اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی
نویسنده: محمدعلی همایون کاتوزیان
مترجم: محمدرضا نفیسی، کامبیز عزیزی
انتشارات مرکز، چاپ بیست و ششم ۱۴۰۰
۴۳۸ صفحه، وزیری، شومیز
اقتصاد سیاسی ایران (از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی)
245,000 تومان
محمدعلی همایون کاتوزیان
ترجمه: محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی
محمدعلی همایون کاتوزیان متولد ۲۶ آبان ۱۳۲۱ در تهران است. در ایران وی را به نام همایون کاتوزیان و در خارج از ایران به نام هما کاتوزیان نیز میشناسند. او اقتصاددان، تاریخنگار، و دانشمند علوم سیاسی و منتقد ادبی است و زمینهٔ تحقیق مورد علاقهاش مسائل مربوط به ایران است. وی پس از فراغت از تحصیل از دبیرستان البرز و گذراندن یک سال در دانشگاه تهران، برای خواندن رشتهٔ اقتصاد به انگلستان رفت. کارشناسی خود را در سال ۱۹۶۷ از دانشگاه بیرمنگام گرفت. در سال ۱۹۶۸ کارشناسی ارشدش را از دانشگاه لندن و در سال ۱۹۸۴ دکترایش را از دانشگاه کنت در کانتربری گرفت. در سالهای بین ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۶ در انگلستان، ایران، کانادا و ایالات متحده اقتصاد درس داد. او در حال حاضر در بخش مطالعات شرقی دانشگاه آکسفورد مشغول به کار است. اگرچه تحصیلات رسمی دانشگاهی کاتوزیان در اقتصاد و جامعهشناسی است اما همزمان مطالعاتش را در زمینهٔ تاریخ و ادبیات ایران تا سطح پیشرفته آکادمیک ادامه داده است.
وزن | 550 گرم |
---|
محصولات مرتبط
استراتژی های رشد و توسعه اقتصادی
نام نویسنده : محمدقلی یوسفی
این کتاب به تحلیل مسائلی میپردازد که برای کشورهای توسعهنیافته حائز اهمیتاند. مؤلف سعی کرده است با تحلیل ریشهای مسائل، خوانندگان را از افتادن در دام تحلیلهای صوری متغیرهای ظاهری و بیبنیان برحذر دارد. در بررسی کلینیکی اقتصاد، نهادها بهمثابه عناصر کلیدی توسعه معرفی میشوند، اما برخلاف تصور مرسوم در اندیشههای سنتی اقتصاد توسعه، نهادها، مناسب و یا سازگار با فرایند توسعه فرض نمیشوند بلکه بر طراحی و تدوین آنها متناسب با شرایط و برقراری حاکمیت قانون، آزادی فردی، حقوق مالکیت، کنترل فساد و رانت، شفافیت و پاسخگویی تأکید میگردد. اعتقاد بر این است که نهادها هستند که فرصتها، انگیزهها، ریسکها و محدودیتها را تعیین و سیاستها را طراحی و تدوین مینمایند.
برخلاف تصور مرسوم، در اینجا «رشد و توسعه» و نیز «بازار و آزادی» مترادف تلقی نمیشوند و مسیر توسعه یگانه و خطی منظور نمیشود و یا «رشد و توزیع»، «عدالت و کارایی»، «درونگرایی و برونگرایی» و «تورم و بیکاری» متضاد دانسته نمیشوند بلکه بر جنبههای تکمیلی آنها تأکید میشود و مسیر توسعهٔ چندگانه و زیگزاگی معرفی میشود، مسیری که در آن، انسان «هدف» و خود «وسیلهٔ» توسعه شمرده میشود. و بر این نکته تأکید میشود که «رشد» بدون عدالت و آزادی، توسعه را از قالب تهی میسازد.
اقتصاد ایران زمین
نام نویسنده : ابراهیم رزاقی
بهرغم تأکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر استقلال اقتصادی در عمل واردات کشور از ۸ میلیارد دلار در سال ۱۳۶۷ به بیش از ۱۰۱ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۷ رسیده، یعنی ۱۳ برابر شده و اقتصاد کشور به همین نسبت آسیبپذیرتر شده است.
