تاریخ ادبیات در ایران (۸جلدی)(جلد گالینگور)
دکتر ذبیحالله صفا
- جلد اول : از آغاز عهد اسلامی تا دوره سلجوقی
- جلد دوم : از میان قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم هجری
- جلد سوم و چهارم : از اوایل قرن هفتم تا پایان قرن هشتم هجری
- جلد پنجم : از پایان قرن هشتم تا اوایل قرن دهم هجری
- جلد ششم : از آغاز سده دهم تا میانه قرن دوازدهم هجری
- جلد هفتم : از آغاز قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم هجری (شاعران پارسی گوی)
- جلد هشتم : از آغاز قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم هجری (نثر پارسی و پارسی نویسان)
آرت بوک ریک و مورتی (۲جلد) و کمیک بوک ریک و مورتی (۲جلد)
ریک و مورتی (به انگلیسی: Rick and Morty)، یک مجموعه تلویزیونی کمدی موقعیت انیمیشنی ویژه ردهٔ سنی بزرگسالان آمریکایی است که توسط جاستین رویلند و دن هارمون برای شبکه ادالت سویم تهیه شدهاست. داستان این سریال حول محور ریک، یک دانشمند دیوانه و تابوشکن است که رفتار او به ظاهر جامعه ستیزانه است. مورتی اسمیت نوهٔ پریشاناحوال و منزوی او که وقت خود را میان خانواده و ماجراجوییهای علمی پدربزرگش تقسیم کرده، میگذرد.
روضات الجنان و جنات الجنان (۲جلدی)
عنوان کامل: روضاتالجنان و جناتالجنان) عنوان کتابی تاریخی تالیف درویش حسین کربلائی (با نام کاملِ حافظ حسین بن کربلائی تبریزی، معروف به ابن الکربلائی). روضاتالجنان تاریخچۀ مفصل و مشروحی است از مزارات تبریز و نواحی آن و شرح حال جمع زیادی از مدفونین صحابه و امامزادگان و برخی از علما و شعرا و خاصه عرفا که محل مزار آنها خاک تبریز و نواحی آن است. تالیف و نگارش کتاب به سال ۹۷۵ق به انجام رسیده و نخستین بار جلد نخستش به تصحیح و تعلیق جعفر سلطانالقرایی توسط انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال ۱۳۴۴ش و به شکل کامل در دو جلد به سال ۱۳۴۹ نشر یافته است.
دارابنامه طرسوسی (۲جلدی)
ابوطاهر محمد بن حسن بن علی بن موسی الطرسوسی
ذبیحالله صفا
دارابنامهٔ طرسوسی یا دارابنامهٔ طرطوسی داستانی است منثور در احوال داراب پادشاه کیانی، نوادهٔ او روشنک با لقب بوراندخت (دختر داراب پسر داراب) و اسکندر رومی (مقدونی). شکل کنونی داستان نوشته ابوطاهر طرسوسی (یا طرطوسی) است و به همین جهت کتاب را با عنوان دارابنامهٔ طرسوسی میشناسند.
در این بخش از داستان بوزینگان که سلاحهایی از جنس استخوان ماهی در دست دارند سوار بر لاکِ لاکپشت به کشتی طمروسیه حملهور میشوند. از میان افرادِ در کشتی تنها یکی تفنگ به دست دارد و سایرین با تیر و کمان از خود دفاع میکنند.
اصل داستان حماسی داراب به زمان ساسانی بازمیگردد. سرانجام با تحریر ابوطاهر به شکل کنونی درآمدهاست. کتاب سرگذشت داراب پادشاه کیانی پسر بهمن (کی اردشیر)، و دختر او، همای چهر آزاد را روایت میکند. نفوذ عناصر سامی/اسلامی در بخش نخستِ کتاب، که شرح احوال داراب است، کم است. بخش مربوط به اسکندر از نفوذ عناصر اسلامی، یونانی، و سریانی خالی نیست. با این حال تصویری که از اسکندر در این کتاب داده شدهاست با آن چیزی که در باقی اسکندرنامهها به چشم میخورد، متفاوت است. به این معنا که دستکم سایهای از تیرگی شخصیت این جنگجوی مقدونی و بیزاری ایرانیان پیش از اسلام از وی در کتاب به چشم میخورد.
