نام نویسنده : زیگموند فروید

نام مترجم : شیوا رویگران

فروید، روان‌پزشک اتریشی و پایه‌گذار رشته روان‌کاوی، در ۶ مه ۱۸۵۶ در شهر پریبور در جمهوری چک کنونی و امپراتوری اتریش پیشین چشم به جهان گشود. به نظر او او بسیاری از رفتارهای انسان تحت تأثیر انگیزه‌های ضمیر ناخودآگاه است، افکار و خاطرات بخصوص ضمیر ناخودآگاه، بویژه از نوع جنسی و پرخاشگرانه، ریشهٔ اختلالات روانی هستند، و اینگونه اختلالات روانی می‌توانند با تبدیل افکار و خاطرات ناخودآگاه به آگاهی از طریق معالجات روانکاوانه، درمان شوند. فروید در سال ۱۹۳۹ به دلیل ابتلا به سرطان فک درگذشت.

تردیدی نداریم که در نظریه روانکاوی فرض کنیم که جریانی که رخدادهای ذهنی طی می‏کنند به شیوه‏ای خودکاره با اصل لذّت تنظیم می‏شوند. ما معتقدیم، به اصطلاح، جریان این رخدادها را تنشی غیرلذّت‏جویانه به شیوه‏ای لایتغیر به حرکت می‏اندازد و این‏که این جریان جهتی به خود می‏گیرد به گونه‏ای که نتیجه غایی با کاهش این تنش قرین می‏گردد: یعنی با اجتناب از عدم لذّت یا تولید لذّت. با در نظر گرفتن این جریان در بررسیهای خود درباره فرایندهای ذهنی که موضوع مطالعه ماست، ما بینشی «اقتصادی» را در کار خود وارد می‏کنیم و اگر در جریان توصیف این فرایندها سعی کنیم که این عنصر «اقتصادی» را به علاوه عناصر «مکان‏نگارانه» (topographical) و «پویا» (oynamic) ارزیابی کنیم و تخمین بزنیم، به گمان من کاملترین توصیفها را که در حال حاضر امکان درک آن را داریم از آنها به دست خواهیم داد، توصیفی که شایسته است با اصطلاح «مابعد روانشناسانه» متمایز شود.

نويسنده: دكتر محمد صنعتي

آندره بروتون، مؤسس جنبش فراواقع‌گرایی در فرانسه، بوف کور را جزو بیست کتاب شاهکار سدهٔ بیستم میلادی دانسته است.

هنری میلر، نویسندهٔ معاصر آمریکایی، دربارهٔ آن گفته‌است: «بوف کور هدایت کتابی است که من آرزو دارم روزی نظیر آن را بنویسم. مانند این داستان در هیچ زبانی ندیده‌ام. آن را واقعاً دوست می‌دارم.»

کتاب «صادق هدايت و هراس از مرگ » نوشته محمد صنعتي روان‌پزشک، نويسنده، منتقد ادبي است. صنعتي در اين کتاب دست بر روي يکي از معروف‌ترين رمان‌هاي ادبيات معاصر گذاشته است. وي بوف کور را از منظرهاي مختلف بررسي مي‌کند. صنعتي که خود يک روانپزشک است، خواننده را با تحليلي روانکاوانه از بوف کور مواجه مي‌کند. پرداخت عميق نويسنده به هدايت و نوشته‌ي او، حکايت از اشراف موضوعي وي از روانشناسي و ادبيات دارد. صنعتي همچون يک جراح، بسيار متبحرانه ارزش‌هاي نويسندگي هدايت را از منظر ديگر موشکافي مي‌کند. علاوه بر اين در اين کندوکاو نويسنده به روايت خود، پرده از تاريکي‌هاي اين کتاب مي‌اندازد و برخلاف باور بسياري از ميل به جاودانگي در هدايت سخن مي‌گويد. صنعتي در کتاب ديگري به بازتاب زندگي و شخصيت هدايت در ديگر آثارش پرداخته است. طرفداران هدايت اين بار مي‌توانند او را از منظر يک رويکرد روانکاوانه ببينند. همينطور خوانندگاني که در تاثيرگذاري بوف کور در ادبيات معاصر ايران شک دارند با مطالعه اين کتاب شايد ديگر ارزش‌هاي اين رمان را دريابند.

