گویایی ارستو
پاول پارسی یا پولُسِ پارسی یا پولُسِ ایرانی فیلسوف و منطق دان ایرانی در روزگار ساسانیان و استاد فلسفهٔ خسرو انوشیروان ساسانی بود.
پیشگفتار «پاول پارسی» در کتاب «گویایی ارستو» یکی از گفتارهای درخشان فلسفی تاریخ ایران است. وی در آنجا از بایستگی خردورزی و دانشگرایی و نیز برتری دانش بر گروش(ایمان) چنین سخن گفتهاست:
«پرهیز و پیرایهی جانْ دانش است و از دانش میزیبد. … دانش با چیزهای نزدیک و آشکار و شناختنی سروکار دارد، ولی گروش به هر چیزی که دور و نادیدنی بوَد پردازد و بهدرستی شناختپذیر نبوَد. گروش بهگمان است و دانش بیگمان. ایدون، گمان جدایی به بار نشاند و بیگمانی همداستانی آورد. پس دانش بهتر از گروش بوَد و آن گزیدن برتر از این. چه هنگامی که از گروندگان دربارهی گروششان بازپرسند از دانش پوزش برند و در این باره گویند: بدانچه کنون گرویم دیرتر بدانیم.
«کنون به آینه بینیم به آزِند(مثل)، سپس رویدرروی».
زینرو، چون دانشْ نیرو و نیکیِ گیتی، و آسانیِ جانها و شادیِ روانها را به بار نشاند، پس ما بیش از پیش آن گروشی را ستاییم که اندر آن هر یک از اینها یافت شود و [اگر] زِ هر یک از این چیزها بیبهره بودی یا یاوههایی گفتی که وارونهی این بودی، آن را نکوهیم و پس زنیم و سنجشگرانه با آن برخورد کنیم.»