«شوایک» رمانی است ضدجنگ، و تصویری که نویسنده از دنیای میلیتاریستی امپراتوری می‌نمایاند تصویری است که خواننده را به خنده‌های پیاپی وامی‌دارد. دنیایی که صحنه‌های آن به روایت شوایک مانند دانه‌های زنجیر، یکی پس از دیگری، پیش روی ما گشوده می‌شود، دنیایی است آکنده از بی‌خردی، بی‌مایگی، پوک مغزی، و در عین حال عاقل‌نمایی و گستاخی. آنچه شوایک در این صحنه‌ها باز می‌گوید چکیده‌ی تجربه‌های مردم چک است، افشاگر جنگ، نظام پوسیده امپراتوری، و عموماً حماقت انسانی است. گفتارهای عامیانه ـ حتی ناتورالیستی ـ رمان طنز‌آلودند، هیجان می‌آفرینند، و اپیزودهای گوناگون را به هم پیوند می‌دهند. رمان ناتمام مانده است، اما چنین نیز تمام شده به نظر می‌رسد.