برخورد اندیشه ها

نام نویسنده : ویکتور امیل فرانکل

نام مترجم : نهضت صالحیان و مهين ميلاني

ویکتور امیل فرانکل (به آلمانی: Viktor Frankl) ‏ (۱۹۰۵ - ۱۹۹۷) روانپزشک اتریشی، عصب‌شناس، و پدیدآورندهٔ معنادرمانی (لوگوتراپی) بود.

معروف‌ترین کتاب او، انسان در جستجوی معنا، روایت تجربیات او در دوران فاجعه‌باری است که به عنوان یک یهودی در اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی حضور داشت و در خلال آن، او به اهمیت معنای زندگی برای انسان در سخت‌ترین شرایط می‌پردازد.

قسمت‌هایی از کتاب انسان در جستجوی معنا

«هزار و پانصد نفر چندین شبانه روز سفر می‌کردند. در هر واگن هشتاد نفر را جا داده بودند. همه مسافرین بایستی روی بار خود که تنها پس مانده اموالشان بود دراز می‌کشیدند. واگن‌ها آنقدر پر بود که تنها در قسمت بالای پنجره‌ها روزنه‌ای برای تابش نور گرگ و میش سپیده دم به چشم می‌خورد. همه انتظار داشتند قطار سر از کارخانه اسلحه‌سازی درآورد و این جایی بود که ما را به بیگاری می‌کشیدند و ما نمی‌دانستیم که هنوز در سیلسیا هستیم یا به لهستان رسیده‌ایم. سوت قطار مانند ضجه کسی بود که التماس‌کنان به سوی نیستی سقوط می‌کرد. سپس قطار به خط دیگری تغییر مسیر داد و پیدا بود که به ایستگاه بزرگی نزدیک می‌شویم. ناگهان از میان مسافران مضطرب، فریادی به گوش رسید، «تابلو آشویتس!» بله آشویتس نامی که مو بر تن همه راست می‌کرد: اتاق‌های گاز، کوره‌های آدم‌سوزی، کشتارهای جمعی. قطار آن چنان آهسته و با تانی مرگباری در حرکت بود که گویی می‌خواست لحظه‌های وحشت ناشی از نزدیک شدن به آشویتس را کشدارتر از آنچه هست بگرداند:آش... ویتس!»

«برای هر زندانی از بند رسته‌ای روزی فرا می‌رسد که وقتی به دوران اسارت خود می‌نگرد و تجارب اردوگاهی را زیر و رو می‌کند، باور نخواهد کرد که چنان روزگار دشواری را تحمل و سپری کرده‌است. همچنان که سرانجام روز آزادیش فرا رسید و همه چیز در نظرش چون رؤیای زیبایی بود، روزی هم فرا خواهد رسید که تجربه‌های اردوگاهی‌اش چون کابوس رنجش خواهد داد.»

نویسنده : آلن دو باتن

ترجمه : گلی امامی

نويسنده: دون ميگوئل روييز

مترجم: دل‌آرا قهرمان

چهار میثاق، کتابی است که خِرَد سرخپوستان تولتِک را به زبانی ساده توضیح می‌دهد. در این کتاب از قوانین شخصی، قضاوت‌های درونی و خشونت‌هایی که نسبت به خود نشان می‌دهیم، صحبت می‌شود و چهار پیشنهاد (میثاق) برای بهبود کیفیت زندگی و سعادت ارائه‌شده است.

این کتاب نوشتۀ دون میگوئل روئیز، نویسندۀ مکزیکی است که برای مدت طولانی پزشک و جراح بوده و پس از تصادفی که از آن زنده مانده، تصمیم می‌گیرد برای آموزه‌های شامنی، نزد مادربزرگ خود برود. شامن در فرهنگ سرخ‌پوستان به فردی گفته می‌شود که راهنمای دیگران برای رهایی از محدودیت‌های خودشان است. برای رهایی از گرفتاری‌های ذهنی که می‌تواند علت بسیاری از بیماری‌های روحی و جسمی باشد.

دون میگوئل پس از یادگیری‌های شامنی و تجربه‌های خود درزمینه‌ی پزشکی، با استفاده از خِرَد قدیم و دیدگاه جدید، تصمیم می‌گیرد که کتاب چهار میثاق را بنویسد.

هزاران سال پيش تولتك‌ها كه اقوام خردمندي در جنوب مكزيك بودند و براي حفظ آيين‌هاي باستاني جامعه‌اي را تشكيل دادند، براي رهايي مردم از رنج و براي هدايت آنها به طبيعت واقعي خودشان يعني شادي، آزادي و عشق سه روش ارائه كردند. اولين روش تولتك‌ها تسلط بر آگاهي است، دومين روش تسلط بر دگرگوني و سومين روش تسلط بر عشق است. اين كتاب در مورد دو روش اول اطلاعات بيشتري در اختيارتان خواهد گذاشت كه در صورت عمل به تمرينات آن خواهيد ديد كه تا چه حد زندگي‌تان دگرگون خواهد شد.

