شرح موضوعی فصوص الحکم

نام نویسنده : ویکتور امیل فرانکل

نام مترجم : نهضت صالحیان و مهين ميلاني

ویکتور امیل فرانکل (به آلمانی: Viktor Frankl) ‏ (۱۹۰۵ - ۱۹۹۷) روانپزشک اتریشی، عصب‌شناس، و پدیدآورندهٔ معنادرمانی (لوگوتراپی) بود.

معروف‌ترین کتاب او، انسان در جستجوی معنا، روایت تجربیات او در دوران فاجعه‌باری است که به عنوان یک یهودی در اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی حضور داشت و در خلال آن، او به اهمیت معنای زندگی برای انسان در سخت‌ترین شرایط می‌پردازد.

قسمت‌هایی از کتاب انسان در جستجوی معنا

«هزار و پانصد نفر چندین شبانه روز سفر می‌کردند. در هر واگن هشتاد نفر را جا داده بودند. همه مسافرین بایستی روی بار خود که تنها پس مانده اموالشان بود دراز می‌کشیدند. واگن‌ها آنقدر پر بود که تنها در قسمت بالای پنجره‌ها روزنه‌ای برای تابش نور گرگ و میش سپیده دم به چشم می‌خورد. همه انتظار داشتند قطار سر از کارخانه اسلحه‌سازی درآورد و این جایی بود که ما را به بیگاری می‌کشیدند و ما نمی‌دانستیم که هنوز در سیلسیا هستیم یا به لهستان رسیده‌ایم. سوت قطار مانند ضجه کسی بود که التماس‌کنان به سوی نیستی سقوط می‌کرد. سپس قطار به خط دیگری تغییر مسیر داد و پیدا بود که به ایستگاه بزرگی نزدیک می‌شویم. ناگهان از میان مسافران مضطرب، فریادی به گوش رسید، «تابلو آشویتس!» بله آشویتس نامی که مو بر تن همه راست می‌کرد: اتاق‌های گاز، کوره‌های آدم‌سوزی، کشتارهای جمعی. قطار آن چنان آهسته و با تانی مرگباری در حرکت بود که گویی می‌خواست لحظه‌های وحشت ناشی از نزدیک شدن به آشویتس را کشدارتر از آنچه هست بگرداند:آش... ویتس!»

«برای هر زندانی از بند رسته‌ای روزی فرا می‌رسد که وقتی به دوران اسارت خود می‌نگرد و تجارب اردوگاهی را زیر و رو می‌کند، باور نخواهد کرد که چنان روزگار دشواری را تحمل و سپری کرده‌است. همچنان که سرانجام روز آزادیش فرا رسید و همه چیز در نظرش چون رؤیای زیبایی بود، روزی هم فرا خواهد رسید که تجربه‌های اردوگاهی‌اش چون کابوس رنجش خواهد داد.»

نام نویسنده : دنیل کلاک و ریموند مارتین

نام مترجم : حمیده بحرینی

نویسندگان این کتاب در زمانه‌ای که بشر بسیار قدرتمندتر و ذهنش بسیار انباشته‌تر از دوران سقراط است ما را به شیوه سقراطی به عرصه داشته‌ها و دانش‌هایمان می‌برند تا در پایان راه، «نمی‌دانم» سقراط را بر زبانمان جاری سازند. «نمی‌دانم» که بیان آنان اصل حکمت است. آنان از ما درباره چیزهایی می‌پرسند که بدیهی و روشن می‌پنداریم و هر سوالی را درباره آن‌ها احمقانه و دور از خرد. آنان از مکان می‌پرسند و از جایی که ایستاده‌ایم و از زمان و «آن»‌ی که بسرمی‌بریم و اینکه کیستیم، و وقتی از «من»، «مکان من»، «زمان من» و ...سخن می‌گوییم در واقع از چه سخن می‌گوییم؟ آیا واقعا مختاریم؟ اگر آری چقدر و تا کجا؟ و اصلا کدام کار ما مختارانه است؟ آیا دانش ما معتبر است و به حقیقت راه می‌برد؟

نويسنده: دون ميگوئل روييز

مترجم: دل‌آرا قهرمان

چهار میثاق، کتابی است که خِرَد سرخپوستان تولتِک را به زبانی ساده توضیح می‌دهد. در این کتاب از قوانین شخصی، قضاوت‌های درونی و خشونت‌هایی که نسبت به خود نشان می‌دهیم، صحبت می‌شود و چهار پیشنهاد (میثاق) برای بهبود کیفیت زندگی و سعادت ارائه‌شده است.

این کتاب نوشتۀ دون میگوئل روئیز، نویسندۀ مکزیکی است که برای مدت طولانی پزشک و جراح بوده و پس از تصادفی که از آن زنده مانده، تصمیم می‌گیرد برای آموزه‌های شامنی، نزد مادربزرگ خود برود. شامن در فرهنگ سرخ‌پوستان به فردی گفته می‌شود که راهنمای دیگران برای رهایی از محدودیت‌های خودشان است. برای رهایی از گرفتاری‌های ذهنی که می‌تواند علت بسیاری از بیماری‌های روحی و جسمی باشد.

دون میگوئل پس از یادگیری‌های شامنی و تجربه‌های خود درزمینه‌ی پزشکی، با استفاده از خِرَد قدیم و دیدگاه جدید، تصمیم می‌گیرد که کتاب چهار میثاق را بنویسد.

