مرصاد العباد
عبدالله بن محمد نجم رازی
تصحیح: محمدامین ریاحی
مرصادالعباد (گذرگاه بندگان) با نام کاملتر مرصاد العباد من المبدأ الی المعاد، کتابی به زبان فارسی در باب تصوف و سلوک، اثر نجمالدین رازی است. تحریر کتاب در ربع اول قرن هفتم هجری قمری بودهاست، ولی در سبک به آثار قرن ششم مانندهتر است.
مرصادالعباد بر پنج باب و چهل فصل بنا شده، و فهرست فصول در مقدمه آن آمدهاست. باب دوم مبدأ موجودات یا آفرینش جهان و انسان است و در فصل چهارم و پنجم آن داستان لطیف دلاویزی از آفرینش آدم پرداخته که بیشبهه از دلاویزترین نثرهای شاعرانه در زبان فارسی بشمار میآید. باب سوم در معاش خلق مفصلترین ابواب کتاب و قریب به نیمی از آن را شامل است و در آن طی بیست فصل اصول عقاید عرفانی آمدهاست. در باب چهارم در ضمن چهار فصل معاد نفوس مختلف نگارش یافتهاست. در باب پنجم سلوک طوایف مختلف از پادشاهان تا پیشهوران و برزگران و وظایف اخلاقی و دینی هر طبقه در هشت فصل بیان گردیده، و این باب از نظر اشتمال بر جزئیات وضع اجتماعی عصر تألیف کتاب از ممتعترین قسمتهای آن است.
گرچه کتاب در دوران اعتلای نثر فنی نوشته شدهاست در مجموع انشای آن (چون غالب آثار صوفیانه) بهنسبت سادهاست؛ ولی نثر آن یکدست نیست و گاه تأثیر نثر فنی در آن دیده میشود. به مقتضای موضوع کاربرد صنایع لفظی کاستی و فزونی میگیرد. مرصادالعباد از آخرین نمونههای نثر خوب فارسیاست.
- از جمله موارد اهمیت مرصادالعباد این است که از قدیمترین کتابهای فارسی است که در آن برخی از رباعیهای خیام — در مقام انتقاد شدید از وی — نقل شدهاست.
- مرصادالعباد از آثاری است که حافظ آن را خوانده و از آن تأثیر گرفتهاست.
مسالک المحسنین
عبدالرحیم بن ابوطالب طالبوف
میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی (۱۲۱۳ ه.ش کوی سرخاب تبریز - اواخر ۱۲۸۹ یا اوایل ۱۲۹۰ ه.ش تمرخان شوره داغستان) از روشنفکران پیش از مشروطیت است.
عبدالرحیم پسر ابوطالب نجار تبریزی در ۱۲۱۳ شمسی/۱۸۳۴ میلادی در محله سرخاب تبریز زاده شد. به گفته خودش پدرش ابوطالب و پدربزرگش استاد علی مراد حرفه نجاری داشتهاند. گفتهاند عبدالرحیم در شانزده سالگی به تفلیس رفت و به تحصیل زبان روسی پرداخت و مقدمات دانش جدید را فرا گرفت و با جنبشهای آزادیخواهی و آرای نویسندگان سوسیال دموکرات و ادبیات روسی آشنا شد و مدتی بعد در تمرخان شوره (بویناکسک کنونی) مقر حکومت داغستان مقیم شد و به مقاطعهکاری راههای قفقاز پرداخت و سرمایهٔ کافی اندوخت و در آن شهر ازدواج کرد. او در دوره تحرک فرهنگی و سیاسی قفقاز پرورش یافت و از دانش و فرهنگ سیاسی جدید تأثیر پذیرفت و از پنجاه و پنج سالگی به نوشتن آثار خود پرداخت و اعتبار و احترام بسیار یافت، تا آنجا که به علت نوشتن مقالاتی در ترویج افکار اجتماعی و سیاسی جدید و تبلیغ آزادی و حکومت قانون و همچنین نشر علوم طبیعی به زبان ساده فارسی در ایران نزد رجال ترقیخواه و روشنفکران زمانه محبوبیت بسیار حاصل کرد و در ۱۲۸۵/۱۹۰۶ در دوره اول مجلس شورای ملی از تبریز به نمایندگی انتخاب شد، اما با آنکه نمایندگی را پذیرفت به تهران نیامد و در شهر تمرخان شوره ماند تا در هفتادو هفت سالگی درگذشت.
از وی فرزندی جز یک دختر به نام صونا، که زن مهندسی به نام عمراوف بود، باقی نماند.
