مهابهارت (۴جلدی)

درباره ی زندگی «زرتشت» تاکنون تحقیقات فراوانی توسط نویسندگان و پژوهشگران ایرانی و خارجی انجام گرفته. پژوهش هایی که هر چند بخش های مختلفی از زندگانی این پیامبر ایران باستان را روشن کرده اند، اما باز نکات فراوان ناشناخته ای درباره ی وی – زرتشت- وجود دارد. یکی از تحقیقات بسیار جالب در این باره، پژوهشِ «ژاله آموزگار» و «احمد تفضلی» به نام «اسطوره زندگی زردشت» است. در این کتاب، پس از پیشگفتار، نویسندگان به بررسی متون و نوشته های کهن پهلوی و یونانی درباره ی زندگی و افکار «زرتشت» پرداخته، و با مقایسه نوشته های کهن و دیدگاه های نویسندگان جدید سعی در روشن نمودن زمان، مکان، افکار و عقاید و سرانجام شخصیت «اشو زرتشت» نموده اند. در ادامه، و در فصل بعدی به بررسی زندگی «زرتشت» پرداخته، و درباره او و خانواده اش و عقاید و دینی که او به ارمغان آورد به بررسی اقدام کرده اند. همچنین در فصل چهارم، نویسندگان برخی از منابع کهن پهلوی درباره «اشو زرتشت» را آورده اند که نشان گر دید نویسندگان روزگار باستان درباره پیامبرشان می باشد که از این میان متن بخش پنجم، «زراتشت نامه» مجموعه شعری است که پس از اسلام توسط زراتشت بن بهرام پژدو سروده شده و خلاصه ای از این کتاب، به صورت نثر در این بخش آمده است. در بخش ششم، نیز کتابی که معرفی شده نوشته ای جغرافیایی است که بعد از اسلام به دست شهرستانی نویسنده ی نامی سده ی ششم هجری به رشته تحریر در آمده است که در قسمت هایی از آن به «زرتشت» و «زرتشتیان» پرداخته شده.

دوشن گیمن

ترجمه: رویا منجم

بررسي دايرة المعارف مآب پيام زرتشت.

باورهاي امروزي و اعمال آييني كه عموما براي پارسيان عامي ناآشناست.

زروانیان در مقایل ثنویت (Dualism) اصیل زرتشتی ، یعنی اعتقاد به وجود ازلی دو بنیان جداگانه و متضاد هستی : 1 ـ هرمزد ، 2 ـ اهریمن ، به تثلیث باورمند بودند و عقیده داشتند که « هرمزد » و « اهریمن » برادراند. پدری بنام « زروان » دارند که او خدای نامخلوق وازلی است واراده او فوق همۀ ایزدان و کائینات است.

همچنان زروانیان معتقد به زهد و تقوا ، پاکیزه نفسی و دنیا گریزی و تقدیرگرایی و جبرباوری بودند . کیهان شناسی واسطوره های دینی زروانیان نیز ماهیت بسیار پیجیده و خیال پردازانه دارد . واین اندیشه ها تأثیرات بس شگرف در میان اسطوره های اقوام مختلف جهان داشته است .

میترائیسم مِهر پرستی یا آیین مهر یا میترائیسم، آیینی راز آمیز بود که بر پایه پرستش مهر (میترا) ایزد ایران باستان و خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ، در دوران پیش از آیین زرتشت بنیان نهاده شد.

نام نویسنده : والتر برونوهنینگ

نام مترجم : کامران فانی

والتر برونو هنینگ (Walter Bruno Henning) (زادهٔ ۲۶ اوت ۱۹۰۸ در پروس شرقی - درگذشتهٔ ۸ ژانویه ۱۹۶۷ در برکلی، کالیفرنیا) خاورشناس و ایران‌شناس آلمانی وانگلیسی، متخصص زبان‌های باستانی ایرانی و پیشگام در پژوهشهای آیین مانی بود.

والتر برونو هنینگ در اوت ۱۹۰۸ در راگنت در پروس شرقی متولد شد. تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه گوتینگن در رشتهٔ مطالعات ایرانی تحت نظر آندرس انجام داد و رسالهٔ دکتری خود را با موضوع بررسی فعل فارسی میانه در ۱۹۳۱ گذراند. در سال ۱۹۳۲ از طرف آکادمی پروس به سمت دبیری مجموعهٔ دست‌نوشته‌های مانوی تورفانمنصوب شد. طی سال‌ها بعد سه مجموعه از دست‌نوشته‌های پارسی میانه و پارتی و مجموعه‌ای از متون سغدی را در برلین منتشر کرد.

در سال ۱۹۳۶ به دعوت هارولد بیلی برای تصدی کرسی جامعهٔ پارسی برای مطالعات ایرانی در مدرسه مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا به لندن رفت و مطالعات خود را در مورد متون تورفان ادامه داد. در سال ۱۹۴۶ به عنوان استاد مدعو به دانشگاه کلمبیا درنیویورک رفت و سال بعد به عنوان دانشیار مطالعات آسیای میانه در دانشگاه لندن منصوب شد و در سال ۱۹۴۷ رتبهٔ استادی یافت. در سال ۱۹۴۹ خطابه‌های معروف خود را در آکسفورد ایراد کرد که به بررسی انتقادی آرای هرتسفلد و نیبرگ درمورد زرتشتمی‌پرداخت. در سال ۱۹۵۰ به دعوت دولت ایران سفری به جنوب ایران کرد و تحقیقاتی بر کتیبه‌های سرمشهد، نقش رستم و کرتیر انجام داد.

