دیوانه‌های فوتبال

لوئی‌فردینان‌ سلین

مترجم: سمیه نوروزی

به زعم بسیاری، سلین یکی از بزرگ‌ترین نویسنده‌های تاریخ رمان است. نگاه او به دنیا بسیار سیاه، بی‌رحمانه و کالبد شکافانه‌است. او با شجاعتی بی‌نظیر پلیدی‌های انسان عصر جدید را برملا ساخت و آینه‌ای صادق در برابر او نهاد. همچنین نمی‌توان از زبان او یاد نکرد. او نثری بسیار عامیانه داشت و از عباراتی که خود می‌ساخت بسیار استفاده می‌کرد. او زبان معیار را زبانی زنده نمی‌دانست. او تمام تابوهای عصر خود را شکست و تأثیری عمیق بر نویسندگان پس از خویش گذاشت.

معرکه اثري است مستند درباره ي جنگ. رمان، ماجراهاي سربازي را بازگو مي‌کند که داوطلبانه در هفدهمين قشون سواره‌نظام ثبت‌نام کرده است؛ نيمه‌شب و هنگام گشت‌زني شبانه به قرارگاه مي‌رسد… سلين، زبان بريده بريده و بي‌منطق يک افسر جزء بسيار عصباني را که از سر خشم دست به کارهاي خنده‌دار مي‌زند، به‌طور شگفت‌‌انگيزي بازپروري کرده است. هرگز در هنر فحش و ناسزا غرق نشده، همچنان ‌که در اغراق هم زياده‌روي نکرده است، چرا که همه مي‌دانيم در باب اصطبل و فحش‌هاي مربوط به اين فضا، اغراق حرف اول را مي‌زند… سربازخانه‌ي قشون هفدهم توصيف نشده است، بلکه حاضر است، نمايان است، کم کم از دل شب بيرون مي‌آيد، سربازهاي چسبناک اهل برتاني، از لابه‌لاي گفت‌و‌گوي آدم ها سر درمي‌آورند، با سبيل هاي پرپشت، و شمشيرهايي که روي سنگ فرش ها کشيده مي‌شود و صدا مي دهد: سربازهاي برتاني کوتاه‌اند و شمشيرها بلند…»

اُرهان پاموک

مترجم: عین‌له غریب

نام من سرخ (به ترکی استانبولی: Benim Adım Kırmızı) رمانی از اورهان پاموک است تحت تأثیر رمان مشهور ایتالیایی نام گل سرخ. نام من سرخ برنده جایزه نوبل ادبیات است.

رمان نام من سرخ در بستر بخشی از تاریخ امپراتوری عثمانی در زمان سلطان مراد سوم می‌گذرد. در این رمان، شیوهٔ چند صدایی یا پلی فونی روایتِ حوادث مختلف را توسط شخصیت‌های رمان ممکن کرده‌است.

پاموک در این رمان نقطه مشترک تاریخ عثمانی و ایران را در نظر داشته‌است. نویسنده به شرح عشق و قتل در این رمان پرداخته‌است.

چگونگی روابط بین دو فرهنگ غرب و شرق از دیگر موضوعات این رمان است که از زبان نقاشان روایت می‌شود.

پاموک در گفتگو با مجله نافه درباره انگیزه خود از نوشتن این رمان گفته‌است «بین ۷ تا ۲۲ سالگی‌ام می‌خواستم نقاش شوم. بعدها وقتی نویسنده مشهور ترک شدم همیشه دوست داشتم درباره لذت نقاشی بنویسم. می‌خواستم توصیف کنم که نقاشی کردن چه حسی دارد و یک نقاش چه عقایدی دارد.»

شخصیت‌های اصلی در رمان نام من سرخ نقاشان هستند. در آغاز داستان استادِ طلاکاری به دست نقاشی کشته می‌شود. هیچ کس مطمئن نیست که قاتل یک نقاش است. با این حال ماجرای تمام رمان از آغاز تا پایان یافتن نقاشِ قاتل است.

پاموک در خلال رمانش به موضوعاتی مانند عشق و تاریخ نقاشی در سرزمین‌های اسلامی نیز می‌پردازد.

او از کتاب‌های بسیاری در این رمان نام می‌برد که در فرهنگ و تمدن اسلامی نامی بوده‌اند. اغلب این کتاب‌ها - از آن جمله شاهنامه شاه طهماسبی - ایرانی هستند. او همچنین برخی حکایت‌هاینظامی و فردوسی را نیز در رمانش بازگو کرده‌است.

پاموک گفته‌است «یکی از انگیزه‌های من برای نوشتن رمان نام من سرخ بازآفرینی داستان‌های ادبیات کلاسیک بود. زمانی که داشتم کتابم را می‌نوشتم از خواندن شاهنامه و خسرو و شیرین لذت می‌بردم.»

یرواند آبراهامیان

ترجمه‌ی بهرنگ رجبی

نقش و جایگاهِ مردم در سیاست، از همان آغاز بخشی مهم از فعالیت‌های پژوهشی «یرواند آبراهامیان» بوده. در تاریخ‌نگاری‌هایش بیشتر تمرکز داشته روی تحولاتی که آدم‌ها به‌ واسطه‌ی خیابان باعث‌ شده‌اند تا تغییراتی که سیاستمداران سرِ میز مذاکره حاصل داده‌اند: او راویِ فشارهای از پایین است تا چانه‌زنی‌های در بالا ــ و در این مقاله‌هایش بیشتر از همه‌ی جاهای دیگر هم. دو مقاله‌ی نخست کتاب اواخرِ دهه‌ی شصتِ میلادی نوشته شده‌اند، اولی به نقشِ جمعیت‌های مردمی در تحولاتی می‌پردازد که نهایتاً به انقلابِ مشروطه انجامید و دومی، رد این اثرگذاری‌های مردمی را تا مقطعِ کودتای 1332 پی می‌گیرد. مقاله‌ی سوم که چهل سالی بعدتر از آن دو مقاله نوشته شده، سهمِ جمعیت‌های مردمی را در پیشبرد و پیروزیِ انقلابِ 1357 می‌سنجد و ضمناً، نشان می‌دهد دلبستگی به بررسیِ جایگاهِ مردم در سیاست، همه‌ی عمرِ پژوهشیِ آبراهامیان ادامه و دوام داشته. چهارمی مقاله‌ای است درباره‌ی سرخوردگیِ جمعی مردمی، بنیان‌گذارانِ فرقه‌ی دموکراتِ آذربایجان، از سازمانی سیاسی، حزبِ توده، و رو آوردن‌شان به مبارزه‌ی خودبنیاد. و پنجمی که متن ویراسته‌ی یک سخنرانی دانشگاهی است، گزارشی از فراز و فرودهای جنبش کارگری ایران می‌دهد در مقطعی کوتاه از تاریخِ ایران مدرن که آدم‌های خیابان توانستند بسیاری از خواسته‌های‌شان را به حاکمان تحمیل کنند.