وی با نگارش کتابهایی مانند «مسالک المحسنین» و «کتاب احمد» و … بر بسیاری از مشروطه خواهان تأثیر گذاشت. به همان اندازه که تجدد خواهان، از آثار و دیدگاههای او جانبداری میکردند، برخی از عالمان روحانی، با وی سرگران بودند و این به سبب مطالبی بود که او در آثارش آورده بود، و ایشان در نگاهشان، با اصول دیانت اسلام همخوانی نداشت.
مقدمه ای بر رستم و اسفندیار
شاهرخ مسکوب
مسکوب در کتابش تلاش می کند به این سوءال ها پاسخ بدهد که چرا بین رستم و اسفندیار جنگ در گرفت و نتیجۀ آن چه سودی داشت . آیا اسفندیارنمی توانست به میدان نیاید و دست رد بر سینۀ گشتاسب بگذارد ؟ آیا تقدیر برای رستم و اسفندیار طوری بودکه باید بین آنهاجنگ در می گرفت و این وسط اختیاری از خود نداشتند ؟ مسکوب سعی می کند رفتارها و انگیزه های رستم واسفندیار را که هردو از پهلوان ها هستند بررسی کند و دلایل دوطرف را در نظر بگیرد . دست اخر او می گوید جنگی که بین آن دو درگرفته شوم و اهریمنی بوده و هیچ کدام فاتح نبوده اند . هر چند پایان آن نبرد با افتادن اسفندیار رقم می خورد . " مقدمه ای بر رستم و اسفندیار " اغاز سلسله کتابهایی بود که مسکوب در ژانر مقاله یا جستار نوشت و در ایران پیشگام بود . بعد از او چندین کتاب برای تحلیل داستان رستم و اسفندیار که از مهمترین داستان های شاهنامه است نوشته شد . با این حال هنوز هم تحلیل ها و تفسیرهای مسکوب اعتبار خود را دارند .
من عاشقم
ولادیمیر مایاکوفسکی
ترجمه: حمیدرضا آتش برآب
ولادیمیر ولادیمیروویچ مایاکوفسکی(به روسی:Влади́мир Влади́мирович Маяко́вский)(زادهٔ ۱۹ ژوئیه ۱۸۹۳ - درگذشتهٔ ۱۴ آوریل ۱۹۳۰) شاعر و درام نویس و فوتوریست (آیندهگرای) انقلابیِ روسی بود. تئاتر او به تئاتر انقلاب شهرت داشت.
او بسیاری از اشعار ماندگارش را برای معشوقش لیلی بریک سرودهاست. از معروفترینِ آنها این شعر است:
«عزیزم عمرم شکنجهٔ جانم عشقم لیلی اشعارم را بپذیر شاید دیگر هیچگاه هیچچیز نسرودم.»
جسد وی در گورستان بزرگان انقلاب دفن شد. وی در شوروی بزرگترین شاعر دورهٔ انقلابی لقب گرفتهبود.
میراث باستانی ایران
ریچارد نلسون فرای
ترجمه: مسعود رجب نیا
نسل اژدها
نویسنده: پرل باک
مترجم: احمد قاضی
یک رمان تاریخی پرفروش نیویورک تایمز درباره حمله ژاپنی ها به نانکینگ از نویسنده کتاب زمین خوب.
کشاورز لیانگ تان فقط یک زندگی آرام و سنتی را در جامعه کشاورزی دور افتاده خود در چین می شناسد. هنگامی که فیلترهای خبری در مورد حمله نیروهای ژاپنی به کشور، او و هم روستاییانش بر این باورند که اگر رفتار شایسته ای با سربازان ژاپنی داشته باشند، ممکن است غیرنظامیان بدون مزاحمت باقی بمانند. آنها در شوک قرار گرفتهاند، زیرا مهاجمان کشور را تخریب میکنند و یک دولت دست نشانده را نصب میکنند که برای اجرای سیستماتیک منافع ژاپن طراحی شده است. در پاسخ، کشاورزان چینی و خانوادههایشان مقاومتی را تشکیل میدهند – که نهتنها خطر بزرگی را به همراه دارد، بلکه عهد عدم خشونت را نیز زیر پا میگذارد و آنها را به این فکر میاندازد که آیا تفاوتی با دشمنشان دارند یا خیر. دانه اژدها که بعداً در فیلمی با حضور کاترین هپبورن اقتباس شد، نگاهی درخشان و تزلزل ناپذیر به وحشت جنگ است.