نثر کتاب از عالیترین نمونههای نثر فارسی در دورهٔ اول (قبل از مغول) است و به لهجهٔ تخاطب آن زمان نزدیک است. به علت نزدیکی نویسندگان این داستانهای عامیانه (سمک عیار نمونهٔ دیگر است) به مردم عادی، نثر کتاب و زبان روایت بسیار طبیعی و بی تکلف است و کمتر از امثال و آیات عربی و تکلفهای ادبی برآمده از علوم اسلامی و ادبیات عرب استفاده شده است.
از این کتاب نسخههای فراوانی در دست نیست. در پی پریشانی برآمده پس از حمله مغول و با سنگینتر شدن سایهٔ اسلام بر ایران و رواج تعصبات ضد ایرانی، از رونق داستانهای ملی کاسته شد و قهرمانان ملی با نمونههای اسلامی جایگزین شدند. داستان داراب نیز از رونق افتاد و چندان رونویسی نشد. از دیگرسوی، کمرواجی داستان باعث شدهاست که فساد خاسته از تصرف کاتبان در کتاب کمتر راه یابد. بهطوری که اختلاف در نسخههای موجود دارابنامه ناچیز و بیشتر از نوع ضبط نادرستِ کلمههاست که بیشتر برآمده از قرائت نادرست است.
نمونه ای از متن:
داراب پس از سالها دوری از ایران و فرمانروایی بر جزایر ماورای بحار به ایران باز میآید تا مادرش همای را، پادشاه ایران را، که بر دست قیصر مستأصل شدهاست و لشکر بر او شوریدهاند فریاد رسد. همای را در بند کشیدهاند و سوی قیصر میبرند که داراب در میرسد:
«همای نعرهای بزد که ای جان مادر، مادر را دریاب که بر من رحم نکردند. داراب که این بشنید یک نعره بزد و چوب بر بالای سر برآورد و سواری را چنان بزد که مرد و اسپ را به هم در شکست به یک زخم و روی به کوهآسا آورد و دست را بالا کرد تا او را بزند. کوهآسا بگریخت و روی در آن کوه نهاد؛ و [داراب] خلقی را بکشت و همای را از دست ایشان بستد و روی به کوه آورد و به گوشهای بیرون رفت و هر که پیش میآمد با آن چوب میزد و مرد و اسپ را میکشت تا همه به هزیمت رفتند. آنگاه پیش مادر بنشست، همای بیهوش شده بود، وی دستوپای مادر باز میکرد و میگریست و اشک داراب بر روی همای میچکید. همای چشم باز کرد و فرزند را دید که در پیش وی نشستهاست. دیگر باره بیهوش شد. سر بر کنار فرزند نهاده بود و میگریست. داراب گفت ای مادر چندین مگری.»
چهار کتاب داستان به نثر از ابوطاهر طرسوسی در دست است: دارابنامه، اسکندرنامه، قهرماننامه، قران حبشی. از این چهار کتاب دارابنامه و قِران حبشی و قهرماننامه چاپ شده است.
حیات مردان نامی (چهار جلدی)
نویسنده: پلوتارک
مترجم: رضا مشایخی
پلوتارخ از تاریخنگاران ، زندگینامهنویسان و مقالهنویسان یونان باستان بود. وی پسر اتوبولوس از مردمان خرونه در مرکز یونان است. نام پدر پلوتارک اتوبولس بود. وی در یکی از خانوادههای مهم شهر خرونه در مرکز یونان بهدنیا آمد. او به سال ۶۶ میلادی به گاه دیدار نرون قیصر روم از آتن در این شهر بوده است.
