آتش بازی
این مجموعه شامل ۹ داستان است که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد و بعد از انتشار آن، فورد به عنوان یکی از بهترین داستانکوتاهنویسان نسل خود معرفی شد.
مجموعه «آتشبازی» جنبه روانشناختی و جامعهشناختی دارد. رابطه فرزندان با پدران و مادران از دغدغههای همیشگی ریچارد فورد بوده است و این داستانها حکایت مادران و پدران بدحال یا بدآورده و اثر حال و روز آنها بر زندگی فرزندانشان است؛ فرزندانی که از دور یا نزدیک همواره ناظر آنها هستند.
آزادی و خیانت به آزادی
آزادي و خيانت به آزادي مجموعهي شش گفتاري است که آيزايا برلين هفتهاي يکبار در 1951 در برنامهي سوم راديو بيبيسي ايراد کرد. اين سخنرانيها سرآغازي بود بر شهرت برلين بهعنوان فيلسوف و روشنفکر و انديشهنگار. برلين بيش از هر چيز به مفهوم آزادي انديشيده است. شش گفتار اين کتاب هم هرکدام به يک متفکر قرن هجدهم اختصاص دارد؛ هلوسيوس، روسو، فيشته، هگل، سنسيمون و دومستر. صفت مشترک هر شش نفر اين است که همگي دربارهي آزادي بشر بحث کردهاند، ولي با کمال شگفتي، عقايدشان نهايتاً ضد آنچه معمولاً آزادي فردي يا سياسي خوانده ميشود از کار درميآيد. مترجم کتاب براي آشنايي خوانندگان با انديشهي برلين درآمدي به کتاب افزوده است که تلخيص و ترجمهاي است از دائرةالمعارف فلسفهي استنفورد.
ارباب ها
داستان ارباب ها در زمان حکومت کوتاه مادرو و عکس العمل سیاه هوئرتا می گذرد. صحنه داستان شهر کوچکی است در غرب مکزیک که تحت نفوذ و مالکیت خانوادة تاجر وبانکداری است که انگل وار شیره جان مردم را می مکند و بر قدرت خود می افزایند. این خانواده که در رژیم پورفیریو دیاز به نعمت و قدرت رسیده است، از هیچ وسیله ای، هرقدر هم پلید و خبیث برای تحکیم موقعیت وحفظ منافع خود روگردان نیست.
از دیار مهتاب
میلنا آگوس
ترجمه: مهرداد وثوقی
واقعاً در مورد دیگران چه می دانیم؟
این رمان پرفروش بینالمللی که در برابر چشمانداز خیرهکننده کوههای ناهموار و روستاهای ناهموار ساردین قرار دارد، داستانی خانوادگی چند نسلی درباره عشق، شهوت و کشور است. زن جوانی که نامش فاش نشده است، زندگی مادربزرگش را بازتاب میدهد، شخصیتی شگفتانگیز و عجیب که جستجوی دائمی او برای عشق بیشتر قرن بیستم را در بر میگیرد. در سال 1943، هنگامی که بمبهای آمریکایی بر شهر کالیاری فرود آمد، مادربزرگ این زن جوان سی ساله است و قبلاً یک خدمتکار پیر محسوب میشود، ازدواج نکرده و هنوز با والدینش در خانه زندگی میکند. اما وقتی بمباران متوقف میشود و علیرغم اعتراضهای او، پدرش او را مجبور میکند تا با اولین مردی که خواستگاری میکند، ازدواج کند، بیوهای که او را دوست ندارد. پس از تحمل چندین سقط جنین، او برای معالجه به یک آبگرم در سرزمین اصلی فرستاده می شود، جایی که او عاشق یک سرباز مجروح ارتش ایتالیا می شود و نه ماه بعد پسری به دنیا می آورد. او با نسبت دادن حاملگی به درمان آبگرم خود، نزد شوهرش برمیگردد و هرگز ماجرا را فاش نمیکند. چند دهه بعد، او به سرزمین اصلی باز می گردد و به زادگاه معشوق سابقش میلان سفر می کند. او با پوشیدن بهترین کت و کفشهایش، در خیابانها به دنبال جانباز گریزان میگردد.
داستانی تلخ و شیرین از عشق و از دست دادن و ادای احترام به قدرت داستان سرایی، از دیار مهتاب اولین نمایش قدرتمند انگلیسی یکی از مهم ترین استعدادهای ادبی جدید ایتالیا است.
استاد پترزبورگ
کوتسی در استاد پترزبورگ هم به تاریخ نظر دارد و هم به زندگی شخصیاش. پسر بیستوسه سالهی کوتسی به شکل مشکوکی از ارتفاع سقوط کرد و جان باخت و این کتاب پاسخ ادبی نویسنده به این بخش از زندگی خویش است. او میخواست داستانی اتوبیوگرافیک دربارهی پدری بنویسد که پسرش را از دست داده است. اما واقعیت فقدان چنان رنجبار و سوزاننده بود که او نمیتوانست آن را لمس کند. پس تصمیم گرفت دستپوشی فراهم کند تا بتواند به این شیء یا خلأ سوزان دست بزند و در نتیجه به سراغ فیودور داستایفسکی رفت.