از میان تمام نویسندگان آمریکایی که برنده جایزه نوبل ادبیات شده اند، احتمالاً پرل اس باک کمترین اعتبار را دارد. این روزها به ندرت می بینید که نام او در لیست "100 بهترین" ظاهر شود. در کتابهای او رمانتیسم و خوشبینی وجود دارد که در دهههای 30 و 40 از نظر منتقدان از مد افتاده بودند. کسانی که تمایلات مدرنیستی یا دیدگاه های بدبینانه دارند، بعید است که زیبایی بی تکلف آثار او را درک کنند، اما برای کسانی که از داستان سرایی خوب قدیمی و تنها با کمی موعظه امیدوارکننده مخالف نیستند، رمان های او را بسیار تکان دهنده می یابند.
نظم جهانی (تاملی در ویژگی ملت ها و جریان تاریخ)
هنری کسینجر
محمدتقی حسینی
هنری آلفرد کیسینجر (به انگلیسی: Henry Alfred Kissinger) دیپلمات آمریکایی و مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده آمریکا است.
کیسینجر در ۲۷ مه ۱۹۲۳ در خانوادهای یهودیالاصل در شهر فورت، آلمان به دنیا آمد. او در سال ۱۹۳۸ به همراه خانواده از آلمان تحت کنترل نازیها به ایالات متحده آمریکاگریخت، در نیویورک ساکن شد و در ۱۹۴۳ تابعیت این کشور را کسب کرد.کیسینجر در دورهٔ ریچارد نیکسون به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا مشغول به کار شد و پس از پایان دوره نیکسون به خاطر رسوایی واترگیت در همان سمت با جرالد فورد به همکاری ادامه داد. او در سال ۱۹۷۳ به خاطر تلاشهایش برای پایان بخشیدن به جنگ ویتنام جایزه صلح نوبل گرفت. از وی به عنوان یکی از استراتژیستهای ارشد ایالات متحده آمریکا نام میبرند.از مهمترین فعالیتهای موفقیتآمیز کیسینجر میتوان به این موارد اشاره کرد: مذاکرات مربوط به محدودسازی سلاحهای استراتژیک میان آمریکا و شوروی که منجر به پیمان سالت شد (۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲)، برقراری رابطه میان ایالات متحده آمریکا و چین با اجرای سیاست معروف به دیپلماسی پینگ پنگ در ۱۹۷۲، نقش مؤثر در خاتمه بحران ویتنام که جایزه صلح نوبل مشترکی را برای او و له دوک تو طرف مذاکره ویتنامی او به ارمغان آورد.
مولف در مقدمه کتاب آورده است: «نظم پس از جنگ جهانی دوم با محوریت سازمان ملل شکل گرفت که این بار آمریکا در آن حضور تعیینکننده یافت. اگرچه سازوکار حفظ صلح بر مبنای امنیت دسته جمعی و از طریق شورای امنیت پیشبینی شد اما واقعیتهای میدانی ناشی از جنگ سرد و رقابتهای تسلیحاتی موجب شکلگیری بلوکهای قدرتمند نظامی شد که هر یک خود را در چهارچوب امنیت دستهجمعی توجیه میکردند. فروپاشی اتحاد شوروی و پایان یافتن جنگ سرد، نظم جهانی را تغییر داد. تحولات سالهای اخیر و پیدایش بازیگران غیردولتی قدرتمند در صحنه بینالمللی از جمله موضوعاتی است که کسینجر در این کتاب به آنها پرداخته و ارزیابی خود را در چهارچوب بازسازی نظم بینالمللی در مورد هر یک از آنها ارائه کرده است.»
