چرا انسان در رنج آفریده شده است؟ چرا زمانی فرا نمی رسد که رنجی نباشد؟

رنج واقعی ترین امر یا ملموس ترین واقعیتِ هستی ست و موجبِ تمامیِ کنش ها و واکنش های جسمانی و روحانیِ آدمی. رنج اصلی ترین مسئلهٔ زندگی بشر است، زخمی کهنه اما همیشه تازه. واقعیتی که بیش از هرچیزِ دیگر چهرهٔ واقعیِ عالم را نشان می دهد. کسی که رنج می برد نمی تواند هستی را هیچ بینگارد. آن کس که هستی را هیچ بینگارد از رنجِ هستی رَسته، گرچه اسیر نیستی شده است.

نويسنده در نوشتنِ این رساله، قصد نداشته که بر رنجِ هم نوعانِ خود بیفزاید و بر جراحت های ناسورِ کهن نمک بپاشد؛ بلکه در پیِ تحرّی و تحریرِ حقیقت بوده است. آیا ممکن است در یک رنجنامه بشارتی نیز نهفته باشد؟ معلوم نیست. به گفتهٔ شمس: «عجبم می آید از این مردمان، که بی آن بشارت شادند!»