه دین و فهم دین هستند. این نوشته به منظور معرفی کتاب تاریخ جامع ادیان به منظور پاسخ گفتن به این سوالات بنیادی نگاشته شده است.
کتاب تاریخ جامع ادیان نوشته جان بایر ناس یکی از بهترین کتب موجود در زمینه تاریخ ادیان با ترجمه مرحوم علی اصغر حکمت است که اکنون به چاپ هجده ام رسیده است.
این کتاب دارای چهار بخش عمده میباشد. در بخش اول که شاید جذاب ترین بخش کتاب باشد ادیان ابتدایی و گذشته مورد بررسی قرار گرفته اند. در این فصل نویسنده با توجه به شواهد تاریخی موجود به بررسی دینداری نزد ابتدایی ترین اقوام بشر می پردازد.
این فصل در ابتدا دین و اعتقادات را نزد موجودات نئاندرتال ما بین صد هزار سال پیش تا بیست و پنج هزار سال پیش بررسی می کند. "بعضی آثار و اشیاء که در قبور این موجودات یافت شده حاکی از نوعی اعتقادات آنها است.
می توان حدس زد که نوعی پرستش ارواح در بین ایشان رایج بوده است. اما این احتمال نیز وجود دارد که اینان صرفاً می پنداشتند اموات نوعی حیات جسمانی مرموز و نامعلوم داشته اند."
سپس اعتقادات انسان عصر حجری در اروپا و آفریقا مورد بررسی قرار می گیرند که به نام انسان های کرومانیون شناخته می شوند. در نزد این انسان ها اعتقاد به نوعی سحر با بررسی نقاشی ها و اشکال بازمانده از ایشان در غارها نمایان می شود.
همچنین ایشان با آداب ساده خاصی مرده را در نزدیکی پناهگاهی که در زمان حیات به سر می برده است زیر خاک می کردند، و در آن گودال آلات و افزار سنگی و زیورها و اغذیه مختلف قرار می دادند که نشان می دهد ایشان به نوعی حیات مردگان در عالم خاک قائلند. سپس به عصر نئولیتیک (از ده هزار سال تا سه هزار سال ق.م) یعنی دوره جدید حجری می رسیم.
در ادامه ویژگی تمامی ادیان ابتدائی بر شمرده شده اند. این بخش شامل مطالب بسیار ارزشمند از جمله بررسی تاریخچه اعمالی از جمله قربانی کردن، روزه گرفتن در نزد اقوام ابتدائی است. در ادامه این فصل ادیان نزد مصریان، یونانیان و بابلیان مورد بررسی قرار می گیرد که این دوره عموماً ادیان شدیداً تحت تاثیر اسطوره ها و افسانه ها می باشند.
از جمله نتایج ارزشمند این فصل پیدا کردن ریشه رسومات ادیان جدید در بین ادیان ابتدائی است که خود نشان از نوعی ارتباط بین دوره های مختلف است.
در دو فصل بعد ادیان نزد هندیان و خاور دور از جمله دین چینیان و مذهب تائو معرفی و مورد بررسی قرار می گیرند. این دو بخش اطلاعات جامعی از روند شکل گیری این ادیان و همچنین تکالیف و ساختار این مذاهب به خواننده ارائه می دهد.
سپس در فصل آخر ادیان جدید یا ادیان در خاور نزدیک مورد بررسی تاریخی قرار می گیرند. که از لحاظ اطلاعات تاریخی بسیار حائز اهمیت است.
از مهمترین نکات قوت این کتاب بیطرفی و تحلیل بدور از غرض ورزی است. همچنین تحلیل های بسیار جامع و جالب با توجه به اطلاعات تاریخی از دیگر نکات مفید این کتاب است. با این وجود استفاده نویسنده از منابع زبانی خاص شاید یکی از ضعف های این کتاب باشد.
در نهایت این کتاب را به دوستانی که بدنبال اطلاعات جامعی از نحوه دیندار بودن انسان در طول صد هزار سال هستند، توصیه می کنم.