نهضت شعوبیه (جنبش ملی ایرانیان در برابر خلافت اموی و عباسی)
حسین علی ممتحن
ایرانیان که در برابر استحاله و از دست دادن هویت ملی خویش سر میپیچیدند نهضتهایی را علیه خلفای مسلمان پایهریزی کردند. از اواخر عهد اموی نهضتهای ملی و سیاسی و مذهبی هر روز به رنگی ظاهر میشد. مقصود اصلی این جنبشها برانداختن دولت و سیادت عرب بود و با اسلام کاری نداشتند. بزرگترین نهضت ایرانیان که به انقراض دولت و سیادت عربها انجامید نهضت شعوبیه بود.شعوبیه نام نحلهای است که از اواخر دولت اموی (اوائل قرن دوم هـ. ق) ظهور یافت و به برانداختن بنیامیه، برکشیدن بنیعباس و استقلال سیاسی ایرانیان انجامید. شعوبیان برای عربها در نژاد و فرهنگ پشیزی ارزش و اعتبار قائل نبودند و خود را برتر از عرب میدانستند. کار برتریجویی عرب و تحقیر عجم به جایی رسید که امویان غیر عرب و از جمله ایرانیان را موالی میخواندند. عکسالعمل منطقی ایرانیان در برابر این تبعیض نژادی اعراب به دو شکل پدیدار شد: نخست گروهی که با تمسک به متن قرآن (سوره حجرات، آیه ۱۳) که ملاک برتری میان شعوب و قبائل را تقوای الهی میشمارد، به اصل مساوات میان عرب و عجم اعتقاد داشتند. اینها اگر چه در ابتدا «اهل تسویه»خوانده میشدند، اما بعدها به «شعوبیه» شهرت یافتند. گروه دوم کسانی بودند که در برابر تبعیض و مظالم اعراب، راه تعصب و افراط در پیش گرفتند و قائل به تفضیل و سیادت عجم بر عرب بودند.بعدها به تدریج نام شعوبیه به هر دو گروه اطلاق شد و گروه اخیر، پایهگذار نهضتی شد که به تحصیل استقلال ایرانیان در حوزههای سیاسی، فرهنگی و ادبی منتهی گشت. استعمال لفظ شعوبیه به معنای مخالفان قوم عرب، به احتمال زیاد به بعد از سال ۱۳۲ هـ. ق و دوران حکومت بنیعباس بازمیگردد.شعوبیه به معنای عام نام فرقهای است که معتقد به فضیلت عرب بر سایر اقوام نیست و به معنای خاص عبارت از فرقهای است که دشمن جنس عرب است و این قوم را پستترین اقوام عالم میشمارد و جنس عجم را بر عرب ترجیح میدهد.
هلن و سه نمایشنامه دیگر
نام نویسنده : اوریپید
نام مترجم : محمد سعیدی
اوریپید یا اویریپیدس (به انگلیسی: Εὐριπίδης یونانی، Euripides) از شاعران و نمایش نامه نویسان یونان باستان است (حدود ۴۸۰ تا ۴۰۶ پیش از میلاد). او با سوفوکلس و آیسخولوس مثلث نمایش نامه نویسان یونان باستان را تشکیل میدهند. اویریپیدس نمایش نامههای متعددی نوشتهاست که به خاطر شهرت و محبوبیت فوقالعادهای که اویریپیدس در اواخر دوران شکوفایی یونان کسب کرده بود، تعداد بیشتری از آثار او بر جای ماندهاست. اگرچه در زمان حیاتش به دلایلی چند اقبال زیادی نداشت. از آنجمله میتوان به مضامین نمایش نامههایش که عمدتاً ارزشهای آن دوران را زیر سؤال میبرد و یا نگاه متفاوتش نسبت به خدایان که آنها را منشا زشتیها و بدیها میدانست اشاره کرد.
نمایش نامه هیپولیت آسست و ایون از درخشان ترین آثار اورپید شاعر بزرگ یونان باستان است.در نمایش نامه هیلپولیت اورپید داستان عشق گناه آلودفدر،همسر تزه را به نظم کشیده است.در نمایش نامه هلن اورپید نشان میدهد آن هلنی که یونانیان سال ها بر سر او با تراوا جنگیدند.در حقیقت هلن نبود بلکه زنی دیگر بود که فقط نام هلن را بر او نهاده بودند.در نمایش نامه آلسست سخن از فداکاری آسست،همسر آدمت پادشاه فره است،در نمایش نامه ایون سخن از سرنوشت کودکی است که از ارتباط آپولون با کرئوز به دنیا می آید.
همسر و نقد همسر
آنتوان چخوف
حمیدرضا آتش برآب
آنتون پاولوویچ چِخوف (به روسی: Анто́н Па́влович Че́хов) (زادهٔ ۲۹ ژانویهٔ ۱۸۶۰در تاگانروگ - درگذشتهٔ ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۰۴) داستاننویس و نمایشنامهنویس برجستهٔ روس است.
او در زمان حیاتش بیش از ۷۰۰ اثر ادبی آفرید. او را مهمترین داستان کوتاهنویس برمیشمارند و در زمینهٔ نمایشنامهنویسی نیز آثار برجستهای از خود بهجا گذاشتهاست و وی را پس از شکسپیر بزرگترین نمایشنامهنویس میدانند. چخوف در ۴۴سالگی بر اثر ابتلا به بیماری سل درگذشت.