بی بازگشت

اوسامو دازای

ترجمه: مرتضی صانع

کتاب شایو از اوسامو دازای اولین رمانی است که از این نویسنده در ایران منتشر می شود. اوسامو دازای نویسنده‌ای ژاپنی است که باوجود عمر کوتاهش تاثیر زیادی بر ادبیات ژاپن گذاشت. حتی نویسنده‌های بنامی مثل هاروکی موراکامی و کوبو آبه از وی تاثیر پذیرفته اند. اما متاسفانه آثار این نویسنده هنوز در ایران شناخته شده نیست.

اوسامو دازای در دوران جنگ جهانی دوم که اکثر نویسندگان به‌خاطر محدودیت و شرایطِ سختِ چاپ، نوشتن را کنار گذاشته بودند، به تنهایی بار تمام ادبیات ژاپن را به دوش می‌کشد و نمی‌گذارد این آتش خاموش شود.

دازای در طول زندگی‌اش شش مرتبه خودکشی ناموفق داشته و در آخر به‌همراه زنی به رودخانه تاما می‌پرد و به زندگی‌اش خاتمه می‌دهد. (در فرهنگ ژاپن این نوع خودکشی به خودکشی «جوشی» معروف است.)

گویا ادبیات اوسامو دازای سراسر رنج و فقر و اعتیاد و پوچی مردم ژاپن را پوشش می‌دهد و این کتاب هم از این قاعده جدا نیست. پشت جلد کتاب شایو تنها یک جمله از متن داستان به چشم می‌خورد:

آیا کسی هست که تباه نشده باشد؟

در سال 1969 در نيمه شرقي شهر نيويورك شايع مي‌شود كه زن مرموزي پا به شهر گذاشته، يك دوره‌گرد رواني كه ادعا مي‌كند مي‌تواند تاريخ مرگ هر كسي را به او بگويد. بچه‌هاي خانواده گلد - چهار نوجوان از خودراضي - نزد او مي‌روند تا از آينه خود باخبر شوند.

دنیس جانسون

مترجم: پیمان خاکسار

«خاکسار» این‌بار هم به سیاق بیشتر انتخاب‌هایش برای اولین‌بار یک نویسنده‌ی جدید را به خواننده‌ی فارسی‌زبان معرفی می‌کند، سال 1992 روزنامه‌ی نیویورک‌تایمز همزمان با انتشار مجموعه‌ی «پسرعیسا» درباره‌ی این کتاب نوشت: «داستان آدم‌های حاشیه‌یی که همه‌ی زندگی‌شان را باخته‌اند، اما همچنان شگفت‌زده ات می‌کند.» دنیس جانسون همان سال جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا را با همین کتاب جمع‌وجور از آن خود کرد. دنیس جانسون به اندازه‌ی داستان‌هایش زندگی عجیبی داشته، سال 1949 در مونیخ متولد شده است، سال‌های زیادی از نوجوانی و جوانیش را در فیلیپین و ژاپن گذرانده و بعدها سر از واشنگتن درآورده است و می‌گوید: «من همین آمریکایی هستم که در داستان‌های پسرعیسا می‌بینید، همه‌ی این زندگی و تا ته ماجرا رفتن را از سرگذرانده‌ام و بعد نویسنده شده‌ام.»

بهزاد عبدي

باران

تقصیر لباس ها نبود اگر هر کجا رفتی مشتی دکمه جا گذاشتی

هنوز موهایت از دودکش نقاشی بالا می رود این شهر تا ابد آلوده است از هرچه خبر این همه کلاغ اشکی که به پای من ریختی امروز اقیانوس شده دور سرم می چرخد

می چرخیم غرق می شویم بی عصایی که بشکافد چشم هایت را

تقصیر درخت ها نیست اگر دهانت بوی علف می دهد همیشه به وقت خداحافظی از تنت به جای دست گل سرخ به من می روید

بوی برف رد پایی نداشت تو آن قدر دور رفتی که آهسته آهسته قسمتی از شب شدی

بعد از تو هرچه آفتاب خود را تکه تکه کند هیچ جای این زمین گرم نخواهد شد

قبرستان مست کرده زیر گریه می زند دریا می شود به پای ما می افتد

قبرستان با آخرین سنگ به آشپزخانه رسیده و ساق های خیس مادر به فکر زمین است که ما هر چه زیر پایش را کندیم بهشتی پیدا نشد

در نبود تو ناگهان آن قدر بزرگ شدیم که از کوهستان صخره به دوش برگردیم زیر لب بگوییم: باران همیشه فردای آخرین روز می بارد باران همیشه شبیه تو می آید