ما انسان‏‌ها جانورانی ناکامل و پرداخت‌نشده‌‏ایم که خود را با فرهنگ تکمیل می‌‏کنیم و می‌‏پردازیم؛ البته نه از طریق فرهنگ به معنای عام، بلکه به صورت‌‏های بسیار جزئی آن: یعنی با فرهنگ جاوه‏‌ای، هوپی و ایتالیایی، فرهنگ طبقۀ بالا و پایین، دانشگاهی یا تاجرپیشه. از قابلیت یادگیری انسان و انعطا‏ف‌پذیری او بسیار سخن رفته است، ولی حتی از آن حیاتی‌‏تر، وابستگی شدید او به نوع خاصی از یادگیری است که همان دستیابی به مفاهیم، ادراک و کاربرد نظام‌‏های خاص معنای نمادین است. سگ‏‌های آبی برای خود سد می‌‏سازند و پرندگان آشیانه، زنبورها جای خوراکشان را پیدا می‏‌کنند، بابون‌‏ها گروه‌‏هایی اجتماعی را سازمان می‌‏دهند و موش‏‌ها بر اساس صورت‏‌هایی از یادگیری که بیش‌تر متکی بر آموزش‏‌های رمزبندی‌شده در ژن‏‌هایشان است، جفت‏گیری می‏‌کنند و در برابر محـرک‌‏های خـارجی با الگـوهای مناسبی واکنش نشان می‌‏دهنـد؛ بدین‌‏سان، کلیدهای جسمانی در قفل‏‌های ارگانیک جا داده می‏‌شوند. ولی انسان‌‏ها سد و سرپنـاه‏ می‏‌سازند، خـوراکشان را می‌‏یابند، گـروه‏‌های اجتماعی‏‌شان را سازمان می‌‏دهند و با راهنمایی دستورهایی جفت‌ جنسی‏‌شان را پیدا می‌‏کنند که به طور ژنتیکی رمزبندی نشده‏‌اند، بلکه با نمودارها و طرح‌‏ها، دانش شکار، نظام‏‌های اخـلاقی و داوری‌‏های زیبایی‌‏شنـاختی عمل می‌‏کنند؛ بدین‌‏سان، ساختـارهای مفهومی استعدادهای بی‌‏شکل را قالب‌‏بندی می‌‏کنند.

پیدایش مفهوم علمی فرهنگ به براندازی دیدگاه سرشت انسانی انجامید که در عصر روشن‌اندیشی بر اذهان تسلط داشت یا دست‌کم با از میان رفتن این دیدگاه ارتباط داشت و جایش را نظری گرفت که نه تنها پیچیده‌‏تر، که وضوح بسیار کم‌تری هم دارد. از آن زمان تاکنون تلاش برای روش ساختن این نظر و به دست دادن شرح قابل‌فهم‌‏تری از ماهیت انسان، بر تفکر علمی در بارۀ فرهنگ حاکم بوده است. انسان‌‏شناسان که در بررسی‌‏هایشان با پیچیدگی به درجه‌‏ای بسیار پیچیده‌‏تر از آنچه تاکنون می‏‌پنداشته‏‌اند برخورده‏‌اند، درگیر نوعی تلاش دردناک برای سامان دادن به این پیچیدگی بوده‌‏اند.

پیر لوئی ری

مترجم: محمدتقی غیاثی

کتاب بیگانه اثر آلبرت کامو زمانی به نگارش درآمد که الجزایر هنوز مستعمره فرانسه در شمال آفریقا بود.کامو از پدری فرانسوی که در الجزایر بزرگ شده بود و مادری خدمتکار در محیطی فقیرانه در الجزایر به دنیا آمد.شرایط جغراقیایی و فرهنگی خاصی در زمان رشد و بلوغ کامو در الجزایر حاکم بود.

شرایط فرهنگی که ملغمه ای از فرهنگ اروپایی و عربی الجزایر بود. وجود اندیشه های گوناگون فلسفی و اخلاقی به همراه جنبشهای آزادیخواه و استقلال طلب و حتی آب و هوای خشک و کویری الجزایر تاثیرات خاصی در خلق اثر کتاب بیگانه داشته اند. مورسو شخصیت اصلی داستان بیگانه در اصل کسی نیست جز قسمتی از وجود خود کامو،وجودی که در آن شرایط ویژه ی الجزایر به دلیل چندگانگی فرهنگی دچار نوعی ابتذال و پوچگرایی شده است.

فقر اقتصادی یکی دیگر از مهمترین عوامل تاثیرگزار بر احساسات و رفتار مورسو است برای نمونه هنگامی که به خاطر ناتوانی مالی مورسوبه اختیار مادرش را به نوانخانه می سپارد اما باور به پوچگرایی در مورسو زمانی ظاهر می شود که نه تنها او به مادرش در نوانخانه سر نمی‌زند بلکه زمانی که مادرش فوت میکندهم احساس سوگواری یا ناراحتی از خویش نشان نمی‌دهد.

این یکی از نخستین قدم های او برای شکستن هنجار های اجتماعی است که جلوتر در داستان حتی برای دادگاه از ارتکاب به قتل نابخشودنی تر است چراکه از هر دیدگاهی مادر وجود مقدسی است و رفتار با زندگی یا مرگ او قابل تعمق و درخور احترام و احساسات بسیار است....

جاناتان هابر

مترجم: تورج حوری