ارسطو (سه جلدی) اخلاق/ مابعدالطبیعه/ سماع طبیعی
ارسطو به وجود خدایی اعتقاد دارد که برای نظر زنده است و در زندگی انسانی نیز نظر را بر همه چیز برتری مینهند؛ و آنجا که (در اخلاق نیکوماخوس) میگوید، لذت نظر را بر همه لذات دیگر برتری مینهیم گمان میبرد که با این سخن طبیعت انسانی را تشریح میکند حال آنکه در واقع طبیعت خود را توصیف میکند. طبیعت «نظر پرست» ارسطو بیش از همه آثار او، حتی مابعدالطبیعه، در هشت فقره درسهای او درباره طبیعت و حرکت که مجموعه آنها از دیرباز در محیط فرهنگی ما با عنوان «سماع طبیعی» شناخته شده است، متجلی است. این درسها پایههای آن چیزی هستند که «فلسفه طبیعی» یا به قول خود ارسطو فلسفه دوم در مقابل فلسفه اولی نامیده میشود. اندیشه حاکم در این اثر این اصل فلسفی ارسطوئی است که همه موجودات از تضاد ماده و صورت نشات گرفته و پدید آمدهاند در حالی که صورت، هم علم محرک است و هم علت غائی؛ و مفاهیم بخت و اتفاق و ضرورت و نامتناهی و زمان و مکان و خلا و حرکت و تغیر و فساد همه از این دیدگاه مورد بررسی قرار میگیرند. عنوان کتاب حاضر در دست نوشتههای یونانی «درسهایی درباره طبیعت» است.
اصول حکومت آتن
خطابه
ریطوریقا، الخطابة یا در باب بلاغت ((به یونانی: Ῥητορική) (به لاتین: Ars Rhetorica)) رسالهای از ارسطو فیلسوف یونانی در بارهٔ هنر اقناع است که در قرن چهارم پیش از میلاد نگاشته شده. خطابه یکی از دو کتابی است که شارحان ارسطو به ارغنون او افزودهاند.
ابنندیم به ترجمه اسحاق بن حنین و ترجمه ابراهیم بن عبدالله از خطابه ارسطو اشاره کردهاست. خطابه ارسطو از جمله کتبی است که فارابی آن را تفسیر کردهاست. مسلمانان نیز در تبیین و شرح خطابه ارسطو همت گماشتند و تقریباً بدون دخل و تصرف، مباحث آن را پذیرفتند.
سیاست
سیاست ارسطو درباره خانواده و تدبیر منزل و بندگی و مالکیت و زناشویی، نظریات افلاطون و نقد حکومتهای اسپارت و کرت و کارتاژ، قانون اساسی و مسائل مربوط به آن، انواع گوناگون دموکراسی، الیگارشی، جمهوری یا حکومت حدوسط میان آندو، علل انقلابات در حکومتها، روش تشکیل دموکراسیها، الیگارشیها، و روش پایدار داشتن آنها و درباره حکومت کمال مطلوب بحث میکند. مباحث سیاست بر مبنای روش استقرایی است و ارسطو به تاریخ و اوضاع و احوال و طرز حکومت کشورهای مجاور یعنی به واقعیات نظر دارد و تنها به دنبال توصیف مدینه فاضله نیست. اما با وجود این از استدلالات قیاسی و استنتاجات عقلی نیز دست برنمیدارد و بسیاری از نتایج را از اصول و مبادی متافیزیکی و اخلاقی استخراج میکند. ترجمه فارسی سیاست از روی دو ترجمه به زبان انگلیسی، یک ترجمه فرانسه، و یک ترجمه عربی انجام پذیرفته است. ارسطو (384 ـ 322 یا 321 ق.م) فیلسوف یونانی معروف به معلم اول در استاگیرا متولد شد و در ائوبویا درگذشت. یکی از بزرگترین فلاسفه و دانشمندان و واضع علم منطق شمرده میشود. شاگرد افلاطون بوده، بعداً معلم اسکندر مقدونی شد. از آثار او :ارغنون، سیاست، اخلاق نیکوماخوس، کتاب خطابه و فن شعر است.
سیاست
شاعری (بوطیقا)
متافیزیک (مابعدالطبیعه)
متافیزیک یا مابعدالطبیعه کتابی از فیلسوفِ یونانی، ارسطو است. این کتاب مجموعهای است از درسهایی که در دورههای گوناگون ارائه شدهاست. از این روست که در این کتاب برخی مسئلههای یکسان به چندین صورت متفاوت بررسی شدهاند.
عنوان این اثر که اصولاً از محل قرار گرفتن آن در آثار ارسطویی (بعد از طبیعیات) اخذ کردهاند، احتمالاً یکی از مشائیانی که قبل از آندرونیکوس زندگی میکردهاست به او دادهاست و این عنوان، محتوای کتاب را نیز از آن جهت که ارسطو بر خلاف افلاطون، مابعدالطبیعهاش را بر پایهٔ طبیعیاتش تأسیس میکند، به صورتی کاملاً درست نشان میدهد.
ابن سینا گفتهاست که کتاب مابعدالطبیعه ارسطو را چهل بار خواندهاست تا جایی که آن را حفظ شده اما به غرض نویسنده از نگارش کتاب پی نبرده است تا آن که رساله اغراض مابعدالطبیعه ابونصر فارابی را خوانده و آن گاه مابعدالطبیعه را نیک دریافته است. متافیزیکِ ارسطو به تبیین فلسفه مَشّاء میپردازد و یکی از منابع اصلی نوافلاطونیان و فلاسفه اسلامی است.