در سه دورهٔ ۸ سالهٔ ریاست جمهوری حدود ۹۰۰ میلیارد دلار کالا به کشور وارد شده است و با توجه به این که طبق معیارهای سازمان ملل با هر ۱۰،۰۰۰ دلار میتوان یک شغل پایدار ایجاد کرد، در این مدت به جای ۹۰ میلیون شغل فقط ۱۵ میلیون شغل ایجاد کردهایم و بیکاران کشور طبق آمار رسمی ۳/۵ میلیون نفر و در مقایسه با معیارهای اشتغال در ژاپن بیش از ۱۰ میلیون نفر است.
به دلیل واردات محصولات کشاورزی با دلارهای ارزان نفتی مهاجرت روستاییان به شهر شتاب گرفته و ۱۵ هزار روستا از جمعیت خالی شده است؛ ۴۳/۶ درصد از روستاها در سال ۱۳۸۵ کمتر از ۱۰۰ نفر جمعیت داشتهاند و همچنان آماده خالیشدن از جمعیتاند.
صنایع ایران بهرغم صرف هزینههای سنگین برای تأسیس و راهاندازی، عموماً بسیار کمتر از ظرفیت تولید میکنند و تولیداتشان نیز وابسته به واردات قطعات و مواد اولیه است، و در عین حال با واردات بیرویهٔ کالاهای مشابه خارجی در برابر دلارهای ارزان نفتی امکان رقابت را از صنایع کشور در برابر کالاهای خارجی سلب کردهایم و به عبارتی به کالاهای خارجی یارانه دادهایم.
جمعیت شاغل در بخش تجاری اقتصاد ایران از ۴۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۵۷ به بیش از ۴ میلیون نفر رسیده و این وضعیت یعنی یک مغازه در برابر هر ۲۰ نفر جمعیت، در حالی که این نسبت باید یک مغازه در ازاء هر ۵۰۰ نفر جمعیت باشد.
این کتاب تجربهٔ دردناک ادارهٔ اقتصاد کشور را در ۲۴ سال گذشته بازمیکاود و بر این باور است که عملاً در این سالها اقتصاد ایران در اقتصاد سرمایهداری جهانی ادغام شده است و همین ویژگی امریکا را به تحریم اقتصادی ایران تشویق کرده است و اقتصاد کشور تنها با الگوی توسعهٔ اقتصادی قانون اساسی با هدف تأمین استقلال اقتصادی و عدالت اجتماعی و با از خودگذشتگی همگانی میتوان سامان یابد.
اقتصاد سیاسی نظامی گری آمریکا
نام نویسنده : اسماعیل حسین زاده
نام مترجم : پرویز امیدوار
کتاب اقتصاد سیاسی نظامیگری امریکا در جستوجوی علت تشدید تازشهای نظامی امریکا در سالهای اخیر نیروی تعیینکنندهای را معرفی میکند که سوقدهندهٔ مبارزه برای پیشبرد جنگ و نظامیگری است: یعنی بهرهبرداران پرنفوذ از توسعهٔ نظامی و منافع جنگ، یا همان مجتمع نظامی صنعتی. نویسنده ضمن استنتاج از نظریهها و گزارشهای تجربی ممتاز دربارهٔ امپریالیسم و نظامیگری، تمایز روشنی بین امپریالیسم کلاسیک و امپریالیسم ارتشسالارانه قائل میشود.
او روشن میسازد که چگونه امپریالیسم انگلی ارتشسالارانه بهتدریج پویایی را بهوجود میآورد که از بطن آن یک دستگاه عریض و طویل نظامی با تمایل به جاودانگی بیرون میآید و به یک امپراتوری نظامی دیوانسالاری تحول مییابد.
نویسندهٔ کتاب دکتر اسماعیل حسینزاده، استاد اقتصاد در دانشگاه دریک در ایالت آیوا در ایالات متحده است.
