گور به گور

یرواند آبراهامیان

ترجمه‌ی بهرنگ رجبی

نقش و جایگاهِ مردم در سیاست، از همان آغاز بخشی مهم از فعالیت‌های پژوهشی «یرواند آبراهامیان» بوده. در تاریخ‌نگاری‌هایش بیشتر تمرکز داشته روی تحولاتی که آدم‌ها به‌ واسطه‌ی خیابان باعث‌ شده‌اند تا تغییراتی که سیاستمداران سرِ میز مذاکره حاصل داده‌اند: او راویِ فشارهای از پایین است تا چانه‌زنی‌های در بالا ــ و در این مقاله‌هایش بیشتر از همه‌ی جاهای دیگر هم. دو مقاله‌ی نخست کتاب اواخرِ دهه‌ی شصتِ میلادی نوشته شده‌اند، اولی به نقشِ جمعیت‌های مردمی در تحولاتی می‌پردازد که نهایتاً به انقلابِ مشروطه انجامید و دومی، رد این اثرگذاری‌های مردمی را تا مقطعِ کودتای 1332 پی می‌گیرد. مقاله‌ی سوم که چهل سالی بعدتر از آن دو مقاله نوشته شده، سهمِ جمعیت‌های مردمی را در پیشبرد و پیروزیِ انقلابِ 1357 می‌سنجد و ضمناً، نشان می‌دهد دلبستگی به بررسیِ جایگاهِ مردم در سیاست، همه‌ی عمرِ پژوهشیِ آبراهامیان ادامه و دوام داشته. چهارمی مقاله‌ای است درباره‌ی سرخوردگیِ جمعی مردمی، بنیان‌گذارانِ فرقه‌ی دموکراتِ آذربایجان، از سازمانی سیاسی، حزبِ توده، و رو آوردن‌شان به مبارزه‌ی خودبنیاد. و پنجمی که متن ویراسته‌ی یک سخنرانی دانشگاهی است، گزارشی از فراز و فرودهای جنبش کارگری ایران می‌دهد در مقطعی کوتاه از تاریخِ ایران مدرن که آدم‌های خیابان توانستند بسیاری از خواسته‌های‌شان را به حاکمان تحمیل کنند.

ای‍ش‍ت‍وان‌ ارک‍ن‍ی‌

تصویرگر: لاسلو ربر

ت‍رج‍م‍ه‌: ک‍م‍ال‌ ظاه‍ری‌

ايشتوان اركني در سال 1912 در بوداپست به دنيا آمد. پدرش داروساز به‌نامي بود كه عنوان مشاور نخست‌وزير را داشت. پسر هم سنت خانوادگي را ادامه داد: پس از پايان تحصيلات در دبيرستانِ پياريست‌ها كه وابسته به كليساي كاتوليك بود، وارد دانشگاه شد و در هر دو رشته‌ي داروسازي و شيمي پايان‌نامه‌ي تخصصي گرفت.

استیو تولتز

مترجم: پیمان خاکسار

استیو تولتز، نویسنده‌ی استرالیایی متولد ۱۹۷۲ سیدنی، اولین رمانش، جزء از کل، را در سال ۲۰۰۸ منتشر کرد. این کتاب با استقبال زیادی روبه‌رو شد و به فهرست نامزدهای نهایی جایزه‌ی بوکر راه پیدا کرد که کمتر برای نویسنده‌ای که کار اولش را نوشته پیش می‌آید. او این کتاب را پنج‌ساله نوشت. پیش از آن مشاغلی مثل عکاسی، فروشندگی تلفنی، نگهبانی، کارآگاه خصوصی، معلم زبان و فیلم‌نامه‌نویسی داشت. خودش در مصاحبه‌ای گفته: «آرزوی من نویسنده شدن نبود، ولی همیشه می‌نوشتم. در کودکی و نوجوانی شعر و داستان کوتاه می‌نوشتم و رمان‌هایی را آغاز می‌کردم که بعد از دو و نیم فصل، دیگر دوست نداشتم تمام‌شان کنم. بعد از دانشگاه دوباره به نوشتن رو آوردم. درآمدم خیلی کم بود و فقط می‌خواستم با شرکت در مسابقات داستان‌نویسی و فیلم‌نامه‌نویسی پولی دست‌و‌پا کنم تا بتوانم زندگی‌ام را بگذرانم، که البته هیچ فایده‌ای نداشت. زمانی که دائم شغل عوض می‌کردم یا، بهتر بگویم، از نردبان ترقیِ هر کدام از مشاغل پایین می‌رفتم، برایم روشن شد هیچ کاری جز نویسندگی بلد نیستم. رمان‌نویسی تنها قدم منطقی‌یی بود که می‌توانستم بردارم. فکر می‌کردم یک سال طول می‌کشد، ولی پنج سال طول کشید. زمان نوشتن تحت‌تأثیر کنوت هامسون، لویی فردینان سلین، جان فانته، وودی آلن، توماس برنارد و ریموند چندلر بودم.»