بعدها در یونان و مصر به سیاحت پرداخته و چند صباحی در روم زیست و مورد عنایت تراژان واقع گشته و از جانب او به امارت شهری گماشته شد. پلوتارخ سالهای آخر زندگیش را در زادگاه خود که به رسوم و آداب و مردمانش دلبستگی فراوان داشت گذراند و در آنجا مدرسهای گشود و حلقه درس داشت. در فهرست معروف به لامپیریاس شماره نوشتهها و رسالات پلوتارخ ۲۷۷ ذکر شده و گویا این فهرست ناقص و در برخی موارد غیر قابل اعتماد است.
از میان کتابهای معروف او میتوان از رساله در اخلاق ، همپرسیها ، رساله در موسیقی ، فراسکندری ، مسایل طبیعی و کتاب ای سیس واوسایرس را نام برد. کتاب بسیار مهم پلوتارخ که در سراسر جهان سخت شناخته و معروف است همان سرگذشتها است که تحت عنوان زندگی مردان نامدار (حیات مردان نامی) به فارسی نیز ترجمه شده است.
این کتاب زندگی نامه مردان تاریخ و شاهان و قیصر و آزادگان و نامورانی است که در روزگار کهن به سبب کرداری و یا تقوا و فضیلتی مشهور و زبانزد بودند. پلوتارخ به سبب سبک ویژهاش در نویسندگی که اغلب شیوه همپرسی افلاطونی را به کار میبرد و هم چنین به جهت روش و برداشت خاص فلسفی و اخلاقی و سیاستش که در نوشتههای او منعکس است از دیر باز سخت مورد پسند مردمان بوده و از اقبال خاص و عام برخورداری داشته است. گزارش او درباره آیین ایرانی بعلت اشتمال بر نکتههای دقیق و باریک و آگاهیهای خاص درباره پیشینه کیش زروانی در ایران باختری اهمیت خاصی دارد. پلوتارخ در فصلی از رساله ایزیس و ازیریس به اصول دین، آیین و مراسم و نیز روایات مربوط به رستاخیز در دین ایرانی پرداخته است.
شامل زندگی افرادی مانند : زندگانی تزه، زندگانی رومولوس، مقایسه تزه با رومولوس، زندگانی لیکورگ، زندگانی نوماپومپیلیوس، در مقایسه لیکورگ و نوماپومپیلوس، زندگانی سولن، زندگانی پوبلیکولا، مقایسه سولن و پوبلیکولا، زندگانی تمیستوکل، زندگانی کامیل، زندگانی پریکلس، زندگانی فابیوس ماکزیموس، مقایسه پریکلس با فابیوس ماکزیموس، زندگانی آلسیبیاد، زندگانی کوریولان، مقایسه آلسیبیاد با کوریولان، زندگانی تیمولئون، زندگانی پولامیل، مقایسه زندگانی تیمولئون با پولامیل.
دن کیشوت (۲جلدی)
شاید تا کنون هیچ کتابی به اندازه دن کیشوت این همه مورد عشق و علاقه ملت های گوناگون نبوده است . بسیاری از کتاب ها هست که تنها به یک قوم و ملت اختصاص دارد و از حدود مرز یک کشور فراتر نمی رود ؛ بسیاری دیگر نیز هست که در میان ملل دیگر هم خواننده دارد ولی تنها مورد پسند گروه روشنفکران یا مردم عادی طبقات ممتار است . اما دن کیشوت همه حصار های جغرافیایی و نژادی و اجتماعی و طبقاتی را درهم شکسته و نام خود را با دنیا و بشریت توام ساخته است
دن کیشوت زندگی فردی را به مخاطب نشان میدهد که دچار توهم است و وقت خود را با خواندن آثار ممنوعه میگذراند. دن کیشوت یکی از نخستین رمانهایی است که به زبانهای نوین اروپایی نوشته شده و سروانتس بخش بیشتر آن را در زندان نوشتهاست. در زمان روایت دن کیشوت نوشتن و خواندن آثاری که به شوالیه میپرداخت ممنوع بود و شخصیت اصلی داستان خود را جای یکی از همین شوالیهها میبیند و دشمنانی فرضی در برابر خود میبیند که اغلب کوهها و درختها هستند. دن کیشوت پهلوانی خیالی و بیدستوپاست که خود را شکستناپذیر می پندارد.