تکامل شگفت انگیز
چرا زرافه گردنی به این درازی دارد؟ چه چیزی باعث میشود که یک ماهی ماهی به شمار آید؟
چگونه ممکن است تمام جانداران، از گیاهان، باکتریها و قارچها گرفته تا سنجاقک، هشتپا و انسان با هم خویشاوند باشند؟ پاسخ این پرسشها و بسیاری از پرسشهای دیگر دربارۀ حیات روی زمین در تکامل است.
این کتاب به شما میگوید که تکامل چیست، چگونه کار میکند و چه کسی اسرار آن را کشف کرد. و سفر دور و دراز حیات را نشانتان میدهد؛ از نخستین جانداران سادهای که 8/3 میلیارد سال پیش پدید آمدند تا انسانریختهای سخنگوی اعجابانگیزی که امروزه در سیارۀ زمین ساکناند، و انسان نامیده میشوند!
چگونه گورخر راه راه شد؟
در این راهنمای آموزنده و بامزه به این معماهای تکاملی و واقعیتهای شگفتانگیز دنیای جانوران پاسخ داده میشود. خودتان را آماده کنید که هنگام خواندن این کتاب مجذوب و شگفتزده شوید و از آن بهتر لذت ببرید.
چرا زرافه گردنی به این درازی دارد؟ چرا گورخر راهراه است؟
چرا گلهٔ بوفالوها کمابیش دموکراتیک است اما فیلها دیکتاتوری را ترجیح میدهند؟
علت معماری درخشان تپهٔ موریانهها یا پیچیدگیهای زندگی جنسی کفتارها چیست؟
چرا گورکَن عسلخوار طوری تکامل یافته که یکی از مؤثرترین عوامل کشتار جمعی باشد؟
لئو گراسه از بااستعدادترین و آیندهدارترین طبیعیدانان جوان فرانسه است. او که اکنون 29 ساله است زیستشناسی تکاملی و روزنامهنگاری خوانده است و بیشتر وقتش را صرف ترویج علم میکند. در پنج سال گذشته بیش از 700 هزار نفر مشترک کانال یوتیوبی او با نام «زیستشناسی کثیف» (DirtyBiology) شدهاند؛ کانالی که در آن با نگاه طنز به شگفتیهای حیات میپردازد.
حیات چیست؟
با وجود قرنها تلاش دانشمندان درباره ی این سوآل که حیات چیست؟ هنوز تعریف جامعی برای آن وجود ندارد. اولین بار اروین شرودینگر این سوال را در کتاب حیات چیست؟ مطرح کرد و معتقد بود که درک وراثت - اینکه ژنها چیستند و چگونه وفادارانه از نسلی به نسل دیگر منتقل میشوند - کلید حل این معما است. اما پل نرس معتقد است «فقط» رمزگشایی از وراثت نمیتواند جواب مسئله باشد. به جای آن، پنج مفهوم در زیست شناسی را مطرح میکند که همچون نردبانی است که باید از آن پله پله بالا رفت تا به درک بهتری از نحوه فعالیت حیات برسیم. این پنج مفهوم عبارتند از: «سلول»، «ژن»، «تکامل از طریق انتخاب طبیعی»، «حیات به مثابه شیمی» و «حیات به مثابه اطلاعات».
سیاره ویروس ها
این که موجودی بسیار کوچکتر از کوچکترین سلولها، موجودی نه کاملاً جاندار و نه کاملاً بیجان که بهتنهایی و بدون استفاده از امکانات سلول میزبان قادر به زندگی مستقل نیست، سیارهای به بزرگی زمین را به گروگان بگیرد، میلیونها نفر را در تمام قارههای جهان بیمار کند و هزاران نفر را به کام مرگ بفرستد، اقتصاد جهانی را در هم بشکند و فیلسوفان را به تردید وادارد که آیا نسبت دگرگونشدهٔ انسان با جهان و با جامعه اصلاً به شکل نخست باز خواهد گشت یا نه، شبیه طرح جسورانهای برای یک فیلم علمی-تخیلی به نظر میرسد. تا همین یک سال پیش باور کردن این حجم از تخیل آسان نبود. اما اکنون کافی است نگاهی به جهان پیرامون بیندازیم و دریابیم که این کابوس نهتنها محقق شده است بلکه خود ما نیز در آن نقش داریم.
یاد جنگل دور
وقتی که مار میبینیم نفسمان بند میآید و از ترس از جا میپریم. زیبایی شکوهمند برآمدن آفتاب ما را به درنگ و شگفتی وامیدارد. این واکنشها تصادفی نیست؛ در واقع، بسیاری از واکنشهای انسان به طبیعت ریشهای عمیق در گذشتهٔ تکاملی ما دارد. ترس ما از مار به دلیل ترس از زهر یا ماهیچههای خردکنندهٔ آن است، و آنچه با طلوع خورشید مایهٔ دلگرمی ما میشود برطرف شدن خطر جانوران شکارگر است که در تاریکی به کمین نشستهاند. بسیاری از سلیقههای ما در زیباییشناسی، از انواع باغهایی که میسازیم تا غذاهایی که از خوردنشان لذت میبریم و تفریحاتی که سرگرممان میکنند، نتیجهٔ ماندگار انتخاب طبیعی است.
در این اثر بلندپروازانه و غیرعادی، زیستشناس تکاملی، گوردون اوراینز، به کاوش دربارهٔ نقش تکامل در واکنشهای انسان به محیط میپردازد. کار را با پرسش دربارهٔ علت وجود هیجانات در ما آغاز میکند و با ارائهٔ رویکردهای تکاملی به زیباییشناسی به پایان میرساند. اوراینز، نشان میدهد که چگونه هیجانات امروزی ما را تصمیمهایی شکل میدهند که نیاکان ما هزاران سال پیش در ساوانای آفریقا گرفتند. در طول این دوره دلبستگیها و بیزاریهایمان در مغز ما مداربندی شد، چون واکنش مناسب یا نامناسب به محیط به معنای تفاوت مرگ و زندگی بود.