نام نویسنده : زیگموند فروید

نام مترجم : سايرا رفیعی

اگر دانش روا‌‌ن‌شناسی که گرایش‌ها، محرک‌های غریزی، انگیزه‌ها و مقاصد فرد را تا تبلور آن‌ها در کنش‌هایش و تا روابط فرد با نزدیکانش پی‌گیری می‌کند، وظیفه‌اش را به‌طور کامل به انجام رسانده باشد و پیوندهای متقابل آن‌ها را روشن‌ کرده باشد، ناگهان خود را با وظیفه‌ای جدید و انجام‌نشده روبه‌رو خواهد دید. روان‌شناسی ناچار به توضیح این واقعیت شگفتی‌آور خواهد بود که فردی که روان‌شناسی مورد بررسی قرار داده و شناخته است، در شرایط خاصی کاملاً دور از انتظار احساس و فکر می‌کند و دست به کنش می‌زند. این شرایط همانا ملحق شدن به توده‌ای از مردم است که ویژگی‌های تودهٔ روان‌شناختی را به خود گرفته‌اند. اما توده چیست و چگونه توان تأثیرگذاری‌ای تا این حد تعیین‌کننده را بر زندگی ذهنی افراد به‌دست می‌آورد، و دگرگونی ذهنی‌ای که بر افراد تحمیل می‌کند در چه چیزی نهفته است؟

معرفی بیشتر

زيگموند فرويد، روانشناس و متفكر معاصر اتريشي غير از آثار بزرگ و تخصصي خود مثل تعبير رويا كه عمدتا به حوزه روان‌شناسي اختصاص يافته است، همواره به مسائل تاريخي و ادبي و اجتماعي نيز توجه داشته و كوشيده با نگرش عميق و تاثيرگذاري كه در روانكاوي وضع كرده، پديده‌هاي اجتماعي را نيز مورد بازنگري قرار دهد، كاري كه بعد از او از طريق روانكاوان و انديشمندان فراواني پي گرفته شده است. روانشناسي توده‌يي و تحليل اگو كه در سال 1921 يعني دوازده سال پيش از به قدرت رسيدن جنبش نازيسم در آلمان منتشر شده است، يكي از اين آثار است. او در ابتداي اين كتاب كه اخيرا توسط سايرا رفيعي ترجمه شده و به همت نشر ني منتشر شده است، تمايز ميان روانشناسي فردي و روانشناسي توده‌يي را نفي مي‌كند و به توضيح پديده‌يي اجتماعي از منظر روانكاوي مي‌پردازد. اين همان كاري است كه او در آثار ديگرش مثل موسي و يكتاپرستي، تمدن و ناخرسندي‌هاي آن، توتم و تابو و آينده يك توهم انجام مي‌دهد. با اين تفاوت كه صورت‌بندي آگاهانه استفاده از مفاهيم روانكاوانه براي توضيح پديده‌هاي اجتماعي نخستين‌بار در روانشناسي توده‌يي صورت مي‌گيرد. او خود در نامه‌يي كه در مورد كتاب به رومن رولان نويسنده مي‌نويسد، تاكيد مي‌كند كه «گمان مي‌كنم كه (اين كتاب) راهي باز مي‌كند كه مي‌تواند از تحليل فرد به فهم جامعه برسد». روانشناسي توده‌يي در مجموعه آثار فرويد و از ديد تاريخ روانكاوي نيز جايگاه خاصي دارد. مفهوم اگو ايده آل كه بعدها فرويد آن را سوپر اگو نا نهاد براي نخستين‌بار در درباره خودشيفتگي و به شكلي بسيار فشرده و مختصر طرح شد. اين مفهوم در روانشناسي توده‌يي بسط پيدا كرد و بنياني شد براي نظريه ساختاري ذهن-متشكل از ‌ايده، اگو و سوپر اگو- كه در تحليل‌ها جايگزين نظام توپوگرافيك ذهن شامل ناخودآگاه، پيش آگاه و خود آگاه شد و فرويد تا آخر از آن استفاده كرد. اين كتاب زمينه استفاده نظريه پردازان اجتماعي گوناگون را از روانكاوي فراهم آورد. مكتب فرانكفورت از رابطه دوجانبه روابط اجتماعي و روانشناسي فردي كه روانكاوي فرويد مطرح ساخت بهره بسيار گرفت. برخي از مقالات تئودور آدرنو مثل نظريه فرويدي و الگوي تبليغات فاشيستي و برخي مفاهيم مهم او چون شخصيت اقتدارگرا و نيز مقاله جامعه‌شناسي و روانشناسي متاثر از اثر فرويد است. جامعه‌شناساني مانند تالكوت پارسونز نيز كه بر لزوم استفاده از روانكاوي در مطالعات جامعه‌شناختي تاكيد داشتند، مفهوم سوپر اگو را نقطه تلاقي جامعه‌شناسي و روانكاوي دانسته‌اند؛ مفهومي كه براي نخستين‌بار در كتاب روانشناسي توده‌يي و تحليل اگو آمده است.