داگلاس آر. هوفتشتاتر

ترجمه: مرتضي خزانه داري، سروش ثابت، عبدالرضا خزانه داري

اين كتاب به رغم گذشت بیش از سی سال هنوز اثری ارزشمند به شمار‌می‌آید. این کتاب در ظاهر به شرح مکالمه‌های خیالی کورت گودل (فیلسوف، ریاضیدان و منطق‌دان اتریشی)، ماوریتس اشر( گرافیست و هنرمند هلندی) و یوهان سباستین باخ(موسیقیدان و آهنگ‌ساز آلمانی) می‌پردازد که در باب زمینه‌های مشترک کار و زندگی‌شان به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند. اما در لایه‌ای عمیق‌تر به بیان مفاهیمی می‌پردازد که از بنیادی‌ترین پایه‌های ریاضیات و هوش مصنوعي محسوب می‌شوند. اين کتاب به بررسي مفاهيم گوناگون در حوزه‌هايي نظير تاريخچه و نظريه‌هاي هوش مصنوعي، سيستم‌هاي فرمال، هندسه‌هاي اقليدسي و نااقليدسي، ساختارهاي بازگشتي، تئوري‌هاي معناشناسي، نظريه‌هاي ذهن، آزمون تورينگ و هوش ماشيني و موارد مشابه مي‌پردازد.نويسنده در این کتاب از طریق تصویرسازی و تجزیه و تحلیل توضیح می‌دهد که چگونه سیستم‌ها به رغم این‌که از ترکیب اجزای فاقد ‌معنی به‌وجود آمده‌‌اند، می‌توانند با استفاده از قوانین وضعی و قوانین خود ارجاع، موفق به دریافت و استنباط معنی شوند. کتاب همچنین به بررسی مفهوم ارتباط، نحوه ارائه و ذخیره دانش و حتی تفحص در معنای واقعی واژه «معنی» می‌پردازد. نويسنده توضیح می‌دهد که این کتاب درباره ریاضی، موسیقی و هنر نیست بلکه به این موضوع می‌پردازد که چگونه سازوکارهای پنهان نورولوژیکال و عصبی می‌تواند به ظهور شناخت و دانش منجر شوند. به طور دقیق‌تر کتاب شرح می‌دهد که نمادها، تفکر و زبان چگونه با هم پیوند می‌یابند و چگونه واقعیت از ترکیب و همپوشانی مفهوم و ادراک حاصل می‌شود. این کتاب نمونه‌های فراوانی از بازگشت و خودارجاعی را به نمایش می‌گذارد. اشیا و ایده‌های بسیاری در این کتاب وجود دارند که درباره خودشان صحبت کرده یا به خودشان ارجاع می‌دهند. نويسنده این فرآیند خودارجاعی را «حلقه عجیب» می‌نامد و با نیم‌نگاهی به کوان‌های ذن از خواننده می‌خواهد که حقایق را خارج از دایره تجربه‌ها و پیش‌فرض‌هایشان درک کند.بزرگترين دست‌آورد نويسنده در کتاب، اين است که توانسته مفاهيم بسيار پيچيده رياضي، نظير عدم قطعيت، بازگشت‌ها و حلقه‌هاي عجيب را به زباني ساده و قابل فهم عرضه کرده و از آن مهم‌تر مطالعه آن‌ها را براي خواننده لذت‌بخش کند. به يقين، دنيا از سال 1979 تغييرات زيادي را به خود ديده است. ديپ‌بلو در سال 1997 و برخلاف پيش‌بيني کتاب کاسپاروف را در شطرنج شکست داد، صفحه‌هاي گرامافون که در بسياري از قياس‌هاي هوف‌استاتر به کار رفته بودند به تاريخ پيوستند و هوش مصنوعي در زمينه‌هاي متفاوت با نتايج مختلف به راه خود ادامه مي‌دهد. اما هنوز کتاب گودل، اشر، باخ اثري ارزشمند است. گستره وسيع نظري و قابليت به تصوير کشيدن مفاهيم پيچيده رياضي، باعث مي‌شود که اين کتاب به يکي از بهترين انتخاب‌هاي علاقه‌مندان کامپيوترها و همچنين پژوهشگران حوزه هوش «واقعي» تبديل شود. به هر حال، کتابی در زمینه هوش و دانش و نحوه انجام عملیات ادراک توسط توسط مغز انسان، که بتواند یک سال پس از انتشار جایزه ادبی پولیتزر را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورد و توجه بسیاری از دانش‌پژوهان علوم کامپیوتر را به خود جلب کند، به طور حتم ارزش مطالعه را خواهد داشت.