تصویرهای متعارض از سیاست جهان
نام نویسنده : گرگ فرای
نام مترجم : علیرضا طیب
با پشت سر گذاشتهشدن مسلّمات ظاهراً آرامشبخش جنگ سرد، وجه مشخصهٔ پایان سدهٔ بیستم و پگاه سدهٔ بیستویکم را بحث و جدلهای تازه و دامنهدار دربارهٔ سرشت سیاست جهان تشکیل داده است. اکنون با مجموعهای گسترده از تصویرهای شورانگیز و گیرا روبهرو هستیم که هر یک مدعی بیان حق مطلب دربارهٔ گوهر و روح نظم بالندهٔ جهانی است ــ و معروفترینشان فرجام تاریخ فرانسیس فوکویاما و برخورد تمدنهای ساموئل هانتینگتون است.
تصویرهای متعارض از سیاست جهان از همین تصویرهای رقیبی آغاز میشود که بیشتر بحثهای عمومی و مباحثات رسانهها دربارهٔ سیاست جهان را رقم زده و بر شرایط بحث بر سر سیاستها تأثیر گذاشتهاند. تصویرهای ارائهشده از سوی فوکویاما و هانتینگتون و تصویرهای دیگری چون جهان بدون مرز، اقتدارگریزی آینده، دوران آیندهٔ منطقهگرایی و اسلام و غرب همگی نمایندهٔ فرضهای متفاوتی در این بارهاند که چه واحدها و نیروهایی در سیاست جهان اهمیت دارند، چه امکانهایی برای صلح و جنگ وجود دارد، و آیا جهان را باید یک یا دو یا چند پیکرهٔ سیاسی دانست. افزون بر این، هر یک از این تصویرها دارای شالودههای هنجاری متفاوتی هستند و پرسشهای اخلاقی مختلفی را دربارهٔ کانون متحول همبستگی، حقوق و مسئولیتها در جامعهٔ جهانی پیش میکشند.
فصلهای مختلف کتاب حاضر را که به قلم مجموعهای بهراستی بینالمللی از نویسندگان معتبر نوشته شده است میتوان مروری انتقادی بر سرشت و پیامدهای مباحثات محوری زمانهٔ ما و درآمدی بدیع بر بررسی روابط بینالملل در سدهٔ بیستویکم دانست.
گِرِگ فرای عضو و مدیر برنامهٔ بررسیهای مقطع کارشناسی ارشد روابط بینالملل در گروه روابط بینالملل دانشگاه ملی استرالیاست.
جاسینتا اُهیگن مدرس روابط بینالملل در گروه حکومت دانشگاه کویینزلند است و پیشتر محقق مدعو مرکز بررسیهای بینالمللی وابسته به دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بوده است.
چرا درمانده ایم؟ (جامعه شناسی خودمانی)
نام نویسنده : حسن نراقی
تولستوي، اين بزرگ مرد پهنه انسانيت، سخني دارد با اين مضمون: بايد از گفتنيهايي گفت كه احتمالا بسياري آن را ميدانند ولي جرئت ابراز آن را حتي براي خودشان ندارند. بنابراين اگر ابراز شرمساري و بينظريام را درباره كلمه ‹‹جرئت›› بپذيريد باقي خواهد ماند حرفهايي كه هم من ميدانم و هم به احتمال خيلي زياد شما، و قصد نهايي اين كتاب نيز تنها مروري است بر همين حرفها، حرفهايي درباره خودمان، درباره جامه ايراني و يا به عبارتي درد دلي است خودماني.
اين دود سيه فام كه از بام وطن خاست
از ماست كه بر ماست
وين شعله سوزان كه برآمد ز چپ و راست
از ماست كه برماست
جان گر به لب ما رسد، از غير نناليم با كس نسگاليم
ازخويش بناليم كه جان سخن اين جاست
از ماست كه بر ماست
ما كهنه چناريم كه از باد نناليم بر خاك بباليم
ليكن چه كنيم، آتش ما در شكم ماست
از ماست كه بر ماست
حکومت انتخابی
نام مترجم : علی رامین
حکومت انتخابی مفصلترین و منظمترین رساله جان استوارت میل در فلسفه سیاسی است که هدف از نگارشش بازنمایاندن نتیجه تفکرات وی در باب برترین ساختار حکومت دموکراتیک، بحث درباره نظریه عمومی حکومت و نهادهای دموکراتیک و نیز بازتاباندن پروردهترین نگرشهای او بر مسائل بنیادین سیاست در عصر خویش است.
