داستانهای شاهنامه فردوسی (قابدار)
به ضمیمیه پیوست کتاب : سخنی چند درباره شاهنامه از دکتر مهرداد بهار
شاهنامه روایت افسانه‌ی نیاکان ما، بی‌شک در شمار برجسته‌ترین آثار ادبی جهان است. شاهنامه پس ازحمد و ستایش خرد و بیان اندیشه های اعتقادی شاعر، با داستان کیومرث، بعنوان اولین کدخدا آغاز می گردد و با داستان هوشنگ و طهمورث، ادامـه می یابد،تا این که به داستان جمشید و ضحاک می رسد.
دراین افسانه ها، مانند دیگر داستانهای شاهنامه، می توان اندیشه های اجتماعی را از دیدگاهها ی گوناگون در بوته نقد قرارداد و آنها را تجزیه و تحلیل نمود.اهمیت داستانهای اولیه شاهنامه از این جهت است که به بررسی اولین حکومت بشری و آیین کشور داری می پردازد و دشواریهای آن را نشان می دهد
این کتاب بزرگ خود به سه بخش تقسیم می‌شود. اساطیری، پهلوانی و تاریخی. بخش‌های اساطیری و پهلوانی شکوه و عظمت کارکرد نیاکان ما را تصویر می‌کند و بخش سوم که منابع بی‌شماری درباره‌ی آن یافت می‌شود، در برخی صحنه‌ها در تعارض با تاریخ است و در دیگر صحنه‌ها بیشتر روایت داستان به حساب می‌آید.
شاهنامه فردوسی داستان شاهان نیست ؛ مجموعه کارنامه هایی است که داستان و سرگذشت پدران توست و اینکه برای زنده ماندن چگونه جنگیده اند ؛ برای پیروزی حق چگونه قیام کرده اند ؛ چگونه از طبیعت آموخته اند و چگونه آن را رام کرده اند و چگونه با جان و تنشان این ملک را حفظ نموده اند ؛ چگونه پیرو راستی و ایمان به خداوند بوده اند و این همان میراثی است که امروز بدست تو سپرده شده. پهنه تاریخ ما که نشانه تمامی رنج ها و شادی ها ؛ دادگری ها و ستم هاست ؛ هنوز بارور از حماسه رستم ها و پهلوانی هاست.
شاهنامه فردوسی بر اساس چاپ مسکو (قابدار)
حکیم ابوالقاسم فردوسی
شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی، حماسه‌ای منظوم بر وزن «فَعولُن فعولن فعولن فَعَلْ/ فَعولْ»، در بحرِ مُتَقارِبِ مثمَّنِ محذوف و دربرگیرندهٔ نزدیک به ۶۰٬۰۰۰ بیت و یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سروده‌های حماسیِ جهان است که سرایش و ویرایش این گنجینه، دست‌آورد دست‌کم سی سال رنج و تلاش خستگی‌ناپذیر این سخن‌سرای بزرگ ایرانی است. درون‌مایهٔ این شاهکار ادبی، اسطوره‌ها، افسانه‌ها و تاریخ ایران از آغاز تا حمله اعراب به ایران در سدهٔ هفتم میلادی است که در چهار دودمان پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می‌شوند و به سه بخش اسطوره‌ای(از روزگار کیومرث تا پادشاهی فریدون)، پهلوانی (از خیزش کاوه آهنگر تا مرگ رستم)، و تاریخی (از پادشاهی بهمن و پیدایش اسکندر تا گشایش ایران به دست اعراب) بخش‌بندی می‌شود.
هنگامی که زبان دانش و ادبیات در ایران زبان عربي بود، فردوسی، با سرودن شاهنامه با ویژگی‌های هدف‌مندی که داشت، زبان پارسی را زنده و پایدار کرد. یکی از بن‌مایه‌های مهمی که فردوسی برای سرودن شاهنامه از آن استفاده کرد، شاهنامهٔ ابومنصوری بود.شاهنامه نفوذ بسیاری در جهت‌گیری فرهنگ فارسی و نیز بازتاب‌های شکوه‌مندی درادبیات جهان داشته‌است و شاعران بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو از آن به نیکی یاد کرده‌اند.
