حماسه بابک خرمدین
نادعلی همدانی
بابک می دانست که چه رسالت سنگین و سرنوشت سازی را بر عهده گرفته است. مردم او را به رهبری خود انتخاب کرده بودند و انتظار داشتند که بابک نقش سرداری بزرگ در تاریخ ایران را بازی کند و در راه آزادی و استقلال این سرزمین گام های بلندی بردارد… بعد از مرگ جاويدان، حالا او جانشین رهبر خرمدینان بود و وقت آن رسیده بود که آنها را از این رخوت و ترس تاریخی از اعراب مهاجم برهاند. بنابراین جای تردید و تأمل نبود. بایستی هرچه زودتر مقدمات یک جنبش و قیام ملی بزرگ را فراهم می کرد.
حماسه بابک خرمدین اسطوره ایران زمین
تاریخ جوامع تاکنون تاریخ مبارزه طبقاتی بوده است و بابک قهرمانی ست از میان این صفحات در جدال با ظلم و سیاهی ای که در خاک این مرزوبوم ریشه دوانده بود. «بابک» مرزهای اسطوره و واقعیت را در هم نوردیده است. مردانگی و قهرمانی های او را باید به حساب آرزوها و آمال ایرانیانی گذاشت که از دیرباز منتظر ظهور این منجی افسانه ای و پرچم عدالت گستر او بوده اند. کتاب پیش رو شرح این دلاوری هاست و ثبت اسطوره جاویدان ایران زمین، بابک خرمدین، برای آیندگانی ست که با مطالعه حماسه او و یارانش، گذشته را چراغ راه خویش قرار می دهند.
حماسه بیوولف و دیگر اشعار انگلیسی باستان
در نخستین سدههای پس از میلاد مسیح که سوادآموزی فقط به اصحاب و خادمان کلیسا محدود میشد، بخش عمده شعر و ادبیات انگلیسی به مضامین دینی میپردازد و از منابع لاتین سرچشمه میگیرد. به لحاظ ماهوی، شعر این دوره نشان میدهد که ارزشهای قومی و قبیلهای و سنن اشرافی قبایل ژرمن – که آنگلوساکسونها به آنها تعلق دارند – در دوره رواج مسیحیت نیز همچنان الهامبخش شاعران بوده است.
«بیوولف» کهنترین حماسه منظوم بلند به زبان انگلیسی است که در نیمه نخست قرن هشتم میلادی سروده شده است، اگرچه برخی محققان تاریخ نگارش آن را قرن دهم میدانند. نسخه خطی اولیه، نشانی از عنوان یا مولف ندارد و عنوان آن را نیز پژوهشگران ادبیات تعیین کردهاند. این شعر اصالتا انگلیسی است اما نه به مردم و فرهنگ انگلیس، بلکه به اعقاب ژرمن آنها – بهویژه دو قبیله جنوب اسکاندیناوی، دین و گیتس – میپردازد.
حماسه بیوولف داستانی تمثیلگونه از رویارویی خیر و شر است؛ چنانچه در ایلیاد و ادیسه یا بخشهایی از شاهنامه فردوسی خواندهایم.
این کتاب اولین ترجمه فارسی را از این حماسه منظوم و تعدادی دیگر از اشعار انگلیسی باستان به دست داده است. عباس گودرزی در ترجمه این اشعار، نه از زبان نظم، که از نثر فاخر و آهنگین فارسی استفاده کرده است.
حماسه زمین بکر
لئونید ایلیچ برژنف سیاستمدار و دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲ بود. وی در تاریخ ۱۹ دسامبر سال ۱۹۰۶ در شهرک کامنکا در استان دنپروپتروفسک در اوکراین امروزی که در آن زمان جزئی از امپراتوری روسیه بود زاده شد و در تاریخ ۱۰ نوامبر سال ۱۹۸۲ در مسکو درگذشت. او در سال ۱۹۶۴ دبیر اول و از سال ۱۹۶۵ به بعد دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی بود.