نام نویسنده : براین مگی

نام مترجم : عزت الله فولادوند

در این کتاب، برایان مگی درباره هر فیلسوف با یکی از فیلسوفان معاصر صحبت می کند که متخصص موضوع بحث است. لذا نه تنها در این کتاب با اندیشه های فیلسوفان گذشته با کیفیت مناسب آشنا می شویم، با نظریات فیلسوفان معاصری چون برنارد ویلیامز، جان پاسمور، وارناک، کاپلستن و ایر و سرل نیز در ارتباط با پیشیان آشنا می شویم. وجه دیگر امتیاز کتاب، آشنا شدن خواننده با آخرین تحولات در برداشتهای فلسفی معاصر است. از دیگر امتیازات کتاب، قالب گفتگویی آن است که آنرا بالطبع ساده تر و قابل فهم تر، و جزئیات مسائل را آشکارتر می سازد.

عزت‌الله فولادوند در سال ۱۳۱۴ در شهر اصفهان به دنیا آمد. پدرش قاضی دادگستری بود. او پس از گذراندن تحصیلات پایه در تهران، ابتدا جهت ادامهٔ تحصیل به انگلستان رفت و به علت برخی مشکلات دوباره به ایران بازگشت و دوره دبیرستان را به پایان رسانید. سپس به پاریس رفت و در آنجا به مدت دو سال مشغولِ تحصیل در رشتهٔ پزشکی شد. پس از مطالعهٔ کتابِ مسائل فلسفه اثر برتراند راسل پزشکی را رها کرد و برای تحصیلِ دانشِ فلسفه عازمِ آمریکا شد و دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترای فلسفه را در دانشگاه کلمبیاگذراند. از اساتید او می‌توان به آرتور دانتو، رابرت کامینگ و سیدنی مورگن بسر اشاره کرد.

عزت‌الله فولادوند از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۹ در سمتهای مختلف در شرکت ملی نفت ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی مشغول به کار بوده‌است. در کنار فعالیت‌های شغلی، به فعالیت‌های فرهنگی نیز پرداخت و چندین ترجمه از او در همان سال‌ها منتشر شد. ترجمه کتابهای «فلسفه کانت» و «آگاهی و جامعه»، به ترتیب در دوره‌های هشتم و نهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شده‌اند.

رولف دوبلی در این کتاب می‌کوشد براساس مطالعات، تحقیقات و تجربیات شخصی‌اش عمده‌ی این خطاها را شناسایی، بازخوانی و معرفی کند. همان‌گونه که خود در مقدمه‌ی کتابش ذکر می‌کند، فهرست خطاهایش کامل نیست و موارد دیگری را نیز می‌توان به آن افزود. او براساس مشاهدات علمی، نتایج آماری، استدلال‌ها و استنتاج‌های منطقی (در حوزه‌ی علوم اجتماعی)، با ذکر مثال‌ها و نمونه‌های ملموس، جهان‌بینی خود را درباره‌ی خطاهای شناختی مطرح می‌کند. به‌تأیید نویسنده‌، این کتاب کلید یافتن شادمانی و مسیرهای منتهی به خوشبختی و موفقیت نیست، تلقی و برداشت من این است که محتوای آن بیانگر نگرشی متفاوت به عملکرد انسانی ماست؛ یک شوک خلاقانه به ذهن در جهت زدودن انباشت‌های زایدش، شناسایی پیش‌فرض‌های ساختگی، اشتباهات متداول و موقعیت‌های کاذبی که به واسطه‌ی خطاهای ذهنی دچارش می‌شویم. کاوشی است در شناخت واضح‌تر خطاهای انسانی که در زندگی، کارکردهای متفاوت و بعضاً متضادی دارد. برخی از آن‌ها انسان را از خطر نابودی نجات می‌بخشد و برخی دیگر مانع از خردورزی و شفاف‌اندیشی‌اش می‌شود. درک فرایند اندیشیدن و دام‌هایی که ذهن بر سر راهش قرار می‌دهد، کار ساده‌ای نیست و بی‌سبب نیست رولف دوبلی کتابش را هنر شفاف اندیشیدن نام نهاده است.