کارلو گولدونی : دعواهای کیوتزا و نوکر دو ارباب
کارلو گولدونی
عباس علی عزتی
کارلو گولدونی (به ایتالیایی: Carlo Goldoni) (۱۷۰۷-۱۷۹۳) نمایشنامهنویس مشهور ایتالیایی است که امروزه منتقدان هنری او را یکی از بزرگترین نمایشنامهنویسان اروپا به شمار میآورند. تعدادی از آثار او در زمره بهترین و محبوبترین کمدیهای جهان قرار دارد که مشهورترینشان کمدی «نوکر دو ارباب» است. آثار او به زبانهای ایتالیایی (ونیزی) و فرانسه تالیف شدهاست.
کمدی «دعواهای کیوتزا»، نزاع بین اهالی روستای «کیوتزا» را به نمایش میگذارد. دعوای سادهای بین زنها درمیگیرد. دخترهای دم بخت دو خانواده برای رسیدن به دلباختهشان با هم مشاجره میکنند. مردان کیوتزا نیز ناخواسته درگیر این ماجراها شده و کار به دادگاه جنایی کشانده میشود. در نهایت، با دخالت بازپرسی که از شهر آمده، همه چیز به خوب به پایان میرسد. نمایش کمدی «نوکر دو ارباب» که در ایران به «یک نوکر و دو ارباب» معروف است، مشهورترین کمدی گولونی است. این نمایش در سبک و سیاق سیاهبازی و از قدیمیترین اشکال کمدی ایتالیایی است که عمدتاً نزد اشراف مرسوم بوده است. «نوکر دو ارباب» ماجرای سیاهیاست که اتفاقی به خدمت دو ارباب درمیآید. اربابهای این سیاه عاشق و معشوقی دور از هم هستند. عاشق برادر معشوق را کشته و از ترس قانون به شهر دیگری گریخته است. حال معشوق در لباس و چهرهای مردانه به دنبال دلباختهاش است و سیاه این دو را که اربابهایش هستند، از هم مخفی میکند. در این نمایشنامه از زبان تروفالدینو(نوکر) میخوانیم: «چه خوب! کلی وقت بود دنبال یه ارباب میگشتم، حالا دوتا گیرم اومده. حالا چه غلطی باید بکنم؟ برا هر دوتاشون کار میکنم. نه؟ آخه چرا نه؟ چه اشکالی داره برا هر دوتاشون کار کنم؟ هم دوتا مزد میگیرم، هم بیشتر میخورم. فکر خوبیه، خیلی خوبه، فقط به شرطی که نفهمن...»