زندگی و سرنوشت شاهکار گروسمان است که منتقدین آن را جنگ و صلح قرن بیستم لقب داده‌اند. این کتاب سترگ در سال ۱۹۵۹ نوشته شد ولی در روسیه اجازه نشر نداشت. زندگی و سرنوشت زمینه‌ای ضد استالینی دارد. این کتاب در سال ۱۹۸۰ به انگلیسی ترجمه شد و مورد توجه منتقدین قرار گرفت. گروسمان در تمام مدت جنگ در جبهه به سر می‌برد و شهرت و محبوبیت او به عنوان گزارشگر جنگی کم‌نظیر بود. ولی جنگ، زندگی او را متحول کرد و به قول همکاران ادبی‌اش، فجایع آلمانی‌ها چنان تاثیر عمیقی بر او گذاشت که مشاعرش را مختل کرد. پس از آن کمونیستها دست از سرش برنداشتند و به نوشته‌هایش تاختند و او را خائن خواندند و مدتی بعد پا را فراتر گذاشته و رمان او را «لجن‌مال‌کننده تصویر تابناک مردم نجیب شوری» خواندند. اما گروسمان دست از نوشتن برنداشت و زندگی و سرنوشت را برای مجله زنامیا فرستاد. پس از آن ماموران کا.گ.ب به خانه گروسمان آمده و کلیه نسخه‌های دست‌نویس یا ماشین‌شده و حتی کاغذهای کپی و نوار ماشین تحریر او را توقیف و نابود کردند. خود گروسمان بازداشت نشد اما بعد از این واقعه مدت زیادی زنده نماند و یک سال و نیم بعد، در سن ۵۹ سالگی جهان را بدرود گفت.