رابيندرانات تاگور

محمدتقي مقتدري

گیتانجالی (به بنگالی: গীতাঞ্জলি، به معنی پیشکش‌های آهنگین) مجموعه‌ای از شعرهای بنگالی، سرودهٔ رابیندرانات تاگور (۱۸۶۱- ۱۹۴۱)، شاعر و نویسندهٔ هندی است که در ۱۹۱۰ منتشر شد. متن ترجمه شدهٔ این مجموعه، که شاعر خودش آن را به زبان انگلیسی ترجمه کرد و آندره ژید نیز آن را به فرانسوی برگرداند، شامل اشعاری است که از مجموعه‌های متعدد بنگالی گرفته شده‌است و از آن جمله‌است: گیتا نجالی، نیودیه، خیا و گیتیمالیه.

تاریخ نشر کتاب نگالی ۱۹۱۰ است که تنها نیمی از کتاب انگلیسی و فرانسوی را شامل می‌شود. این صد شعر کوتاه بیش از تمامی باقی آثار عظیم تاگور در شهرت شاعر در مغرب‌زمین دخیل بوده‌است و در پی نشر انگلیسی گیتانجالی بود که جایزهٔ نوبل ادبیات در ۱۹۱۳ به تاگور اهدا شد.

شمار زیادی از این اشعار سرودهایی است که تاگور آهنگ آن را نیز ساخته‌است. درون‌مایه این اشعار نشان می‌دهد که تاگور تحت تأثیر فلسفهٔ اوپانیشادها قرار داشت.

در متن اصلی گیتانجالی، شکل‌بندی‌ها و اوزان عروضی بسیار متنوع است، اما شعرها همه قافیه‌دار است. ملایمت و آهنگینی از ویژگی‌های این اشعار است.

نام نویسنده : رومن گاری

نام مترجم : لیلی گلستان

جذابیت زندگی‌اش کم از جذابیت آثارش نداشت. به همین خاطر وقتی رمان سگ سفید را بر اساس وقایع زندگی خودش نوشت به یکی از جذاب‌ترین آثارش بدل شد. با نگاهی پر از طنز و هزل درباره سینما و آدم‌هایش، به‌خصوص از جنس هالیوودی‌اش. همسرش جین سیبرگ یکی از ستارگان زیباروی سینمای هالیوود، باوجود اختلاف سنی زیاد، دلباخته عقاید روشنفکرانه رومن گاری و قدرت ادبی آثارش شده بود. چنین عشقی  در رومن گاری نیز نسبت به همسرش دیده می شود. عشقی چنان پرشور که مرگ زودهنگام جین سیبرگ، مرگ او را هم پیش انداخت و رومن گاری یک سال بعد از مرگ او درحالی‌که از افسردگی شدید رنج می‌برد، تصمیم به خودکشی گرفت. رومن گاری برای خودکشی از روش ارنست همینگوی الهام گرفت، کسی  که در داستان‌نویسی نیز الگو و منبع الهام او بود.

دریکی از صحنه‌های جالب رمان سگ سفید، رومن گاری وقتی به خانه می‌آید همسرش را با یکی از ستارگان معروف و ازخودراضی هالیوود روبه‌رو می‌شود که با بی‌شرمی درخواست رابطه با جین سیبرگ را داشت تا تمرینی باشد برای بازی‌شان در فیلم، به این بهانه که به ارتقای کیفی نقش‌آفرینی‌شان کمک خواهد کرد! واکنش رومن گاری نه‌چندان شدید، اما جالب بود. در خانه را باز کرد و با اردنگی بازیگر را بیرون انداخت!

تنها نویسنده‌ای بود که دو بار جایزه کنگور را گرفت، با اینکه در قوانین این جایزه آمده بود که هر نفر تنها یک‌بار می‌تواند این جایزه را بگیرد. اما رومن گاری جایزه را یک‌بار برای کتابی با اسم خودش و بار دیگر برای کتابی که با اسم مستعار نوشته بود دریافت کرد و تا آن زمان کسی متوجه این مسئله نشده بود. این اتفاق جالب به‌خودی‌خود نشان از این حقیقت داشت که در هیچ دوره ای از فعالی ادبی اش، شهرت او به عنوان نویسنده ای نامدار باعث جلب توجهصاحب نظران نمی شد، او می توانست در کسوت نویسنده ای گمنام اثری را ارائه کند که فی نفسه به دلیل ارزش های ادبی خودش مورد توجه قرار می گرفت نه به دلیل اینکه نوشته ای از رومن گاری بود.