هزاران سال پيش تولتك‌ها كه اقوام خردمندي در جنوب مكزيك بودند و براي حفظ آيين‌هاي باستاني جامعه‌اي را تشكيل دادند، براي رهايي مردم از رنج و براي هدايت آنها به طبيعت واقعي خودشان يعني شادي، آزادي و عشق سه روش ارائه كردند. اولين روش تولتك‌ها تسلط بر آگاهي است، دومين روش تسلط بر دگرگوني و سومين روش تسلط بر عشق است. اين كتاب در مورد دو روش اول اطلاعات بيشتري در اختيارتان خواهد گذاشت كه در صورت عمل به تمرينات آن خواهيد ديد كه تا چه حد زندگي‌تان دگرگون خواهد شد.

نام نویسنده : زیگموند فروید

نام مترجم : سايرا رفیعی

اگر دانش روا‌‌ن‌شناسی که گرایش‌ها، محرک‌های غریزی، انگیزه‌ها و مقاصد فرد را تا تبلور آن‌ها در کنش‌هایش و تا روابط فرد با نزدیکانش پی‌گیری می‌کند، وظیفه‌اش را به‌طور کامل به انجام رسانده باشد و پیوندهای متقابل آن‌ها را روشن‌ کرده باشد، ناگهان خود را با وظیفه‌ای جدید و انجام‌نشده روبه‌رو خواهد دید. روان‌شناسی ناچار به توضیح این واقعیت شگفتی‌آور خواهد بود که فردی که روان‌شناسی مورد بررسی قرار داده و شناخته است، در شرایط خاصی کاملاً دور از انتظار احساس و فکر می‌کند و دست به کنش می‌زند. این شرایط همانا ملحق شدن به توده‌ای از مردم است که ویژگی‌های تودهٔ روان‌شناختی را به خود گرفته‌اند. اما توده چیست و چگونه توان تأثیرگذاری‌ای تا این حد تعیین‌کننده را بر زندگی ذهنی افراد به‌دست می‌آورد، و دگرگونی ذهنی‌ای که بر افراد تحمیل می‌کند در چه چیزی نهفته است؟

معرفی بیشتر

زيگموند فرويد، روانشناس و متفكر معاصر اتريشي غير از آثار بزرگ و تخصصي خود مثل تعبير رويا كه عمدتا به حوزه روان‌شناسي اختصاص يافته است، همواره به مسائل تاريخي و ادبي و اجتماعي نيز توجه داشته و كوشيده با نگرش عميق و تاثيرگذاري كه در روانكاوي وضع كرده، پديده‌هاي اجتماعي را نيز مورد بازنگري قرار دهد، كاري كه بعد از او از طريق روانكاوان و انديشمندان فراواني پي گرفته شده است. روانشناسي توده‌يي و تحليل اگو كه در سال 1921 يعني دوازده سال پيش از به قدرت رسيدن جنبش نازيسم در آلمان منتشر شده است، يكي از اين آثار است. او در ابتداي اين كتاب كه اخيرا توسط سايرا رفيعي ترجمه شده و به همت نشر ني منتشر شده است، تمايز ميان روانشناسي فردي و روانشناسي توده‌يي را نفي مي‌كند و به توضيح پديده‌يي اجتماعي از منظر روانكاوي مي‌پردازد. اين همان كاري است كه او در آثار ديگرش مثل موسي و يكتاپرستي، تمدن و ناخرسندي‌هاي آن، توتم و تابو و آينده يك توهم انجام مي‌دهد. با اين تفاوت كه صورت‌بندي آگاهانه استفاده از مفاهيم روانكاوانه براي توضيح پديده‌هاي اجتماعي نخستين‌بار در روانشناسي توده‌يي صورت مي‌گيرد. او خود در نامه‌يي كه در مورد كتاب به رومن رولان نويسنده مي‌نويسد، تاكيد مي‌كند كه «گمان مي‌كنم كه (اين كتاب) راهي باز مي‌كند كه مي‌تواند از تحليل فرد به فهم جامعه برسد». روانشناسي توده‌يي در مجموعه آثار فرويد و از ديد تاريخ روانكاوي نيز جايگاه خاصي دارد. مفهوم اگو ايده آل كه بعدها فرويد آن را سوپر اگو نا نهاد براي نخستين‌بار در درباره خودشيفتگي و به شكلي بسيار فشرده و مختصر طرح شد. اين مفهوم در روانشناسي توده‌يي بسط پيدا كرد و بنياني شد براي نظريه ساختاري ذهن-متشكل از ‌ايده، اگو و سوپر اگو- كه در تحليل‌ها جايگزين نظام توپوگرافيك ذهن شامل ناخودآگاه، پيش آگاه و خود آگاه شد و فرويد تا آخر از آن استفاده كرد. اين كتاب زمينه استفاده نظريه پردازان اجتماعي گوناگون را از روانكاوي فراهم آورد. مكتب فرانكفورت از رابطه دوجانبه روابط اجتماعي و روانشناسي فردي كه روانكاوي فرويد مطرح ساخت بهره بسيار گرفت. برخي از مقالات تئودور آدرنو مثل نظريه فرويدي و الگوي تبليغات فاشيستي و برخي مفاهيم مهم او چون شخصيت اقتدارگرا و نيز مقاله جامعه‌شناسي و روانشناسي متاثر از اثر فرويد است. جامعه‌شناساني مانند تالكوت پارسونز نيز كه بر لزوم استفاده از روانكاوي در مطالعات جامعه‌شناختي تاكيد داشتند، مفهوم سوپر اگو را نقطه تلاقي جامعه‌شناسي و روانكاوي دانسته‌اند؛ مفهومي كه براي نخستين‌بار در كتاب روانشناسي توده‌يي و تحليل اگو آمده است.