عشق و عقل
مرصاد العباد
مرموزات اسدی در مزمورات داودی
مؤلف این کتاب، ابوبکر عبدالله بن محمد شاهاور اسدی رازی متخلص به (نجم) و معروف به دایه، (654 - 573) از صوفیان بنام قرن ششم و نیمه اول قرن هفتم هجری است که بواسطه کتاب معروف و ارزنده اش مرصاد العباد من المبدا الی المعاد ـ که یکی از متداول ترین متون عرفانی زبان پارسی است و در نوع خود، از اهمیت بسیار برخوردار است ـ از روزگار خویش تا عصر ما همواره مورد توجه و اعتنای اهل ادب و عرفان بوده است.
اما با همه توجهی که دوستدارن ادب و عرفان، پس از او، نسبت به وی داشته اند، خطوط زندگی وی چندان مشخص و آشکار ثبت و ترسیم نشده است.
مؤلف در مقدمه علت این نام گذاری را بدینگونه توصیف می کند که چون به دربار داودشاه بن بهرامشاه رسید و خواست ارمغانی به محضر او تقدیم دارد این کتاب را تالیف کرد و می گوید: چون سخن این ضعیف مبتنی بر مرموزات باشد خواست تا اسم مطابق مسمی بود و چوه تحفه حضرت داودی می ساخت، خواست تا با مزمورات زبور داودی مناسبتی دارد، این مجموعه را بر ده مزمور بنا افتاد.... کتاب، در ده مرموز تالیف شده و در آغاز هر مرموز عبارتی از زبور داود29 و خطاب به داود نقل شده و در دنبال آن از قرآن کریم و احادیث رسول علیه السلام در همان زمینه آیات و روایاتی منقول شده است. کتاب را می توان به سه بخش تقسیم کرد:
سه مرموز اول دارای ارزش عرفانی است و حاوی نکته های لطیف در باب مقام انسان و آفرینش او و مراحل سلوک و مقامات معرفت است. سه مرموز دیگر در نصیحت و آداب ملک داری و آیین معدلت است که به لحاظ موضوع خود قابل مطالعه و بررسی است.