پس از توطئهای هماهنگ با همکاری تنی چند از اعضای حزب کمونیست شوروی از جمله "سوسولوف" نظریه پرداز حزب در آن دوره و برژنف به علاوه برخی از سران دستگاههای امنیتی خروشچف از دبیر اولی حزب کمونیست شوروی برکنار شد و لئونید برژنف به جای او به دبیر اولی حزب کمونیست برگزیده شد. اما این بار بر خلاف دوره خروشچف که علاوه بر مقام دبیرکلی حزب کمونیست مقام نخست وزیری شوروی را هم از سال ۱۹۵۸ را داشت (همانند استالین) این بار اعضای حزب تصمیم گرفتند که نوعی تقسیم قدرت در حزب به وجود بیاید. در نتیجه دبیرکلی حزب به برژنف و نخست وزیری شوروی به "کاسیگین"رسید. در دوره رهبری برژنف بر شوروی آزادیهای محدودی که در دوره خروشچف به مردم شوروی داده شده بود از میان رفت و پروژه استالین زدایی خروشچف کنار گذاشته شد. البته هیچ گاه سطح دیکتاتوری و جنایت به زمان حکومت ژوزف استالین بر شوروی نرسید.
حماسه ستارخان
نویسنده: عباس پناهی ماکوئی
مترجم: کیخسرو کشاورزی
ستارخان و باقرخان دو چهره مردمی و آزادخواه در تبریز بودند، اینان با ایستادگی و مقاومت در برابر نیروهای دولتی و ایجاد ارتباط با آزادیخواهان در شهرهای دیگر ایران و سرانجام با حمله به تهران و سقوط محمدعلی شاه، نهضت مشروطیت را احیاء کردند.
به قول مرحوم علامه قزوینی اگر روز 17 جمادی الاخری ستارخان بیرقهای سفید را پایین نمی آورد مشروطه تا مدت نامعلوم رخت از ایران بیرون میبرد زیرا آن روز در تمام نقاط ایران به جز از تبریز استبداد حکم فرما بود.
این کتاب درباره خانواده ستارخان و برادر بزرگترش اسماعیل که هنگام شرکت در یک قیام ضد دولتی کشته شد- و بعدها ستارخان هم به پیروی از برادر بزرگترش علیه رژیم شاه قیام کرد- و غیر از اینها نیز مطالبی نوشته شده است. در این نوشته به ویژه روی سرشت پیکارهای ستارخان که بر بنیاد جنبش دموکراتیک انترناسیونالیستی انجام پذیرفته، تکیه شده است و قهرمان این سرگذشت در کلیه پیکارهایش از این اصل پیروی کرده است. این کتاب در اصل به زبان آذربایجانی نوشته شده و به سال 1957 در باکو و همچنین به سال 1963 در مسکو منتشر گردیده است. "ک.گربونوا" کتاب را از آذربایجانی به روسی ترجمه و بنگاه مطبوعاتی "ساویتسکی پیستال" به سال 1972 آن را با تیتراژ صدهزار نسخه در مسکو چاپ و منتشر کرده است. کار ترجمه کتاب حاضر از متن روسی به فارسی در سال 1353 پایان یافته است.
حماسه سرایی در ایران
از قدیمترین عهد تاریخی تا قرن چهاردهم هجری "حماسه سرایی در ایران" کتابی است که صفا بر اساس رساله دکترای خود نوشت و پس از بیش از نیم قرن که از انتشار آن می گذرد، هنوز ماخذی معتبر و با ارزش در شاهنامه شناسی و اسطوره پژوهی است. در این کتاب، نویسنده به بررسی تاریخ حماسه در ایران از قدیم ترین عهد تاریخی تا قرن چهاردهم هجری و تحقیق در کیفیت تکوین و تدوین روایات ملی و نظم آنها و بحث در بنیاد داستان های ملی و معرفی منظومه های حماسی و انواع آن می پردازد.