نام مترجم : داریوش مهرجویی
نظريه اي براي توضيح توانايي هاي فراطبيعي ذهن و اسرار ناشناخته مغز و جسم جهان ما و هر آنچه در آن است، از نظر قطره هاي باران و دانه هاي برف و درختان كاج تا شهابها و ذرات الكترونها و كوانتومها، همه تنها تصاوير شبح گونه اي هستند از واقعيتي دور از دسترس كه خارج از زمان و مكان بر ما فراتابيده مي شود.
نظريه هوموگرافيك بودن جهان نه تنها واقعيتهاي ملموس زندگي ما را دربر مي گيرد، بلكه مي تواند پديده هاي حيرت آوري همچون تله پاتي، نيروهاي فراطبيعي انسان، وحدت كيهاني، درمانهاي معجزه آسا و... را توضيح دهد.
با خواندن جهان هولوگرافيك، با جهاني روبرو مي شويم كه هر ذره آن ويژگيهاي كل آن را در خود دارد و خواننده ايراني بسياري از مفاهيم متافيزيكي را كه ريشه در فلسفه و عرفان شرق دارد در قالب زباني روشن و امروزي باز مي شناسد.
نام نویسنده : والتر برونوهنینگ
نام مترجم : کامران فانی
والتر برونو هنینگ (Walter Bruno Henning) (زادهٔ ۲۶ اوت ۱۹۰۸ در پروس شرقی - درگذشتهٔ ۸ ژانویه ۱۹۶۷ در برکلی، کالیفرنیا) خاورشناس و ایرانشناس آلمانی وانگلیسی، متخصص زبانهای باستانی ایرانی و پیشگام در پژوهشهای آیین مانی بود.
والتر برونو هنینگ در اوت ۱۹۰۸ در راگنت در پروس شرقی متولد شد. تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه گوتینگن در رشتهٔ مطالعات ایرانی تحت نظر آندرس انجام داد و رسالهٔ دکتری خود را با موضوع بررسی فعل فارسی میانه در ۱۹۳۱ گذراند. در سال ۱۹۳۲ از طرف آکادمی پروس به سمت دبیری مجموعهٔ دستنوشتههای مانوی تورفانمنصوب شد. طی سالها بعد سه مجموعه از دستنوشتههای پارسی میانه و پارتی و مجموعهای از متون سغدی را در برلین منتشر کرد.
در سال ۱۹۳۶ به دعوت هارولد بیلی برای تصدی کرسی جامعهٔ پارسی برای مطالعات ایرانی در مدرسه مطالعات مشرقزمین و آفریقا به لندن رفت و مطالعات خود را در مورد متون تورفان ادامه داد. در سال ۱۹۴۶ به عنوان استاد مدعو به دانشگاه کلمبیا درنیویورک رفت و سال بعد به عنوان دانشیار مطالعات آسیای میانه در دانشگاه لندن منصوب شد و در سال ۱۹۴۷ رتبهٔ استادی یافت. در سال ۱۹۴۹ خطابههای معروف خود را در آکسفورد ایراد کرد که به بررسی انتقادی آرای هرتسفلد و نیبرگ درمورد زرتشتمیپرداخت. در سال ۱۹۵۰ به دعوت دولت ایران سفری به جنوب ایران کرد و تحقیقاتی بر کتیبههای سرمشهد، نقش رستم و کرتیر انجام داد.
در سال ۱۹۵۴ به مدیریت شورای اجرایی مجموعهٔ کتیبههای ایرانی در لندن منصوب شد و تا پایان عمر این مسئولیت را بر عهده داشت. از سال ۱۹۵۷ سرپرستی بخش زبانها و فرهنگهای خاورمیانه و نزدیک را در مدرسه مطالعات مشرقزمین و آفریقا در دانشگاه لندن به عهده گرفت. در سال ۱۹۶۱ پیشنهاد تصدی کرسی مطالعات ایرانی دانشگاه برکلی در کالیفرنیا را پذیرفت و طی سالهای بعد مرکز جدیدی برای مطالعات ایرانی در آن دانشگاه ایجاد کرد.