آشنایی با رومن گاری اگر با کتاب‌های خداحافظ گری کوپر و سگ سفید باشد می‌تواند پیش‌فرض‌هایی درباره آثارش به همراه بیاورد که دیگر آثارش نتوانند آن‌ها را برآورده کنند. چون این دو کتاب زبانی طناز و درون‌مایه ای بسیار جذاب دارند که به سبکی فوق‌العاده روان و پرکشش نوشته‌شده‌اند؛ مملو از لحظه‌های فراموش‌نشدنی که می‌توانند خواننده را به نتایج عجیب‌وغریبی درباره رومن گاری برساند. جذابیتی که در سبک منحصربه‌فرد این کتاب‌ها متجلی شده، شاید دیگر آثار او را تحت‌الشعاع قرار دهند اما این بدان معنا نیست که الزاماً بهترین آثار کارنامه او محسوب می‌شوند.

مردی با کبوتر کتابی است که از پاره‌ای جنبه‌ها، نزدیکی‌های زیادی با دو کتاب مورداشاره دارد؛ هم در برخورداری از زبان پر از طنز و هزل رومن گاری، روانی روایت داستان و نهایتاً کم‌رنگ بودن خط داستان.

مردی با کبوتر یکی از آن کتاب‌هایی است که به‌جای کشش برخاسته از اوج و فرودهای دراماتیک،جذابیتِ  تم اصلی داستان و دریافت حرف‌های نویسنده است که مخاطب را به دنبال خود می‌کشد. البته درک این حرف‌ها نیاز به کمی دقت دارد؛ در غیر این صورت مخاطب صرفاً در سطح رمان باقی‌مانده و اگر ایده‌های طنزآمیز رمان نتواند نظر او را جلب کند، احتمالا کل رمان را اثری خسته‌کننده و بدون جذابیت ارزیابی خواهد کرد. مکان وقوع داستان ساختمان سازمان ملل است. آدم‌های محلی در آن رفت‌وآمد دارند، سیاست مردان نامدار جهانی که قرار است مهم‌ترین و کلان‌ترین مسائل را در سطح جهان حل‌وفصل کنند.

اما رومن گاری با طرح‌ریزی قصه‌ای پر از طنز و مطایبه، شوخی های جالبی با این آدم‌ها ترتیب می‌دهد و اهداف و کارهایشان را به سخره می‌گیرد. او در کنار این آدم‌ها شخصیت پسری واکسی را پی‌ریزی می‌کند که با اعتصاب خود می‌خواهد به این جماعت اهل سیاست بفهماند که خیلی از ماجرا پرت‌افتاده‌اند و به‌جای آنکه پایشان روی زمین باشد (مسائل این جهان را دریابند) لنگ در هوا مانده‌اند.

به‌این‌ترتیب پسر جوان با اعتصاب خود آن‌ها را به چالش می‌کشد. در شکل گیری حال و هوای خاص حاکم بر کتاب و زبان پر نیش و کنایه آن نباید از ترجمه خوب لیلی گلستان غافل شد. این نکته را نیز یادآوری کنیم که کتاب حاضر سال‌های پیش توسط نشر آبی وارد بازار کتاب شده بود اما مهجور ماند و دیده نشد. تجدید چاپ آن توسط نشر ثالث با توفیق بسیار زیادی همراه شد و این رمان هفته‌ها جزو آثار پرفروش کتاب‌فروشی‌های بزرگ تهران بود. شکی نیست درزمینهٔ توفیق این کتاب نقش ناشر و رسانه‌ها برای معرفی خوب آن بی‌تأثیر نبوده است.

شاید در آخر ذکر این نکته جالب باشد که رومن گاری در سال ۱۹۵۸ خود عضو هیئت نویسندگان سازمان ملل بود. شاید به همین دلیل بود که ترجیح داده بود که این کتاب را بانام مستعار منتشر کند.

ادواردو مندوسا گاريگا

مجتبي ويسي

جایزه سروانتس که بالاترین و مهمترین جایزه ادبی‌ زبان اسپانیولی و همتای نوبل ادبیات است، به ارزش ۱۲۵ هزار یورو در سال 2016 به ادواردو مندوسا گاریگا اهدا شد.

از گورب خبري نيست رماني است علمي ـ تخيلي، اما نويسنده از رهگذر اين ژانر و با رويكردي طنز به مسائلي عيني و واقعي، از جمله رفتارها و مناسبات اجتماعي، زيست و ذهنيت بشري و نيز مباحث تاريخي مي‌پردازد. به تعبيري، مندوسا به مدد داستاني فانتزي مسائلي هستي‌شناسانه مطرح مي‌كند و با خلق يك جهان احتمالي، امكان مقايسه آن با جهان واقعي ما را فراهم مي‌آورد.