رولان توپور

مترجم: کوروش سلیم‌زاده

داستانی خارق‌العاده که «پولانسکی» بر اساس آن فیلمی به‌یاد‌ماندنی ساخته است. مردی جوان که مدتی‌ست به دنبال خانه می‌گردد، اتاقی را کرایه می‌کند که پیش از وی زن جوانی در آن می‌زیسته و طرز مشکوکی خود‌کشی کرده‌است. مرد جوان اندک‌اندک در این اتاق با فضایی مالیخولیایی درگیر می‌شود و با آزارهای همسایگان به تدریج شخصیت و هویت خود را با آن زن یکی می‌پندارد. این سیر جنون‌آسا در طول رمان مدام تشدید می‌شود.

ویکتور پِلِوین

مترجم: پیمان خاکسار

پلویـــن با استفـــاده از قواعد عــرفی ژانر علمی ـــ تخیلی، متـون پیچیــده و چند‌لایه‌ی پست‌مدرنیستی خود را می‌نویسد. در آثار او عناصر فرهنگ پاپ و فلسفه‌های مستور همزمان وجود دارند. او اعتقاد دارد که خواننده به متن معنا می‌دهد.

متن پشت جلد

خواب ماه را ديدم، به همان شکلي که ميتيوک زمان بچگي‌هاي‌مان مي‌کشيد: آسمان سياه، دهانه‌ي ‌‌آتشفشان‌هاي زرد کم‌رنگ و رشته‌کوهي در دوردست. يک خرس که پنجه‌هايش را جلوِ پوزه‌اش گرفته بود و نشان طلايي قهرمان بر پوستش داشت آرام به سمت توپ آتشين خورشيد که بر فراز افق معلق بود مي‌رفت. لبانش را انگار از درد به‌هم فشار مي‌داد و از يک گوشه‌ي دهانش خون جاري بود. ناگهان ايستاد و رو به من کرد. احساس کردم نگاهم مي‌کند و سرم را بالا آوردم و به چشمان آبي ساکنش خيره شدم. خرس با ‌ملايمت گفت «من و هر چيز ديگري که در اين دنيا وجود دارد، همه و همه روياي موجودي هستيم که خواب مي‌بيند.»

ریچارد براتیگان

مترجم: پیام یزدانجو

داستان، روایتِ یک کارآگاه خصوصی‌ست که در خواب و خیال شهر قدیمی و افسانه‌ای بابل، تمام زندگی‌اش را باخته است. راوی البته جایی به طور ضمنی به باختن اعتراف نمی‌کند ولی یخچال خالی و مملو از کپک و آپارتمان بی پنجره و گرسنگی و خیلی تصاویر عینی دیگری که سرتاسر داستان را در تلخ و شیرین طنزش غرق کرده، نشان از این بیچارگی و بازنده بودن دارد. این رمان از معدود آثار «براتیگان» است که روایتی سر‌راست دارد.

در رؤيای بابل از موفق‌ترين و ماندگارترين آثار ريچارد براتيگان، نويسنده‌ی نوآور آمريکايي، است. رمانی درنهايت جذابيت، که حاصل تجربيات اعجاب‌انگيز نويسنده در عرصه‌ی خلاقيت ادبی است. اين اثری همتا و حتی فراتر از صيدقزل‌آلادرآمريکا است که سنت‌شکنی ادبی را در آميزه‌ای از ژانرهای سنتی (داستان کارآگاهی و رمان علمی ـ تخيلی) به نمايش می‌گذارد: براتيگان در بهترين براتيگان‌بازی‌اش.