هنینگ بیش از هفتاد مقاله منتشر کرد که موضوعات گستردهای را در بر میگرفت؛ بررسی متون مانوی به زبانهای پارسی میانه، پارتی وسغدی، زبان بلخی، تفسیر سنگنبشتههای ساسانی از جمله کتیبهٔ سهزبانهٔ کعبه زرتشت، و مشکلات متون پهلوی و اوستایی. یک اثر منتشرنشدهٔ او تحت عنوان فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی بهصورت مجموعهای از برگهها ناتمام باقیمانده است.
هنینگ استاد راهنمای دورهٔ دکترای احسان یارشاطر بوده است. موضوع رسالهٔ یارشاطر این بوده است که زبان مردم آذربایجان نه ترکی بلکه زبانی بنام تاتی بوده است.
مایکل نیوتون
ترجمه: محمود دانایی
تاب سفر روح شامل خاطرات افرادی است که سالیان متوالی برای خواب درمانی (هیپنوتیزم) به مایکل نیوتن مراجعه نمودهاند. این کتاب گزارشی است دربارهٔ تحقیقات نویسنده پیرامون دنیای روح و در آن سرگذشتهایی شرح داده میشود. این گزارشات شرح تحقیقات نویسنده دربارهٔ سرنوشت روح پس از مرگ و مراحلی است که روح طی میکند تا آماده شود و دوباره برای زندگی نوینی به عالم خاکی برگردد. کتاب سرنوشت روح اولین کتابی است که با دسترسی به حافظه پنهانی افراد متفاوت درمورد موقعیت روح پس از ترک دنیای خاکی و برزخ نوشته شدهاست.
کتاب دیگر مایکل نیوتن به نام سرنوشت روح ادامه شرح تحقیقات نویسنده دربارهٔ تجربیات کسانی است که توسط خواب درمانی به زندگیهای گذشته خود دست یافتهاند. این دو کتاب به ۲۵زبان مختلف ترجمه شدهاند.
نام نویسنده : توشیهیکو ایزوتسو
نام مترجم : محمدجواد گوهری
توشیهیکو ایزوتسو (به انگلیسی: Toshihiko Izutsu) (به ژاپنی: 井筒俊彦) (زادهٔ ۴ مهٔ ۱۹۱۴ در توکیو – درگذشتهٔ ۷ ژانویهٔ ۱۹۹۳ درکاماکورا)، زبانشناس، قرآنپژوه، اسلامشناس و فیلسوف ژاپنی بود.
در ۴ مه ۱۹۱۴ در توکیو بهدنیا آمد. در سال ۱۹۶۰ دکتری خود را در رشتهٔ ادبیات دریافت کرد. وی پس از تکمیل تحصیلات آکادمیک در ژاپن، مدتی در دانشگاه کیو در توکیو به تدریس مشغول شد و در این زمان، زبان عربی را فراگرفت. وی همچنین مدرس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران بودهاست.
کتاب Sufism and Taoism ، نوشته توشيهيکو ايزوتسو از جمله کتابهاي خوب و تأثيرگذار در زمينه مطالعات تطبيقي اديان است. در اين كتاب عرفان ابنعربي و تائويي، با يكديگر مقايسه شدهاند. آشنايي خوب نويسنده با اين دو مكتب عرفاني و همچنين تفکيک معرفي دو سنت عرفاني از بخش مقايسه، از جمله امتيازاتي است كه اين كتاب را شايسته خواندن كرده است. ليکن اين اثر ضعفهايي نيز دارد. با وجود اينکه نويسنده آشنايي خوبي با عرفان ابنعربي دارد، نتوانسته است عناصر کليدي عرفان او را معرفي و نظام عرفاني او را بهخوبي بازسازي کند. اين امر باعث شده است مسائل عرفان نظري و عملي را به هم بياميزد. همچنين نويسنده از تفسيرهاي مختلف عرفان تائويي غفلت ورزيده است. از طرف ديگر، عليرغم اينكه هدف كتاب مقايسه است، اما بخش کوچکي از کتاب به مقايسه دو سنت، اختصاص يافته است. علاوه بر اين، مقايسه او نيز داراي ايراداتي است؛ مانند اينكه از ماهيت نظري عرفان ابنعربي و ماهيت عملي عرفان تائويي غفلت کرده؛ در مقام مقايسه کمتر به اختلافها توجه کرده؛ در معادلسازي بين اين دو سنت دچار اشتباهاتي شده؛ و کار او به تحميل عرفان ابنعربي بر عرفان تائويي انجاميده است.