حماسه سرایی در ایران
حماسه ملی ایران
ترجمه: بزرگ علوی
يكى از معروفترين كارهاى خاورشناسان در ادبيات ايران بحث دقيق و پرمغزى است كه تئودور نولدكه Theodor NÎldekeخاورشناس معروف آلمانى بهعنوان «حماسه ملى ايران» Das Iranische Nationalepos كرده و نخست در مجلد دوم كتابى بهنام «اساس زبانشناسى ايران» Grundriss Dar Iranischen Philologie كه در دو مجلد به سالهاى 1895ـ1904 در اشتراسبورگ Strassburgچاپ شده در صحايف 130ـ211 انتشار يافته و سپس جداگانه در مجلد مخصوصى در برلن و لايپزيگ به سال 1920 منتشر شده و پس از آن ل.باگدانو L. Bagdanov خاورشناس روسى مقيم هندوستان ترجمه انگليسى آن را به عنوان “the Iranian National NÎldeke’s Epic” در بمبئى به سال 1930 انتشار داده است. اين مبحث از روزى كه انتشار يافته معتبرترين و جامعترين بحث درباره حماسههاى ملى ايران و شاهنامه فردوسى بهشمار رفته و همه كسانى كه در اين زمينهها بحث كردهاند بدان نظر داشتهاند.
اين كتاب بهترين و معتبرترين مجموعه تحقيقاتى است كه خاورشناسان اروپايى تا سى سال پيش درباره فردوسى و شاهكار جاودانى او كردهاند. در آن زمان هنوز دانشمندان ايران راه و روش تحقيق جديد را درست فرانگرفته و در اين كار ورزيده و آزموده نشده بودند و بسيارى از تحقيقات مهمى كه ايشان كردهاند هنوز انتشار نيافته بود. وانگهى فردوسى و آثار او زمينه بسيار وسيعى براى كاوش و جستجوهاى علمى است و ساليان دراز پويندگان و جويندگان در اين درياى پهناور شناور خواهند بود و باز دُرّ ناسفته از آن بيرون خواهند كشيد.
حماسه هیزم شکن
بسیج خلخالی
بسیج خلخالی با نام واقعی محمدقلی نوروزی که با نام محمدقلی بسیج خلخالی نیز از وی یاد شدهاست، (زاده ۲۷ فروردین ۱۲۹۷ در خلخال، درگذشته ۱۳۷۴ در تهران) سیاستمدار و شاعر ایرانی است. وی چند دوره به عنوان نماینده مجلس فعالیت کرده و با وجود فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، فعالیتهای ادبی نیز داشتهاست.
کتاب حماسه هیزم شکن عنوان شاخصترین اثری است که از بسیج خلخالی منتشر شدهاست، در سال ۱۳۴۵ این کتاب به عنوان نامزد جایزه ادبی نوبل معرفی شد لکن چون به زبان فارسی نوشته شده بود در کمیتهٔ نوبل بررسی نمیشود. محمدعلی جمالزاده ادعا دارد شانس نوبل بردنش بالا بودهاست ولی دربار پهلوی با وی موافق نبوده، چراکه میخواسته بسیج خلخالی برنده نشود. پس از وقایع جنگ جهانی دوم که فرقه دموکرات آذربایجان تمایل به جدایی آذربایجان از ایران داشت، بسیج خلخالی منظومهٔ حماسی آذربایجان سنگر استقلال ایران را در بیان شور و احساسات وطن پرستانهٔ آذربایجانیان نسبت به استقلال و تمامیت ارضی ایران سرود. این اثر مورد توجه محافل سیاسی و مطبوعاتی آن زمان واقع شد و به میزان گسترده و فراگیری چاپ و از رادیو پخش شد. وی همچنین منظومهٔ بلندی در رثای آبراهام لینکلن سرودهاست.
حمایت از هیچ
- نام نویسنده : هارتموت لانگه
- نام مترجم : محمد حسینیزاد
در این مجموعه داستان تکان دهنده و نامعلول هارتموت لانگه، یکی از بزرگترین داستان نویسان معاصرآلمان، درون مایه ی غیبت، سایه ی خود را بر تمام داستان ها انداخته است.
در داستان پلاکارد، مدیر آلمانی یک بانک، هم چنان که در پارکی در وین قدم می زند، نامش را به فهرست گم شده ها اضافه می کند، و بدین ترتیب، خروج خودش را از زندگی ملالت بارش رقم می زند و هنگامی که سوار قطاری به مقصد ونیز می شود، با بیگانه ای با شولا و سرپوش ملاقات می کند. مستأجر جدید، با آمد و رفت های اسرارآمیزش، ذهن مدیره ی پیر ساختمان را تسخیر می کند و در حمایت از هیچ، بیماری پسری بااستعداد، و ضعف خانواده در برقراری ارتباط با او، به اوج هولناکی می رسد.