شاهنامه بزرگ‌ترین کتاب به زبان پارسی است که در همه جای جهان مورد توجه قرار گرفته و به بسیاری از زبان‌های زندهٔ جهان بازگردانی شده‌است. نخستین بار در سال ۶۰۱ خورشیدی بنداری اصفهانی شاهنامه را به زبان عربی برگرداند و پس از آن بازگردانی‌های دیگری از این اثر، ازجمله بازگردانیِ ژول مُل به فرانسوی، انجام گرفت.
یکی از تاریخ‌دانان و مصرشناسان گفته‌است که زبان قبطی و ادبیات کهن مصر در یورش عرب‌ها به این سرزمین از بین رفت و به فراموشی سپرده شد و امروزه زبان رسمی کشور مصر، عربی است، چون مصریان کسی مانند فردوسیِ ایرانی را نداشتند. مصر با یورش اعراب تمدن، تاریخ، فرهنگ بومی و زبانش را از دست داد، ما نمی‌توانیم دربارهٔ فرهنگ مصریان گفت‌وگو کنیم، چون امروزه کسانی با آن فرهنگ در آن‌جا حضور ندارند. فردوسی فرهنگ، زبان و تاریخ حماسیِ ایرانیان را با شاهنامه جاودانه کرد.
فردوسی هنگامی شاهنامه را سرود که زبان پارسی دچار آشفتگی بود و او از ماندگار شدن این آشفتگی و افزونی آن جلوگیری کرد. فردوسی در سرودن شاهنامه بیشتر ازپارسی سره بهره برده و شمار واژگان عربی در شاهنامه ۸۶۵ واژه است.
۲ اسفندماه ۱۳۸۸ پایان هزارهٔ سرایش شاهنامه بود. جشن جهانیِ هزارهٔ شاهنامه با بودنِ نمایندگان ۱۹۲ کشور وابسته به یونسکو در پاریس، فرانسه در بنای این نهاد جهانی با همکاری بنیاد فردوسی برگزار شد. هم‌چنین، آیین بزرگداشت هزارهٔ شاهنامهدر کشورهای گوناگون به بهانهٔ ثبت آن در یونسکو از جمله برلین، آلمان برگزار شد.
شاهنامه نقالان ۵ جلدی همراه با قاب و سی‌دی
شاهنامه توده مردم ساده و عامی این مرز و بوم توصیف دقیقی از شاهنامه نقالان است؛ گنجینه‌ای از روایات شنیدنی از شاهنامه و جوانمردی و میهن‌پرستی اسطوره‌ها. در قدیم و زمانی که هنر نقالی هنوز زنده بود و نفس می‌کشید و مردم برای شنیدن و دیدن هنر نقالان قهوه‌خانه‌ها را لبریز می‌کردند، این روایات سینه به سینه نقل می‌شد. تا امروز که دیگر نبض این هنر ضعیف می‌زند و آنچه از هنر نقالی، پرشدن قهوه‌خانه‌ها و داستانهای پهلوانی به‌جای مانده روایاتی‌ست مکتوب که تعدادشان از سه عنوان فراتر نمی‌رود. یکی از عناوین همین مجموعه‌ای است که به‌تازگی منتشر شده و مرشد عباس زریری اصفهانی ۱۸ سال از عمرش را برای تدوین و نگارش آن صرف کرد و جلیل دوستخواه ۵۰ سال برای ویرایش آن زحمت کشید. اما چرا باید این اثر نفیس و گرانقدر را که مرشد عباس به آن می‌گوید «کتاب مستطاب نثر شاهنامه فردوسی» خواند؟
این کتاب هم برای کسانی‌ست که می‌خواهند شاهنامه را به زبانی ساده و همه‌فهم برای بزرگسالان و کودکان روایت کنند، هم تمامی کسانی را که به ادبیات و نگارش علاقه دارند به گنجینه‌ای از یک میلیون واژه متشکل از واژه‌های کهن و نو فارسی و وام‌واژه‌ها متصل کند و هم ماده‌های لازم برای پژوهش در زمینه نقالی و دگردیسی بن‌مایه‌های اسطورگی و حماسی در روایات نقالان را در دسترس پژوهشگران قرار داده است.