میل ضمن آنکه هشدار همه صاحبنظران سیاسی در باب مخاطرات نهفته در راه دموکراسی را بهدقت از نظر میگذراند و همه مسائل رویاروی نهادهای دموکراتیک را در معرض اعتنایی بایسته قرار میدهد، حکومت انتخابی یا در حقیقت دموکراسی غیرمستقیم را برترین نوع حکومت میشمارد. در تشریح نوع حکومت مطلوب خویش، ابتدا با لاک همداستان میشود که تحقق دموکراسی جز از راه نافذبودن رأی اکثریت امکانپذیر نیست، ولی به تأکید میگوید که رأی اکثریت فقط شرط لازم است نه شرط کافی. مجلس قانونگذاری که مهمترین رکن دموکراسی در هر کشور است هنگامی اصالت دارد که در آن هم اکثریت و هم اقلیت نمایندگان خود را داشته باشند.
یک اقلیت فرهیخته همینقدر که فرصت ابراز نظرات خود را داشته باشد، بهترین عامل فراکشیدن سطح معنوی نمایندگان اکثریت و برترین وسیله تعدیل تندرویها و تخفیف هیجانات سیاسی خواهد بود.
دانشنامه روابط بین الملل و سیاست جهان
نام نویسنده : مارتین گریفیتس
نام مترجم : علیرضا طیب
بررسی روابط بینالملل طی سدهٔ گذشته بهسرعت دگرگون شده است. این دگرگونی تا حدودی نتیجهٔ گرایشهای پاگرفته و تغییرات پدیدآمده در موضوع بررسی این دانش است و تا حدودی هم زادهٔ برداشتهای متحول دانشمندان در این باره که این موضوع را چگونه باید تعریف، درک و بررسی کرد. دانشنامهٔ روابط بینالملل و سیاست جهان، مشتمل بر 299 مدخل به قلم 125 تن از نویسندگان از گرداگرد جهان، مرجع بیمانندی برای دانشجویان، محققان و استادان این حوزه است که هم بیانگر گنجینهٔ ماندگار مفاهیم مورد استفاده در روابط بینالملل (مانند توازن قدرت یا نظریهٔ جنگ عادلانه) است، هم نشاندهندهٔ نوآوریهای نظری و دستورهای کاری جدیدتر (مانند مکتب برسازی، ادارهگری جهانی، و علاقهمندی دوباره به سرشت حاکمیت تحت شرایط جهانیشدن) و هم آینهدار چندین ده تن از نظریهپردازان نامدار و اثرگذار این حوزه از دانش بشری.
دانشنامهٔ روابط بینالملل و سیاست جهان مقدمهٔ فشرده و درعینحال جامعی برای بررسی روابط بینالملل در سدهٔ بیستویکم است. گرچه عنوان این دانشنامه اشاره به یکی از حوزههای فرعی جاافتاده علوم سیاسی (یعنی روابط بینالملل) دارد ولی محتوای آن وضعیت فعلی دانش بشر دربارهٔ سیاست جهان را در فراخترین تعبیر این اصطلاح نشان میدهد. مدخلهای این دانشنامه کل حوزهٔ روابط بینالملل، از هنر دیپلماسی و تحلیل سیاست خارجی گرفته تا سیاست مقایسهای، جامعهشناسی تاریخی، اقتصاد سیاسی بینالملل، تاریخ بینالملل، بررسیهای راهبردی و مسائل نظامی، اخلاقیات، و نظریه و نظریهپردازان سیاسی بینالمللی را دربرمیگیرد. محتوای کتاب حاضر هم دامنهٔ بررسی سیاست جهان را نشان میدهد و هم تحولات برجستهای را که از پایان جنگ سرد به این سو رخ داده است. وانگهی به معرفی متفکران کلیدی دانش روابط بینالملل و زوایای نظریههای آنان نیز میپردازد.
روح پراگ
نام مترجم : خشایار دیهیمی
ایوان کلیما (به چکی: Ivan Klíma) متولد (۱۴ سپتامبر ۱۹۳۱) در پراگ است. او نویسنده، مقالهنویس، نمایشنامهنویس و روزنامهنگار اهل جمهوری چک است.
