نقش عایشه در تاریخ اسلام (دوره چهار جلدی در دو مجلد)
مولف: سید مرتضی عسکری
مترجم: سید هاشم هریسی | عطا محمد سردارنیا | محمدصادق نجمی
عایشه (زاده سال ۹ پیش از هجرت، مکه - درگذشته ۵۷ (قمری)) دختر ابوبکر، نخستین خلیفه از خلفای راشد و سومین همسر محمد پسر عبدالله، پیامبر اسلام است. مادرش ام رومان از قبیله کنانه بود. محمد به عایشه کنیهام عبدالله، به خاطر نام خواهرزادهاش عبدالله پسر زبیر داده بود.
نام کامل وی عایشه بنت ابی بکر بن ابی قُحافه بن عامر بن عَمرو بن کعب بن سعد بن تیم بن مرة بن کعب بن لؤی است. «امالمؤمنین»، «أم عبدالله» و «حمیرا» از القاب اوست.
موقعیت او به عنوان زن اصلی محمد تا حدی به موقعیت پدرش در جامعه وابسته بود.
نقش عایشه در تاریخ اسلام ترجمه فارسی کتاب احادیث ام المومنین عایشه و ادوار حیاتها تألیف سید مرتضی عسکری است. مؤلف در این کتاب، با استناد به منابع حدیثی و تاریخی، به بررسی گوشههایی از وقایع صدر اسلام پرداخته است.
وی احادیثی را که از عایشه نقل شده، جمع آوری و مقایسه کرده و از طریق سنجش این احادیث، تصویری روشن تری از پارهای از وقایع تاریخی صدر اسلام ارائه کرده است. از آن رو که مؤلف، زندگانی عایشه را در ابعاد گوناگون و بدون غرض ورزی بررسی کرده است، این کتاب نزد دانشمندان منصف اهل سنت نیز از جایگاه بلندی برخوردار است.
این کتاب بارها تجدید چاپ شده است. علاوه بر زبان فارسی، به دیگر زبانها از جمله زبان انگلیسی، ترجمه شده است.
ترجمه انگلیسی آن، تحت عنوان «The role of Aisha in the history of Islam» منتشر شده است.
بازگویی وقایع دوران پیامبر اسلام(ص) تا پایان خلافت عثمان جلد اول این کتاب را در بر می گیرد. عایشه در خانه پیامبر (ص) و نگاهی گذرا به زندگی عایشه، راز تعداد همسران رسول خدا(ص)، از جمله مباحث بخش اول این کتاب است.
دوران امیرالمؤمنین(ع) عنوان جلد دوم کتاب است که نویسنده در آن قسمتی از حوادث و پیش آمدهای تاریخی را از کتاب های معتبر و مدارک اصلی و اولی درآورده و در دسترس خواننده قرار داده است تا خواننده بتواند با مطالعه آنها شخصیت واقعی عایشه را بشناساند و با انکار و عقاید و مشخصات روحی او آشنا شود و در نتیجه اعتبار و ارزش واقعی روایات و احادیث او که بعدا در این کتاب مورد بحث و گفت وگو قرار خواهد گرفت، معلوم و روشن شود و راه بحث و بررسی احادیث وی صاف و هموار شود.
نقش عایشه در تاریخ اسلام و دوران معاویه عنوان جلد سوم کتاب یاد شده است که در آن عوامل دوستی عایشه و امویان و ویژگی های شخصیتی عایشه بررسی شده است.
در جلد چهارم کتاب نیز که توسط محمد جواد کرمی ترجمه شده و دانشکده اصول دین آن را منتشر کرده است، روایاتی که أم المؤمنین عایشه نقل شده و روایاتی که به دورغ به او نسبت داده شده، ذکر شده و در آخر نیز کوشش های أم المؤمنین در مبارزه با بعضی تحریف ها از سنت و نسبت های ناروا به رسول خدا(ص) آورده شده است.