ولادیمیر ناباکوف یکی از مهم‌ترین نویسندگان و منتقدان ادبی نیمه اول قرن بیستم ادبیات روسیه است. او با وجود تبعید اجباری از محل زندگی خود بسیاری از آثار و یادداشت‌های خود را به زبان روسی نوشته و تعدادی از کتاب‌های مشهور آمریکایی و اروپایی را به زبان روسی برگردانده است. نگرش سیاسی خاص ولادیمیر سبب شد تا آثار و نوشته‌های او کمتر مورد توجهه قرار بگیرد و او شانس چاپ شدن کتاب‌هایش در زادگاه خود را از دست بدهد. دوری از زادگاه می‌تواند موجب مشکلاتی برای نویسنده شود اما ناباکوف به علت نبوغ بالا و استعداد ادبی منحصر بفرد خود توانست کیفیت آثار ادبی خود را حفظ کند بدون شک او یکی از مهم‌ترین نویسندگان در تبعید ادبیات جهان است. در این یادداشت پس از آشنایی با زندگی ناباکوف تعدادی از آثار ناباکوف را معرفی می‌کنیم. برخی از این آثار شهرتی جهانی دارند و تعدادی دیگر برای مخاطبان ایرانی کمتر شناخته شده‌اند.

 ارسطو به وجود خدایی اعتقاد دارد که برای نظر زنده است و در زندگی انسانی نیز نظر را بر همه چیز برتری می‌نهند؛ و آنجا که (در اخلاق نیکوماخوس) می‌گوید، لذت نظر را بر همه لذات دیگر برتری می‌نهیم گمان می‌برد که با این سخن طبیعت انسانی را تشریح می‌کند حال آنکه در واقع طبیعت خود را توصیف می‌کند. طبیعت «نظر پرست» ارسطو بیش از همه آثار او، حتی مابعدالطبیعه، در هشت فقره درس‌های او درباره طبیعت و حرکت که مجموعه آن‌ها از دیرباز در محیط فرهنگی ما با عنوان «سماع طبیعی» شناخته شده است، متجلی است. این درس‌ها پایه‌های آن چیزی هستند که «فلسفه طبیعی» یا به قول خود ارسطو فلسفه دوم در مقابل فلسفه اولی نامیده می‌شود. اندیشه حاکم در این اثر این اصل فلسفی ارسطوئی است که همه موجودات از تضاد ماده و صورت نشات گرفته و پدید آمده‌اند در حالی که صورت، هم علم محرک است و هم علت غائی؛ و مفاهیم بخت و اتفاق و ضرورت و نامتناهی و زمان و مکان و خلا و حرکت و تغیر و فساد همه از این دیدگاه مورد بررسی قرار می‌گیرند. عنوان کتاب حاضر در دست نوشته‌های یونانی «درس‌هایی درباره طبیعت» است.

درآمدی بر فراز و فرود کلام سیاسی شیعه؛ از تکوین تا علامه حلی

شاهد تأثیرات ویرانگر مسئله‌ی مذهبی در اسپانیا — که در سال‌های اولیه‌ی بازگشت بوربون‌ها به قدرت (۱۸۷۵) تشدید شده بود — و برخورد وحشتناک بین روحیه‌ی اروپایی‌شده، لیبرال و برابری‌خواه از یک سو، و روحیه‌ی سنت‌گرا و محلی‌گرا از سوی دیگر، که با تعصب شدید و خشونت‌آمیز با هر ایده‌ی جدیدی که ممکن بود باورهای دیرینه‌ی آن‌ها را به چالش بکشد، مخالفت می‌کردند، «بنیتو پرس گالدوس» معتقد بود که دینداری از مسائل شخصی فراتر رفته و خانواده‌ها را از هم می‌درید، چه برسد به کل یک ملت. بنابراین، او تصمیم گرفت رمان «دونا پرپکتا» را بنویسد: فریاد هشداردهنده‌ای درباره‌ی جامعه‌ای تئوکراتیک و مومیایی‌شده که در آن منافع شخصی کلیسا (با نمایندگی شخصیت «دون اینوسنسیو») باعث همکاری با زمینداران فئودال (دونا پرپکتا) برای تحریک رهبران محلی و شبه‌نظامیان (کابایوکو) می‌شد، که به نوبه‌ی خود کشاورزان و دهقانان (مانند ال تیو پاسو لارگو، فراسکیتو گونزالس، خوزه استبان رومانرو) را به کشتار وادار می‌کردند. اگر رمان «پپیتا خیمنس» اثر «خوان والرا» را بتوان نمونه‌ی اعلای رمان آرمان‌گرایانه‌ی اسپانیایی قرن نوزدهم دانست، به نظر می‌رسد «دونا پرپکتا» پاسخ یا ردیه‌ی پرس گالدوس به آن باشد.

گالدوس در این رمان، تضاد بین مدرنیته و سنت، لیبرالیسم و تعصب مذهبی، و همچنین نقش مخرب کلیسا و زمینداران فئودال در ایجاد تنش‌های اجتماعی و سیاسی را به تصویر می‌کشد. رمان به عنوان هشداری درباره‌ی خطرات جامعه‌ای که در گذشته‌ای مومیایی‌شده گیر کرده و از پذیرش ایده‌های جدید سر باز می‌زند، عمل می‌کند. در مقابل، رمان «پپیتا خیمنس» اثر «خوان والرا» به عنوان نمادی از آرمان‌گرایی و عشق رمانتیک در ادبیات اسپانیا مطرح می‌شود، در حالی که «دونا پرپکتا» پاسخی واقع‌گرایانه و انتقادی به این نگاه آرمان‌گرایانه است.