او سالهای دوره کودکی خود را در ترزین اشتات گذراند. کلیما در ۷۹ سالگی در گفتگویی که با مجله مهرنامه کرد دربارهٔ زندگی آن سالها گفته است «در ترزین اشتات که من سه سال و نیم آنجا بودم اتاق گاز نبود. با این حال صدها جسد دیدم. در آنجا مرگ یک تجربه روزانه بود. من به مرگ عادت کرده بودم و حتی دست کشیدن به یک جسد دیگر هیجانی برای من نداشت.»
بعد از بهار پراگ بسیاری از آثار او و دوستانش ممنوعالانتشار شدند. با این حال از چک خارج نشد و به گفته خودش کنار شادیها و غمهای هموطنانش ماند. یک سال قبل از بهار پراگ نیز به دلیل انتقادهایش از حکومت کمونیستی چکسلواکی بازداشت شد.
او سال ۱۹۶۹ برای یک ترم به دعوت از دانشگاه میشیگان آمریکا برای تدریس به این کشور رفت. یک سال بعد دوباره به پراگ بازگشت و به نوشتن نمایشنامه و داستان پرداخت. اما این آثار تا سال ۱۹۸۹ فقط در خارج از چکسلواکی منتشر میشدند.
کلیما سال ۲۰۰۲ توانست جایزه فرانتس کافکا را به خاطر یک عمر فعالیت ادبی از آن خود کند.
در طول دو سال گذشته، بسیار سفر کردهام. شهرهای بسیاری را دیدهام و کلیساها، موزهها، باغها، و قصرهای بسیار. این دیدارها ملغمه غریبی از احساسات و تأثرات در من برجای گذاشته است، و علیالخصوص این احساس شک را که در کجا باید منتظر دیدن چه چیزی باشم. احساس شک حاصل خاطرات بد نیست؛ احساس شک حاصل این است که بهندرت وقت آن را پیدا میکنم که رابطهای با این شهرها برقرار کنم. هر شهری مثل یک آدم است: اگر رابطه اصیلی با آن برقرار نکنیم، فقط نامی بر جای میماند، یک شکل و صورت بیرونی که خیلی زود از حافظه و خاطرهمان میرود و رنگ میبازد. برای برقرار کردن چنین رابطهای، باید بتوانیم شهر را با دقت ببینیم و شخصیت خاص و استثنایی آن را دریابیم، آن «من» شهر، روح شهر، هویت آن، و شرایط زندگی آن که در طول زمان و در عرض مکان آن پدید آمده است. پراگ شهری رازآلود و پرهیجان است که با حال و هوایش، با مخلوط غریب سه فرهنگش الهامبخش خلاقیت افراد بسیاری شده است. سه فرهنگی که چندین دهه، یا حتی قرنها در این شهر در کنار هم میزیستهاند.
مبانی انسان شناسی
نام نویسنده : ناصر فکوهی
در این کتاب تلاش شده است موضوعی بسیار پیچیده، یعنی فرهنگ انسانی و علمی که بهطور تخصصی به مطالعهٔ آن اختصاص دارد به زبانی ساده تشریح شود. مطالب این کتاب، چنانکه از عنوان آن نیز مشخص است، تنها «درآمد» و «مقدمه»ای است برای آشنایی با موضوع. اما نباید تصور کرد که این «مقدمه» دیدگاهی جامع یا نسبتاً جامع از این علم گسترده به خواننده عرضه میکند، یا اصولاً نویسنده چنین ادعایی دارد. در حقیقت انسانشناسی بهدلیل گستردگی زمانی و مکانی و وجود شاخههای تخصصی بسیار زیاد در آن امروزه به یکی از پیچیده ترین علوم انسانی تبدیل شده که همزمان واجد دو بُعد مثبت و منفی است. انسانشناسی علمی بهدلیل ماهیت بینرشتهایاش دایرةالمعارفی است که برای درک جهان پیچیدهٔ کنونی بهترین ابزار است. البته انسانشناسی نیازمند تعامل با دیگر رشتهها و حوزههای تخصصی است.