نام نویسنده : لویی فردینان سلین

نام مترجم : مهدی سحابی

به زعم بسیاری، سلین یکی از بزرگ‌ترین نویسنده‌های تاریخ رمان است. نگاه او به دنیا بسیار سیاه، بی‌رحمانه و کالبد شکافانه‌است. او با شجاعتی بی‌نظیر پلیدی‌های انسان عصر جدید را برملا ساخت و آینه‌ای صادق در برابر او نهاد. همچنین نمی‌توان از زبان او یاد نکرد. او نثری بسیار عامیانه داشت و از عباراتی که خود می‌ساخت بسیار استفاده می‌کرد. او زبان معیار را زبانی زنده نمی‌دانست. او تمام تابوهای عصر خود را شکست و تأثیری عمیق بر نویسندگان پس از خویش گذاشت.

سلین در بارهٔ خودش کمتر حرف می‌زد و وقتی هم که در مورد خودش می‌گفت دروغ بود. یکی از دوستان سلین که در یکی از مصاحبه‌هایش حضور داشته، می‌گوید که او از اول تا آخر به یک خبرنگار دروغ گفت و بعد از رفتن او نیز از دروغ گفتنش خوشحال شد. سلین جایی گفته: «حقیقت دردی است که هیچ وقت انسان را رها نمی‌کند و حقیقت این دنیا مرگ است. باید انتخاب کنی؛ مرگ یا دروغ. راستش را بخواهید شخصاً هیچ‌وقت جرأت خودکشی را نداشته‌ام.» او در همهٔ آثارش ردی از شخصیتش به جا گذاشته‌است. مثلاً: در «سفر به انتهای شب»، قهرمان اصلی داستانش (فردینان) خود سلین است و قصه، ماجرای بخشی از زندگی خود اوست. فردینان داستان همانقدر بی‌حوصله، تند، بدبین و منزجر است که فردینان سلین. او هرگز عاقبت خوبی برای بشر متصور نبوده است و به همین دلیل سفر به انتهای شب را با لحنی اعتراض‌آمیز و تلخ نوشت. علاقه‌ای هم که او را وادار به نوشتن این رمان کرد نیز نتوانست مانع از بدبینی او نسبت به بشر شود.

«مرگ قسطی» نیز به سبک کتاب قبلی‌اش نوشته شد. او در این کتاب دربارهٔ کودکی خود نوشت و باز لحن عامیانه و متفاوت ادبیات فرانسه را دچار شوک کرد. سلین در جواب به منتقدانش گفته بود: «من همانطوری می‌نویسم که حس می‌کنم... از من خرده می‌گیرند که بد دهنم و زبان بی‌ادبانه دارم... از بی رحمی و خشونت دائمی کتاب‌هایم انتقاد می‌کنند... چه کنم؟ این دنیا ذاتش را عوض کند من هم سبکم را عوض می‌کنم».

او در دو جنگ جهانی شرکت کرد و در یکی از آن‌ها هم زخمی شده بود؛ بنابراین در تمام داستان‌هایش درست مثل یک پیر دنیا دیده‌است که برای بچه‌ها قصه تعریف می‌کند. در عین حال نکتهٔ عجیب و منحصربه‌فرد حکایت‌های او این است که هیچ‌چیز دلچسب و معنا داری در داستان‌هایش نمی‌توان پیدا کرد. شخصیت‌های داستانش مدام در موقعیت‌های پوچ قرار می‌گیرند و بیشتر آن‌ها را مرگ به عجیب‌ترین شکل ممکن غافلگیر می‌کند. نثرش، طنز تلخ و سردی است که در تمام حکایاتش جاری است و ماجرا را نه تنها تحمل‌پذیر بلکه لذت بخش می‌کند ولی این لذت تا کمی بعد از داستان ادامه دارد و بعد از آن، ذات غمگین و افسردهٔ قصه خودش را نشان می‌دهد و خواننده را به سرزمین‌های تاریک می‌برد. همین است که طرفداران جدی ادبیات مدرن، سفر به انتهای شب را «انجیل افسرده» لقب داده‌اند. این توافق تقریباً در تمام دنیای ادبیات وجود دارد که سلین نویسندهٔ توانایی است که سرگذشت عجیب و غریبش را حتی در کتاب «سفر به انتهای شب» تعریف کرده‌است. او همهٔ نبوغ و خلاقیتش را در این کتاب به کار برد نبوغی که باعث شد نویسنده‌های فراوانی مثل ژان پل سارتر،ژان ژنه، ساموئل بکت، کورت وانگات، هنری میلر و چارلز بوکوفسکی آن را ستایش می‌کنند. حتی نقل قولی از چارلز بوکوفسکی هست که جایی گفته: «سفر به انتهای شب، بهترین کتابی است که در دو هزار سال اخیر نوشته شده‌است.»