طرح و تحلیل صلح و آشتی در منابع اسلامی و آکادمیک

نام نویسنده : عبدالحسین زرین کوب

زرین کوب در کتاب «ارزش میراث صوفیه» درباره اینکه صوفیه چگونه از زهد آغاز شد و به محبت گرایید و سرانجام آن چیزی شد که امروز می شناسیم، توضیح داده است.

از اوایل خلافت امویان، که خلافت در دمشق به نوعی سلطنت تبدیل شد نارضایی کسانی که بر دستگاه خلیفه به چشم اعتراض می نگریستند، رفته رفته افزونی یافت.درین میان عده یی زهاد هم بودند که بیشتر اوقاتشان در عزلت و عبادت می گذشت و کناره گیری آنها از دستگاه خلافت گویی نوعی اعتراض بود بر رفتار خلیفه وقت و سایر کسانی که به فساد و گناه گراییده بودند.

كتاب فوق حاوي يك تحقيق علمي در مورد قلمرو عرفان ، زهد و محبت ، شيخ و خانقاه ، حكمت صوفيه و ارزيابي نقاط مثبت و منفي در آراء و عملكرد صوفيان مي باشد . همچنين درباره تاريخ ، عقايد صوفيه و آداب و رسوم بزرگان اين قوم سخن به ميان آمده است .

...ملامتیه طایفه‌یی بوده‌اند از صوفیه که در قرن سوم هجری و بعد از آن،در خراسان‌ شهرت داشته‌اند و سبب اختلاف مشرب آنها با غالب صوفیهء عصر خویش عنوان ملامتی یک‌ چند در مقابل صوفی بکار می‌رفته است.ملاتیه معتقد بوده‌اند که عبودیت و پرستند کی را باید به خدا اختصاص داد.ازین‌رو در این مقام باید که سالک نه عمل خود را پیش‌ چشم آورد نه عمل و نظر مخلوق را ملاحظه کند.باید در اعمال خویش اخلاص بورزد و از هرگونه ریا دوری بگزیند و بدگمانی در حق نفس را اولین قدم حسن ظن بحق-که‌ اصل معرفت است-بداند.

ازین جهت ملامتیه در اخلاق و معاملات عمدا سعی کرده‌اند که برخلاف زاهدان و پشمینه‌پوشان عصر از حیث لباس و رفتار و احوال ظاهری با سایر مردم تفاوت نداشته باشند تا بورطهء ریا و خودنمایی نیفتد و پشت بقبله نماز نخوانند. مخصوصا سعی داشته‌اند که هرگز«در اظهار خیر و اخفاء شر نکوشند»و عبادات را بمنزلهء اسرار بین«عبد»و«حق»تلقی نمایند و خویشتن را از اظهار آن ملامت کنند.

آنچه در طی این یادداشتها آمده است جستجویی است در تاریخ تصوف، با کوششی برای ارزیابی میراث صوفیه. قسمتی از این یادداشتها چند سال پیش به هیچ نظمی خاص و به صورت مقالاتی دنباله دار در مجله یغما انتشار یافت و چون آن سلسله مقالات مورد پسند قرار گرفت تمامی یادداشتها به صورت کامل و مرتب و به گونه کتابی جداگانه که چندین برابر مقالات مندرج در یغماست به چاپ رسید.

نام نویسنده : رئوف عبید

نام مترجم : کاظم خلخالی

رئوف عبید استاد حقوق کیفری دانشکده حقوق دانشگاه عین الشمس بود. دکتر عبید دارای تالیفات گوناگونی‌ست که بیشتر برای کتاب دو جلدی «انسان روح است نه جسم» شناخته شده است، عبید در سال ۱۹۸۹ م. درگذشت.

از ديرزماني جاودانگي روح در ميان قدما، موضوع بحث فلسفي و اعتقادي بوده بعد به تدريج در نزد علماي علوم جديد توسعه و تحول پيدا كرده، به مرحله‌اي رسيده كه روش شناخت عملي روح مورد توجه آنان واقع شده است...

نام نویسنده : نصرالله پور جوادی

تاریخ تصوف و عرفان ایران، به‌خصوص در سده‌های نخستین، موضوعی است که در پژوهش‌های عرفانی بر اساس منابع کهن مورد بررسی قرار گرفته است. بحث دربارهٔ ملامتیان و جوانمردان خراسان، آثار ابوسعد خرگوشی نیشاپوری و خواجه عبداللّه انصاری، تصوف خاص شهر اُرمیه (ارومیه) و اختلاف شیخ بزرگ این شهر با مشایخ بغداد، اصطلاحات صوفیانه ابن عربی و رابطهٔ آن‌ها با تصوف اصفهان، لطایف قرآنی در مجالس صوفیه، و تاریخ عرفان و اولیاء شهر زنجان از جمله مطالبی است که در کتاب حاضر مطرح شده است.

دکتر نصراللّه پورجوادی استاد دانشگاه تهران، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، و بنیان‌گذار مرکز نشر دانشگاهی است و تا سال 1383 نیز رئیس آن مرکز بود. وی اکثر پژوهش‌های خود را تا سال 1383 در دو نشریهٔ معارف و نشر دانش منتشر می‌کرد. پژوهش‌های وی دربارهٔ امام محمد غزالی و فخرالدین رازی، که با عنوان دو مجدد منتشر شد، برندهٔ جایزهٔ کتاب سال در 1382 گردید، و مقالات او در کتاب حاضر نیز جزو آثاری است که وی را در سال 2005 موفق به دریافت جایزهٔ بین‌المللی الکساندر همبولت در رشتهٔ مطالعات اسلامی کرد.