اما بُعد منفی در آن است که همان دلایل میتوانند پژوهشگر ناآگاه را بهسوی امور سطحی سوق دهند و مفاهیم پیچیده را به مفاهیم پیشپاافتادهای تقلیل دهند که هیچ سودی نه برای خودش و نه برای دیگران نخواهند داشت.
در این کتاب همچنین تلاش شده است بر بُعد مثبت تأکید و خوانندگان را به پرهیز از بُعد منفی توصیه شود. و امید است گروهی از آنها به ادامهٔ مطالعه و تحقیق در این حوزه تشویق شوند.
نویسنده: دکتر ناصر فکوهی، دانشیار گروه انسانشناسی دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
مبانی جامعه شناسی جوانان
نام نویسنده : برنهارد شفرز
نام مترجم : کرامت الله راسخ
کتاب مبانی جامعهشناسی جوانان نوشتهٔ برنهارد شفرز، استاد برجستهٔ جامعهشناسی در آلمان، توسط نشر دانشگاهی او. تی. ب.، یکی از معتبرترین ناشران کتابهای علمی و دانشگاهی در آلمان، منتشر شده است. این کتاب در مدت کوتاهی به چاپ ششم رسید.
نویسندهٔ کتاب میکوشد، از منظر جامعهشناسی به دشواریهای جوانی و نوجوانی نگاه کند. اگرچه، همانطور که از نام کتاب پیداست، این اثر بر مبنای نظریههای جامعهشناختی نوشته شده است، اما نویسنده در تدوین کتاب از آخرین دستاوردهای علوم تربیتی و روانشناسی نیز بهره گرفته است. در این کتاب ما با موضوعهای گوناگونی در پیوند با جوانان آشنا میشویم: تعریف جوان و جوانی، جوانان و دین، جوانان و موسیقی، جوانان و سیاست، جوانان و ورزش، جوانان و فرقهها، جوانان و انحرافات، جوانان و افراطگری و مطالب ارزندهٔ بسیاری دیگر در عرصهٔ جوانپژوهی.
مبانی علم اقتصاد
نام نویسنده : گریگوری منکیو
نام مترجم : حمیدرضا ارباب
کتاب مبانی علم اقتصاد کتاب درسی کامل و بسیار موفقی از منظر خوانندگان بوده است. در مقایسه با کتابهای مشابه در عین حال که دارای مطالب جدید و کاربرد بیشتری است، از اختصار نیز برخوردار است. کتاب مبانی علم اقتصاد «منکیو» گزیدهای از فصلهای کتاب اصول علم اقتصاد است که در 9 بخش و 23 فصل تنظیم شده و شامل مهمترین مباحث اقتصاد خرد و اقتصاد کلان است. این کتاب نهتنها با سرفصلهای دروس کلیات علم اقتصاد، اصول علم اقتصاد و مبانی علم اقتصاد در رشته اقتصاد و سایر رشتههای علوم انسانی (در ایران) منطبق است، بلکه شامل مباحث بیشتر، قضایای واقعی، کاربردها و سایر ابزارهای آموزشی است که با توجه به موضوع دروس قابل تدریس است. این کتاب اولین جلد از مجموعه چهار جلدی کتاب اصول علم اقتصاد پرفسور منکیو است. سایر کتابهای این مجموعه چهار جلدی عبارتاند از اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، و اصول علم اقتصاد.
وضعیت استثنایی
نام نویسنده : جورجو آگامبن
نام مترجم : پویا ایمانی
از زمان انتشار این کتاب در سال 2003 این ایده که وضعیت استثنایی در دموکراسی های غربی به پارادایم معمول حکومت بدل شده دیگر واقعیتی بدیهی است و هیچ تحلیل سیاسی جدی نمیتواند انکارش کند.نه تنها قوانینی که در پی حملات سپتامبر 2001 وضع شدند و دست کم دو برابر محدود کننده تر از قوانین ایتالیای فاشیست اند کاملا در چار چوب{وضعیت}استثنایی می گنجند،بلکه اعلام وضعیت اضطراری در 20 نوامبر به مدت سه ماه در فرانسه گامی تعیین کننده در این چار چوب بود که البته دولت آن را تمدید هم کرده است.بدین ترتیب وضعیت استثنایی به گونه ای ماندگار در قلب اروپا خانه کرده است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.