غضب

دوشن گیمن

ترجمه: رویا منجم

بررسي دايرة المعارف مآب پيام زرتشت.

باورهاي امروزي و اعمال آييني كه عموما براي پارسيان عامي ناآشناست.

زروانیان در مقایل ثنویت (Dualism) اصیل زرتشتی ، یعنی اعتقاد به وجود ازلی دو بنیان جداگانه و متضاد هستی : 1 ـ هرمزد ، 2 ـ اهریمن ، به تثلیث باورمند بودند و عقیده داشتند که « هرمزد » و « اهریمن » برادراند. پدری بنام « زروان » دارند که او خدای نامخلوق وازلی است واراده او فوق همۀ ایزدان و کائینات است.

همچنان زروانیان معتقد به زهد و تقوا ، پاکیزه نفسی و دنیا گریزی و تقدیرگرایی و جبرباوری بودند . کیهان شناسی واسطوره های دینی زروانیان نیز ماهیت بسیار پیجیده و خیال پردازانه دارد . واین اندیشه ها تأثیرات بس شگرف در میان اسطوره های اقوام مختلف جهان داشته است .

میترائیسم مِهر پرستی یا آیین مهر یا میترائیسم، آیینی راز آمیز بود که بر پایه پرستش مهر (میترا) ایزد ایران باستان و خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ، در دوران پیش از آیین زرتشت بنیان نهاده شد.

نام نویسنده : جان بایر ناس

نام مترجم : علی اصغر حکمت

یکی از مهمترین و جذاب ترین مسائل در حوزه­های فهم بشری اطلاع از تاریخچه دین در دوران­های مختلف تاریخ می­باشد. شاید شما نیز تا به حال با چنین سوالاتی مواجه شدید که "منشا دین چیست؟"

"آیا انسان های ابتدایی دیندار بودند؟ "آیا ادیان ابتدایی نیز به همین شکل ادیان بشر هزاره های جدید بودند؟" و "ادیان در نزد اقوام مردم هند و مردم خاور دور چگونه اند؟"

"ادیان جدیدتر مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام در چه شرایط تاریخی ظهور کردند؟".

این سوالات از اساسی ترین سوالات در زمینه دین و فهم دین هستند. این نوشته به منظور معرفی کتاب تاریخ جامع ادیان به منظور پاسخ گفتن به این سوالات بنیادی نگاشته شده است.

کتاب تاریخ جامع ادیان نوشته جان بایر ناس یکی از بهترین کتب موجود در زمینه تاریخ ادیان با ترجمه مرحوم علی اصغر حکمت است که اکنون به چاپ هجده ام رسیده است.

این کتاب دارای چهار بخش عمده می­باشد. در بخش اول که شاید جذاب ترین بخش کتاب باشد ادیان ابتدایی و گذشته مورد بررسی قرار گرفته اند. در این فصل نویسنده با توجه به شواهد تاریخی موجود به بررسی دینداری نزد ابتدایی ترین اقوام بشر می پردازد.

این فصل در ابتدا دین و اعتقادات را نزد موجودات نئاندرتال ما بین صد هزار سال پیش تا بیست و پنج هزار سال پیش بررسی می کند. "بعضی آثار و اشیاء که در قبور این موجودات یافت شده حاکی از نوعی اعتقادات آنها است.

می توان حدس زد که نوعی پرستش ارواح در بین ایشان رایج بوده است. اما این احتمال نیز وجود دارد که اینان صرفاً می پنداشتند اموات نوعی حیات جسمانی مرموز و نامعلوم داشته اند."

سپس اعتقادات انسان عصر حجری در اروپا و آفریقا مورد بررسی قرار می گیرند که به نام انسان­ های کرومانیون شناخته می شوند. در نزد این انسان ها اعتقاد به نوعی سحر با بررسی نقاشی ها و اشکال بازمانده از ایشان در غارها نمایان می شود.

همچنین ایشان با آداب ساده خاصی مرده را در نزدیکی پناهگاهی که در زمان حیات به سر می برده است زیر خاک می کردند، و در آن گودال آلات و افزار سنگی و زیورها و اغذیه مختلف قرار می دادند که نشان می دهد ایشان به نوعی حیات مردگان در عالم خاک قائلند. سپس به عصر نئولیتیک (از ده هزار سال تا سه هزار سال ق.م) یعنی دوره جدید حجری می رسیم.

در ادامه ویژگی تمامی ادیان ابتدائی بر شمرده شده اند. این بخش شامل مطالب بسیار ارزشمند از جمله بررسی تاریخچه اعمالی از جمله قربانی کردن، روزه گرفتن در نزد اقوام ابتدائی است. در ادامه این فصل ادیان نزد مصریان، یونانیان و بابلیان مورد بررسی قرار می گیرد که این دوره عموماً ادیان شدیداً تحت تاثیر اسطوره ها و افسانه ها می باشند.