حواس پرتی مرگبار
در این کتاب، دو جستاری را میخوانید که واینگارتن بهخاطرش در سالهای 2008 و 2010 جایزۀ پولیتزر را در شاخۀ «نویسندگی شاخص» برده است: «مرواریدهایی قبل از صبحانه» ماجرای یکی از بهترین ویولننوازان دنیا، جاشوا بل، است که یک روز صبح کنار راهروِ یک ایستگاه مترو میایستد و برخی از مهمترین قطعات تاریخ موسیقی را با استادیِ تمام مینوازد. در همین حال، تیمی از روزنامۀ واشنگتنپست شرایط را زیرنظر دارند و مخفیانه از آن تصویر میگیرند. برخلاف تصور، نوازندگی جاشوا بل تقریباً توجه کسی را جلب نمیکند و مردم باعجله و بیاعتنا از کنارش میگذرند. «حواسپرتیهای مرگبار» هم از ماجرای پسربچۀ بیستویکماههای شروع میشود که در اثر حواسپرتیِ پدرش در صندلی عقب ماشین جا میماند و در اثر گرمازدگی جان خود را از دست میدهد. هر دوِ این جستارها بهطور کامل بازنمایی از دنیای نویسندگی واینگارتناند.
حیاط شیطان (مجموعه داستان)
نويسنده: ايوو آندريچ
مترجم: سهيل سمی
ایوو آندریچ (1892 - 1975) نویسنده بزرگ قرن بیستم اروپایی، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1961 است. داستانها و رمانهایی که در اینجا گردآوری شدهاند، عشق بینظیر آندریک به داستانسرایی را روایت میکنند. داستانهای آندریک واضح، بهشدت تلقینکننده و اغلب آزاردهنده، از افسانهها، اسطورهها، کهن الگوها و نمادها استفاده میکنند تا الگوهای جهانی رفتار را آشکار کنند. آندریک نیمه اول پرتلاطم قرن بیستم را با دو جنگ جهانی و انقلاب و تمامیت خواهی افراطی زندگی کرد. خردی که از کار او خبر می دهد، از آن واقعیت وحشیانه تضعیف شده است. او به عنوان یک دیپلمات در سراسر اروپا، از جمله برلین نازی خدمت کرد، اما در بوسنی بود که به وضوح قدرت مخرب تقسیمات خودسرانه بین مردم و پتانسیل آنها برای درگیری خشونت آمیز، اغلب به نام ایده هایی دور از زندگی روزمره آنها را تجربه کرد. در بهترین حالت، زمانی که منافع سیاستمداران مختل نشود، چنین جامعه مختلطی می تواند مثبت ترین تصویر را از آشتی و همکاری ارائه دهد. با این حال، تصدیق روشن بینانه آندریک به ظرفیت انسان برای شر، به صدای او قدرتی غم انگیز پیشگوئی می دهد.
حی بن یقظان و سلامان و ابسال
ابن طفیل
تحقیق و نگارش: دکتر سیدضیاء الدین سجادی
این کتاب محصول پژوهشی تطبیقی است در دو قصۀ کهن، قصۀ حیّ بن یقظان و قصۀ سلامان و ابسال، به روایت راویان بزرگ آن در زبان و ادب فارسی و عربی، و جامع ترین تحقیق به زبان فارسی است که دربارۀ اصل و مأخذ دو قصّه و تجزیه و تحلیل و تأویل آن ها و نیز تطبیق اجزای مختلف و قصّه های فرعی با سایر داستان ها و روایات ملل و اقوام انجام یافته است. ضیاءالدین سجادی (1375 1298) خود گفته است که موضوع اصلی این تألیف تحقیق و بحث دربارۀ قصۀ سلامان و ابسال است؛ قصه ای رمزی و تمثیلی فلسفی و عرفانی که ریشۀ یونانی دارد و بعضی همانندی نیز برای آن از داستان های قبایل عرب نقل کرده اند. ولی به سبب همانندی و هم بستگی این دو داستان ناچاریم به قصة حیّ بن یقظان نیز بپردازیم: قصّه ای تمثیلی و عرفانی و بسیار پیچیده و رمزی که نخستین بار ابن سینا آن را نوشته است.