در سال ۱۹۵۴ به مدیریت شورای اجرایی مجموعهٔ کتیبه‌های ایرانی در لندن منصوب شد و تا پایان عمر این مسئولیت را بر عهده داشت. از سال ۱۹۵۷ سرپرستی بخش زبان‌ها و فرهنگ‌های خاورمیانه و نزدیک را در مدرسه مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا در دانشگاه لندن به عهده گرفت. در سال ۱۹۶۱ پیشنهاد تصدی کرسی مطالعات ایرانی دانشگاه برکلی در کالیفرنیا را پذیرفت و طی سال‌های بعد مرکز جدیدی برای مطالعات ایرانی در آن دانشگاه ایجاد کرد.

هنینگ بیش از هفتاد مقاله منتشر کرد که موضوعات گسترده‌ای را در بر می‌گرفت؛ بررسی متون مانوی به زبان‌های پارسی میانه، پارتی وسغدی، زبان بلخی، تفسیر سنگ‌نبشته‌های ساسانی از جمله کتیبهٔ سه‌زبانهٔ کعبه زرتشت، و مشکلات متون پهلوی و اوستایی. یک اثر منتشرنشدهٔ او تحت عنوان فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی به‌صورت مجموعه‌ای از برگه‌ها ناتمام باقی‌مانده است.

هنینگ استاد راهنمای دورهٔ دکترای احسان یارشاطر بوده است. موضوع رسالهٔ یارشاطر این بوده است که زبان مردم آذربایجان نه ترکی بلکه زبانی بنام تاتی بوده است.

ج‍ان‌ ه‍ی‍ن‍ل‍ز

مترجم: ژال‍ه‌ آم‍وزگ‍ار، اح‍م‍د ت‍ف‍ض‍ل‍ی‌

در کتاب شناخت اساطیر ایران به قلم جان هینلز می خوانیم:

اسطوره ها آئینه هایی هستند که تصاویر را از ورای هزاره ها منعکس می کنند و آن جا که تاریخ و باستان شناسی خاموش می مانند. اسطوره ها به سخن در می آیند و فرهنگ آدمیان را از دور دست ها به زمان ما می اورند و افکار بلند و منطق گسترده مردمانی ناشناخته ولی اندیشمند را در دسترس ما می گذارند. اساطیر ایران باستان در این دنیای پر رمز راز جایی والا دارد…

نام نویسنده : جوزف کمبل

نام مترجم : عباس مخبر

جوزف کمبل (1904-1987) از برجسته ترین مراجع جهانی در زمینه اسطوره شناسی،پژوهنده ای توانا،مشاهده گری تیزبین نویسنده و آموزگاری نامی بود که در سطح جهان تاثیری گسترده و ژرف گذارد.برای او اسطوره ((آواز کائنات و موسیقی افلاک )) بود.این گفت و گوی بلند روایتی از آن از یکی از شبکه های تلویزیونی آمریکا پخش شد و می توان آن را جمع بندی پژوهش ها و مشاهده ها و اندیشه های کمبل شمرد پهنه ای وسیع را در می نوردد و به معنی دقیق کلمه از هر دری سخن می گوید. تمامی میراث اساطیری بشریت را از دور ترین زمان ها و ناشناخته ترین اقوام تا اسطوره هایی که امروز سینما خلق کرده است و به یکباره در برابر دیدگان خواننده قرار می دهد منظره ای پر از جلوه های گوناگون که در عین حال سرشار از همانندی های و قرابت های چشمگیر و تفکر انگیز است.

نام نویسنده : آبتین ساسانفر

گاتاها از لحاظ مفهوم بمعنی سروده های آسمانی است و با واژه ی (( گیتا )) که سروده های مقدس هندوها ست مترادف می باشد. گاتاها دارای هفده هات یا فصل می باشد که چون نگینی در میان انگشتر یسنا قرار داده شده است و به پنج بخش تقسیم گشته است که عبارتند از : اهنود – اشتود – سپنتمد – وهوخشتر – وهیشتوایشت گات اهنودگات از هات ۲۸ یسنا شروع و تا هات ۳۴ ادامه دارد . جمعا هفت فصل بوده و بنام یشت گاهان نیز معروف است که معمولا هنگام انجام مراسم پرسه (ختم) توسط موبد خوانده می شود. اشتودگات دارای چهار فصل بوده از هات ۳۴ یسنا شروع و به هات ۴۶ خاتمه می یابد . سپنتمدگات نیز دارای چهار فصل می باشد که از هات ۴۷ یسنا شروع و به هات ۵۰ خاتمه می یابد. وهوخشتر و وهیشتوایشت گات هریک دارای یک فصل می باشند که هات ۵۱ یسنا را وهوخشتر و هات ۵۲ را وهیشتوایشت می نامند. گاتاها به زبان اوستایی بسیار کهن سروده شده و از لحاظ قدمت با (( ریگ وید )) هندوها برابری می کند و از سخنان خود اشوزرتشت می باشد . هرگاه بتوانیم زمان گاتاها را تعیین کنیم ، زمان اشوزرتشت سراینده ی این سروده های نغز را نیز می توان تعیین کرد. متاسفانه با سوخته شدن کتابخانه معظم شاهی در تخت جمشید بدست اسکندر مقدونی و از بین رفتن باقیمانده ی مدارک دینی زرتشتیان در اثر حملات اعراب و یورش و هجوم قوم مغول به این سرزمین ، امروز مدرک و ماخذی که بتوانیم تاریخ زرتشت و گاتاها را بطور دقیق بیابیم در دست نیست.