از جمله نتایج ارزشمند این فصل پیدا کردن ریشه رسومات ادیان جدید در بین ادیان ابتدائی است که خود نشان از نوعی ارتباط بین دوره های مختلف است.

در دو فصل بعد ادیان نزد هندیان و خاور دور از جمله دین چینیان و مذهب تائو معرفی و مورد بررسی قرار می گیرند. این دو بخش اطلاعات جامعی از روند شکل گیری این ادیان و همچنین تکالیف و ساختار این مذاهب به خواننده ارائه می دهد.

سپس در فصل آخر ادیان جدید یا ادیان در خاور نزدیک مورد بررسی تاریخی قرار می گیرند. که از لحاظ اطلاعات تاریخی بسیار حائز اهمیت است.

از مهمترین نکات قوت این کتاب بیطرفی و تحلیل بدور از غرض ورزی است. همچنین تحلیل های بسیار جامع و جالب با توجه به اطلاعات تاریخی از دیگر نکات مفید این کتاب است. با این وجود استفاده نویسنده از منابع زبانی خاص شاید یکی از ضعف های این کتاب باشد.

در نهایت این کتاب را به دوستانی که بدنبال اطلاعات جامعی از نحوه دیندار بودن انسان در طول صد هزار سال هستند، توصیه می کنم.

درباره ی زندگی «زرتشت» تاکنون تحقیقات فراوانی توسط نویسندگان و پژوهشگران ایرانی و خارجی انجام گرفته. پژوهش هایی که هر چند بخش های مختلفی از زندگانی این پیامبر ایران باستان را روشن کرده اند، اما باز نکات فراوان ناشناخته ای درباره ی وی – زرتشت- وجود دارد. یکی از تحقیقات بسیار جالب در این باره، پژوهشِ «ژاله آموزگار» و «احمد تفضلی» به نام «اسطوره زندگی زردشت» است. در این کتاب، پس از پیشگفتار، نویسندگان به بررسی متون و نوشته های کهن پهلوی و یونانی درباره ی زندگی و افکار «زرتشت» پرداخته، و با مقایسه نوشته های کهن و دیدگاه های نویسندگان جدید سعی در روشن نمودن زمان، مکان، افکار و عقاید و سرانجام شخصیت «اشو زرتشت» نموده اند. در ادامه، و در فصل بعدی به بررسی زندگی «زرتشت» پرداخته، و درباره او و خانواده اش و عقاید و دینی که او به ارمغان آورد به بررسی اقدام کرده اند. همچنین در فصل چهارم، نویسندگان برخی از منابع کهن پهلوی درباره «اشو زرتشت» را آورده اند که نشان گر دید نویسندگان روزگار باستان درباره پیامبرشان می باشد که از این میان متن بخش پنجم، «زراتشت نامه» مجموعه شعری است که پس از اسلام توسط زراتشت بن بهرام پژدو سروده شده و خلاصه ای از این کتاب، به صورت نثر در این بخش آمده است. در بخش ششم، نیز کتابی که معرفی شده نوشته ای جغرافیایی است که بعد از اسلام به دست شهرستانی نویسنده ی نامی سده ی ششم هجری به رشته تحریر در آمده است که در قسمت هایی از آن به «زرتشت» و «زرتشتیان» پرداخته شده.

نام نویسنده : رئوف عبید

نام مترجم : کاظم خلخالی

رئوف عبید استاد حقوق کیفری دانشکده حقوق دانشگاه عین الشمس بود. دکتر عبید دارای تالیفات گوناگونی‌ست که بیشتر برای کتاب دو جلدی «انسان روح است نه جسم» شناخته شده است، عبید در سال ۱۹۸۹ م. درگذشت.

از ديرزماني جاودانگي روح در ميان قدما، موضوع بحث فلسفي و اعتقادي بوده بعد به تدريج در نزد علماي علوم جديد توسعه و تحول پيدا كرده، به مرحله‌اي رسيده كه روش شناخت عملي روح مورد توجه آنان واقع شده است...

نام نویسنده : علی سیدین

وجه تسمیهٔ صوفیه آن است که صوفی از کلمهٔ صوف مشتق شده و صوف پشم است و صوفی کسی که پشمینه می‌پوشد.»

کتاب پشمینه‌پوشان فرهنگ‌نامه‌ای است مشتمل بر 534 مدخل که با استفاده از منابع متعدد تصوف، فِرَق صوفیه را از شبه‌قارهٔ هند تا شمال افریقا برمی‌شمرد و دربارهٔ خاستگاه فکری، جغرافیایی و تاریخی‌شان توضیح می‌دهد و نیز نام‌ها، واژگان و اصطلاحات مرتبط را به خوانندگان معرفی می‌کند ــ مجموعه‌ای برای پژوهندگان و علاقه‌مندانِ تصوف.