انقلاب کبیر فرانسه
آلبر ماله و ژول ایزاک
رشید یاسمی
اين كتاب جلد سوم از مجموعه کامل تاریخ جهان است.
موضوع این کتاب همانطور که از نامش پیداست، انقلاب کبیر فرانسه می باشد.انقلاب فرانسه پس از اصلاح مذهبی لوتر، از مهمترین و موثرترین وقایع تاریخ اروپاست. زیرا چنانکه لوتر مذهب را اصلاح کرد انقلاب فرانسه نیز در اصول سیاسی و اجتماعی جهان تغییراتی پدید آورد.
تاریخ قرن هجدهم اروپا دریچه ای به تاریخ معاصر است. بسیار از کشورهایی که امروز به عنوان ملت-کشورهای مستقل شمرده می شوند، در این قرن تکامل یافتند و افول مقتدرترین کشور آن روزگار اروپا یعنی فرانسه و سر برآوردن انگلستان به عنوان ابرقدرت و تولد کشور پروس (آلمان فعلی) از جمله این اتفاقات مهم محسوب می شود. بهترین حسن این کتاب ایجاز و اختصار آن است که حوادث یک قرن را در چندصد صفحه فشرده کرده است. نگاه آلبرماله تا حد امکان بی طرفانه است و بر روایات چندگانه تاریخ مسلط است. از مهم ترین ویژگی های این کتاب، پرداختن به شخصیت پادشاهان آن روزگار است. از فردریک گیوم تا کاترین و پطر کبیر و از تالیران تا لویی شانزدهم، خواننده به خوبی با احوال و رفتار مردان و زنانی آشنا می شود که در دوران خود شگرف ترین تاثیرات را بر ملت خود و دیگران داشته اند. انقلاب کبیر فرانسه، به راستی انقلابی بنیادین در تمامی شئون زندگی مردمان فرانسه و سپس کل اروپا بود. رعایایی که تا دیروز توسط اشراف یا کلیسا خرید و فروش می شدند، به ناگاه دارای حقوق فراوان شدند و برای احقاق حق خود دست به مبارزه زده و برای همیشه تاریخ را تغییر دادند. اصلی ترین شخصیت این اثر اما، ناپلئون بناپارت است. باید اعتراف کرد که تا قبل از خواندن این اثر، آن چنان که باید از این شخصیت آگاه نبوده ام. اما بخش مهمی از این کتاب به امپراتوری چندساله ناپلئون پرداخته است. ناپلئون سیاستمداری زیرک، فرماندهی نابغه و رهبری کاریزماتیک بود که حتی بر قلوب سربازان غیرفرانسوی سپاهش نیز حکومت می کرد. صعود و سقوط این مرد بزرگ، از عبرت آموز ترین وقایع قرن هجدهم و نوزدهم است. مردی که سازنده اروپایی است که کا امروز می شناسیم. با این حال کتاب بعضی کاستی هایی دارد که آن هم ناشی از تلاش برای اختصار و ایجاز است. برای مثال ،توقع داشتم که به نقش لژهای فراماسونری در اعدام لویی شانزدهم بیشتر پرداخته شود که مورد اشاره نبوده است. همچنین بعضی توافقات و جهت گیری های پشت پرده که می توانست ماهیت جریان های آن روزگار را روشن تر نماید.
ایران در زمان ساسانیان
«ایران در زمان ساسانیان»؛ تاریخ ایران ساسانى تا حمله عرب و وضع دولت و ملت در زمان ساسانیان، نوشته کریستین سن، ترجمه رشید یاسمى این کتاب به انگلیسى نوشته شده و به وضع دولت و دربار ساسانى و احوال مردمان آن روزگار پرداخته است. نویسنده سى سال پیش از پرداختن به این کتاب، شاهنشاهى ساسانیان را نوشت، اما پس از آن، بر پایه کشفهاى تازهاى از آن عصر مانند کتیبه هاى شاهپور نخست در کعبه زردشت، «مواد تازه و سودمندى» در باره تاریخ تمدن ساسانى و صنعت و دیانت آن عصر به دست آورد و از این رو، به جاى چاپ دوبارهاش و افزودن اطلاعات نوپدید در آن، به ساماندهى ایران در زمان ساسانیان بر پایه دورههاى تاریخى همت گماشت که آن را «واسطه العقد» دیگر نوشتههاى او و سبکش را «سهل و ممتنع» مىتوان دانست؛ زیرا به رغم ژرفکاوى سندهاى کهن و آثار گوناگون تاریخى، شیوایى و رسایى سخن را نیز در روایت آنها فرو نگذارده و در پانوشت کتاب، یادداشتهاى سودمندى به پژوهشگران عرضه کرده است. در حقیقت کتاب،از کتب مرجع برای پژوهشگران تاریخ و فرهنگ ایران محسوب میشود. ساختار چارچوب اصلى کتاب، تاریخ سیاسى روزگار ساسانیان است و ویژگىهاى مادى و معنوى مردم، اوضاع اجتماعى، چگونگى صنعت و اندیشههاى دینى - فلسفى آن دوران، در این چارچوب عرضه شده است. گزارشى در باره پیشینه تمدن ایران پیش از ساسانیان بر پایه منابع یونانى، ارمنى، سریانى و چینى و شمار و ویژگىهاى منابع تاریخ سیاسى و مدنى ساسانیان با عنوان مقدمه در دو بخش گنجیده و ویژگىهاى سازمان ادارى شاهنشاهى و اطلاعات موجود در باره تمدن و جامعه ساسانى نیز در دَه فصل جداگانه همراه با موضوعهاى خُرد و مشخص شده با ستاره (*)، به شکل توصیفى با یادآورى منابع آنها در پانوشت آمده اند. نویسنده، شرح درازدامنى در باره هر یک از موضوعها عرضه مىکند، اما از رویدادهاى نظامى و جنگى آن دوران به تندى مى گذرد. البته داستان «جنگ شاهپور با رومیان» کوتاه و چکیده نیست؛ زیرا وى در این باره از روایتى عینى و بىمانند فردى حاضر در آن ماجرا بهره برده است.