نام نویسنده : والتر برونوهنینگ

نام مترجم : کامران فانی

والتر برونو هنینگ (Walter Bruno Henning) (زادهٔ ۲۶ اوت ۱۹۰۸ در پروس شرقی - درگذشتهٔ ۸ ژانویه ۱۹۶۷ در برکلی، کالیفرنیا) خاورشناس و ایران‌شناس آلمانی وانگلیسی، متخصص زبان‌های باستانی ایرانی و پیشگام در پژوهشهای آیین مانی بود.

والتر برونو هنینگ در اوت ۱۹۰۸ در راگنت در پروس شرقی متولد شد. تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه گوتینگن در رشتهٔ مطالعات ایرانی تحت نظر آندرس انجام داد و رسالهٔ دکتری خود را با موضوع بررسی فعل فارسی میانه در ۱۹۳۱ گذراند. در سال ۱۹۳۲ از طرف آکادمی پروس به سمت دبیری مجموعهٔ دست‌نوشته‌های مانوی تورفانمنصوب شد. طی سال‌ها بعد سه مجموعه از دست‌نوشته‌های پارسی میانه و پارتی و مجموعه‌ای از متون سغدی را در برلین منتشر کرد.

در سال ۱۹۳۶ به دعوت هارولد بیلی برای تصدی کرسی جامعهٔ پارسی برای مطالعات ایرانی در مدرسه مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا به لندن رفت و مطالعات خود را در مورد متون تورفان ادامه داد. در سال ۱۹۴۶ به عنوان استاد مدعو به دانشگاه کلمبیا درنیویورک رفت و سال بعد به عنوان دانشیار مطالعات آسیای میانه در دانشگاه لندن منصوب شد و در سال ۱۹۴۷ رتبهٔ استادی یافت. در سال ۱۹۴۹ خطابه‌های معروف خود را در آکسفورد ایراد کرد که به بررسی انتقادی آرای هرتسفلد و نیبرگ درمورد زرتشتمی‌پرداخت. در سال ۱۹۵۰ به دعوت دولت ایران سفری به جنوب ایران کرد و تحقیقاتی بر کتیبه‌های سرمشهد، نقش رستم و کرتیر انجام داد.

در سال ۱۹۵۴ به مدیریت شورای اجرایی مجموعهٔ کتیبه‌های ایرانی در لندن منصوب شد و تا پایان عمر این مسئولیت را بر عهده داشت. از سال ۱۹۵۷ سرپرستی بخش زبان‌ها و فرهنگ‌های خاورمیانه و نزدیک را در مدرسه مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا در دانشگاه لندن به عهده گرفت. در سال ۱۹۶۱ پیشنهاد تصدی کرسی مطالعات ایرانی دانشگاه برکلی در کالیفرنیا را پذیرفت و طی سال‌های بعد مرکز جدیدی برای مطالعات ایرانی در آن دانشگاه ایجاد کرد.

هنینگ بیش از هفتاد مقاله منتشر کرد که موضوعات گسترده‌ای را در بر می‌گرفت؛ بررسی متون مانوی به زبان‌های پارسی میانه، پارتی وسغدی، زبان بلخی، تفسیر سنگ‌نبشته‌های ساسانی از جمله کتیبهٔ سه‌زبانهٔ کعبه زرتشت، و مشکلات متون پهلوی و اوستایی. یک اثر منتشرنشدهٔ او تحت عنوان فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی به‌صورت مجموعه‌ای از برگه‌ها ناتمام باقی‌مانده است.

هنینگ استاد راهنمای دورهٔ دکترای احسان یارشاطر بوده است. موضوع رسالهٔ یارشاطر این بوده است که زبان مردم آذربایجان نه ترکی بلکه زبانی بنام تاتی بوده است.

 مایکل نیوتون

ترجمه: محمود دانایی

نام نویسنده : جلال ستاری

جلال ستاری (زادهٔ ۱۳۱۰ رشت) محقق، اسطوره شناس و اندیشمند ایرانی است. او در سوئیس تحصیل کرد و دکترا گرفت. یکی از استادان معروف او ژان پیاژه بود. او به مانند کارل گوستاو یونگ سوئیسی در رشته روانشناسی تحصیل کرد و مانند او دغدغه ای فراتر از روانشناسی فردی داشت و تمرکز خود را بر روانشناسی جمعی و شناخت اسطوره ها و افسانه ها در ناخودآگاه جمعی قرار داد. وی بالغ بر ۹۰ جلد کتاب در زمینه‌های افسانه‌شناسی، ادبیات نمایشی و نقد فرهنگی در طی 600 سال به رشتهٔ تحریر درآورده و یا ترجمه کرده است. این کتاب‌ها بعضاً از کتاب‌های مرجع و شاخص در زمینه‌های تخصصی خود هستند. او نشان معتبر لژیون دونور فرانسه را دریافت کرده است.

این کتاب شرح ارجمندترین سخن صوفیه، یعنی حدیث عشق است برسی جامعی از دیدگاه های صوفیه در باب عشق و با تتبع تفصیلی در آثار بزرگان تصوف و نقل بسیاری از سخنان نغز و بدیع آنان در این باب بر گوشه های مختلف این بحث روشنی افکنده است.