اثر منظوم داتاتریا

قاسم هاشمی نژاد

این کتاب نوشتاری است مقدس منسوب به داتاتریا - از خدایانی که تجسد سه گانه ی برهما، ویشنو و شیوا به حساب می آیند- که آن را به دو نفر از شاگردانش القا کرده - البته در پایان همه ی فصول صرفا از شری کارتیکای راهب یاد شده است. مترجم در مقدمه از قدمت حداقل دو هزار ساله ی این کتاب سخن می گوید اما آنگونه که در ویکیپدیا از قول یکی از مترجمان اثر آمده، سبک نگارش آن به قرن نه یا ده میلادی بازمی گردد - البته این نافی سنت شفاهی قبل از آن نیست

در این کتاب که از هشت فصل تشکیل شده - که به روایت ویکیپدیا ظاهرا در اصل هفت فصل بوده - داتاتریا مدام یک حرف رو با زبان های مختلف بیان می کنه و اون حرف بنیادمکتب ادوایتا ودانتا ( مکتب نفی دوگانگی ) است: "خود" حقیقی فراسوی هر دوگانگی است - او نه ذهن است نه ناذهن، نه زنده است نه مرده، نه جسم است نه روان؛ نه شاد است نه ناشاد و .... . خلاصه اینکه حقیقت جهان و حقیقت انسان، که همان "خود" است، پیوستاری است واحد که همه جا هست و هیچ چیز بیرونش نیست و در عین حال هیچ چیز به او حدی نمی زند. داتا تریا دائم از استعاره ی آسمان برای "خود" استفاده می کند - همانطور پهناور و بی تمایز

من این متن رو دوست دارم چون اذعانی است به اینکه مشکل وحدت با عقلانیت منطقی قابل حل نیست. باید نامعقول بود تا بتوان از وحدت سخن گفت. نامعقولیت پذیرش این است که ثنویت وحدت است و وحدت ثنویت، به طور همزمان

ترجمه: ماجده مطلبی

لئوناردو داوینچی را بزرگ‌ترین نقاشان می‌دانند، بزرگ‌ترین مخترعان، بزرگ‌ترین پزشکان. سر هر علمی را که بگیری به او می‌رسد. او کسی بود که همعصران قرون وسطایی‌اش را از رخوت انزوا و کلیشه‌ها بیرون کشید و به سوی تفکرات مدرن رهنمون کرد. جهان در نور او رنسانس را تجربه کرد و به جایی بهتر بدل شد.

نویسنده :   اریک امانوئل اشمیت

مترجم :   قاسم صنعوی

"انجیل های من" داستان پیامبری و رستاخیز عیسی است، و شروع دین مسیحیت. داستان در دو فصل تنظیم شده؛ فصل اول با نام "شب باغ زیتون" که به پیامبری ی عیسی می پردازد و فصل دوم به نام "انجیل به روایت پیلاطس" که درباره ی رستاخیز این پیامبر است. شک و ایمان، مسئولیت و لاقیدی، اساس مفهوم این رمان است. چه در فصل اول که عیسی نمی تواند بپذیرد که ناجی و برگزیده ی خداست و به پیامبری ی خود شک می کند. و چه فصل دوم که پیلاطس، سردار رومی به رستاخیز او شک می کند و زنده شدن دوباره ی او را باور نمی کند. و به آخر هم نه عیسی کاملا با اعتقاد و نه پیلاطس به تمامی معتقد است. هر دو شک هایی دارند. عیسی، مسیح بودن خود را باور ندارد و به کسانی که به او می گویند تو مسیح هستی، جواب می دهد که من این را نگفتم، تو بودی که این را گفتی. و در نامه های پیلاطس به برادرش نیز غوطه خوردن او را بین شک و ایمان می بینیم. اما چه به پیامبری و رستاخیز عیسی ایمان داشته باشیم و چه نداشته باشیم یک چیز مسلم است آن این که هم عیسی و هم پیلاطس انسان های لاقیدی نیستند و هر دو به دنبال حقیقت می گردند. و اشمیت به چه زیبایی این نکته را در داستان بیان می کند. هنگامی که پیلاطس از شک داشتن می نالد و از این که دیگر رومی ای که می داند، نیست غمگین است، کلودیا همسرش به او می گوید: " – پیلاطس، شک کردن و اعتقاد داشتن، هردو یکی است. فقط بی قید بودن کفر است." در مقابل شک عیسی و پیلاطس اما افراد با اعتقادی نیز حضور دارند. یهودا و کلودیا. یهودا حتی ذره ای هم به بازگشت دوباره ی عیسی شک نمی کند و به خود او هم می گوید که اطمینان داشته باشد که پس از سه روز از مردنش، زنده خواهد شد. و کلودیا همسر پیلاطس هم در مقابل شک این سردار رومی نمادی از ایمان کامل است. رمان "انجیل های من" گر چه داستانی با درونمایه ی مذهبی ست، اما خواندن آن برای کسانی که اعتقادات مذهبی ندارند هم جذاب است. دیدن شک عیسی و ایمان یهودا (کسی که محل اختفای عیسی را به رومیان لو می دهد). خواندن تئوری های منطقی ی پیلاطس در رد رستاخیز عیسی، که به درستی پرداخت شده اند.