نام مترجم : احمد شاملو
حماسهٔ گیلگامش یا حماسهٔ گیلگَمِش یکی از قدیمیترین و نامدارترین آثار حماسی ادبیات دوران تمدن باستان است که در منطقهٔ میانرودان شکل گرفتهاست. قدیمیترین متون موجود مرتبط با این حماسه به میانهٔ هزارهٔ سوم پیش از میلاد مسیح میرسد که به زبان سومری است. از این حماسه نسخههایی به زبانهای اَکدی و بابِلی و آشوری موجود است.این حماسه در سال ۱۸۷۰ توسط جورج اسمیت ترجمه و منتشر شدهاست.
ترجمه پارسی این حماسه نخست به دست داوود منشیزاده و بعد توسط احمد شاملو صورت گرفته که در کتاب هفته چاپ شد و بعد نشر چشمه آن را به چاپ رسانده است.
به سال ۱۸۴۹، آستن هنری لایارد، در ساحل رو به روی موصل در کویونجیک بزرگ ترین قصر نینوا مربوط به دورهٔ آشور بانیپال را یافت. لایارد در دو تالاری که کشف کرد، کتابخانهٔ آشور بانیپال را دید که مشتمل بر ۲۸ هزار لوح گلی بود. در سوم دسامبر ۱۸۶۲، جورج اسمیت(به انگلیسی: George Smith) در انجمن آثار تورات سخنرانی کرد و مدعی شد که در یکی از الواح کتابخانهٔ آشور بانیپال داستان طوفانی را خوانده که شباهت بسیاری با داستان طوفان نوح تورات دارد. به دلیل ناقص بودن متن الواح، او خود به کویونجیک سفر کرد و به طور اتفاقی باقی الواح حماسه را کشف کرد.
در سال ۱۸۷۰، او نخستین ترجمهٔ گیلگمش را انتشار داد.
در سال ۱۸۸۹ پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا تپهٔ نیپور عراق را شناسایی و سی تا چهل هزار لوح کشف کردند که در بین آنها کهن ترین متن گیلگمش موجود بود. این متن در سال ۱۹۳۰ به وسیلهٔ کمپل تامپسون (به انگلیسی: Kampbell Thompson) برگردان و حاشیه نویسی شد.
اسطورهٔ توفان بزرگ سومری و روایت جدید بابلی–آشوری آن در اسطورهٔ گیلگَمِش نهفته است و این دو اسطوره یکی شده است. مهمترین انگیزهٔ تشکل اسطوره گیلگمش مسألهٔ بیماری و ناتوانی و سرانجام مرگ است. در اینجا انسان در فرار از سرنوشت تلخ و فرجام دردانگیز خویش اسطورهئی میسازد که بخشی از آن برگرفته از واقعیات و برخی از آن تحلیل رؤیاگونهٔ مسألهئی است که انسان در تبیین آن درمانده است. بنا بر اساطیر، گیلگَمِش پنجمین شهریار از دومین سلالهئی است که بعد از توفان بزرگ بر «اِرِخ» یا «اُورُوک» فرمان میراندند. این شهریار که بهروایتی صد و بیست سال بزیست از تباری بود که دوسوم آن بهخدایان و یک سوم آن بهانسانها میرسید. روایت بابلی-آشوری گیلگمش که از کتابخانهٔ آشور بانیپال بهچنگ آمده با روایت سومری، و نیز روایت «هیتیتی» [حِتّی] آن که بعدها در بُغازکوی بهدست آمده و نمونههای اخیر دیگر بسیار همانندی نزدیک دارد و حاکی از آن است که این اسطوره با گذشت زمان و بهتأثر از واقعیتهای زندگانی و نیروی خیال انسان کمال یافته است. روایت بابلی-آشوری این اسطوره شامل دوازده لوح است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.