بریدهی کتاب: بدینسان محتاطانه، مثل مردی که زخم خود را وارسی میکند، دوباره پاول را به افکارش راه میدهد. در جزیرهی یلاگین، زیر پوششی از خاک و برف، پاول ناآرام و سرسختانه به حیاتش ادامه میدهد. بدن خود را منقبض کرده است، از سرما، از فکر ابدیتی که باید تا روز رستاخیز تاب آورد، روزی که مقبرهها زیر و رو خواهند شد و گورها دهان خواهند گشود، و او چون جمجمهای عریان دهان بر هم میساید و تحمل میکند آنچه را که باید تحمل کند، تا خورشید دوباره بر او بتابد و عضلات سستش را آرامآرام به حرکت درآورد. کودک بینوا!
تکهای از مؤخره به قلم سپاس ریوندی: جان مکسول کوتسی، برندهی دو جایزهی بوکر، جایزهی نوبل و جوایز ادبی متعدد دیگر، برای خوانندگان حرفهای نامی آشناست.
یکی از مسائلی که ذهن کوتسی را به خود مشغول کرده نسبت میان رمان و تاریخ است. کوتسی در جستوجوی راههایی است که با آن بتوان رمان را به نوعی “رقیب تاریخ” بدل کرد. احتمالا تکاندهندهترین دستاورد روایی او دربارهی نسبت میان داستان و تاریخ رمانی است که در سال ۱۹۹۴ انتشار داد، یعنی وقتی افریقای جنوبی در یک نقطهی عطف تاریخ بود و برای اولین بار انتخاب ریاستجمهوری آزاد برگزار میشد. در این زمان، کوتسی کتابی منتشر کرد که ماجرا و محل وقوع و حال و هوای آن ظاهراً هیچ نسبتی با تجربهی سیاسی آن روزهای کشورش نداشت: استاد پترزبورگ. این رمان تا حدی بر زندگینامهی فیودور داستایفسکی مبتنی است. استاد پترزبورگ اثری است به غایت پیچیده و عمیق و به سؤالاتی میپردازد که با ملاحظاتی میتوان آن را به زندگی هر فرد در یک رژیم سیاستاً سرکوبگر اطلاق کرد.
اشتیلر
رمان اشتیلر اثر ماکس فریش داستاننویس و نمایشنامهنویس سوییسی است که در آثار به مسئلهی هویت فردی میپردازد. او خواستار این است که فرد این آزادی را داشته باشد که در موارد معین رفتاری متفاوت با عرف رایج داشته باشد. در رمان اشتیلر نیز با مسئلهی هویت فردی روبهرو هستیم.
اعترافات یک قاتل
یوزف روت
ترجمه: علی اسدیان
در پشت جلد این اثر آمده است:
« یوزف روت این رمان را در ایام مهاجرت در پاریس نوشت. راوی داستان مردی است میانسال، پسر نامشروع یک شاهزاده روسی،خبرچین و جاسوس سابق پلیس مخفی مخوف روسیه تزاری، که شیب از شبهای دهه ۳۰ میلادی در کافهای در پاریس سرگذشت خود را برای چند تن از مشتریان تعریف میکند. این سرگذشت چنان پرماجراست که شنوندگان خود را مسحور میکند و مفهوم زمان و مکان ضمن نقل آن رنگ میبازد. یوزف روت در این رمان نیز مانند بسیاری از آثارش به سرگذشت انسانهایی میپردازد که همواره در جستوجوی هویت خویشند و دانسته و ندانسته عدالتی را میجویند که وجود ندارد.»
افسانه ی میگسار قدیس
در بخشی از این اثر می خوانیم:« یکباره رو به سمت راست گرداند و به کارولینه نگاهی انداخت. اکنون چیزی توجهش را جلب کرد که دیروز از چشمش پنهان مانده بود: ردپای پیری بر چهره ی کارولینه. او کنارش خفته بود، رنگ پریده و پف کرده، سنگین نفس، غرق در خواب صبحگاهی زنان گذرکرده از بهار عمر. آندریاس به دگرگونی حاصل از گذر ایام پی برد، ایامی که خود او را هم بی نصیب نگذاشته بود. دریافت که خود نیز دگرگون شده است. تصمیم گرفت بی درنگ از جا برخیزد و به حکم سرنوشت از آن جا دور شود و پای به روزی تازه بگذارد، یکی از همان روزهای تازه ی مألوف خویش...» افسانه ی میگسار قدیس، مجموعه ی سه داستان بلند بسیار مشهور از یوزف روت است، شامل وزنه ی نادرست، افسانه ی میگسار قدیس و لویاتان. یوزف روت، روزنامه نگار و رمان نویس اتریشی عمده ی شهرتش را مدیون آن دسته از آثارش است که به زندگی پس از جنگ در اروپا می پردازد. مارش رادتسکی، ایوب و افسانه ی میگسار قدیس از آثار شاخص اویند. در سال های ۱۹۳۰ آثار روت کم تر به مسائل روزمره می پرداختند و نوعی نوستالژیای ماخولیایی نسبت به زندگی اشرافی اروپای مرکزی قبل از ۱۹۱۴ پیدا می کنند. غالب شخصیت هایش ولگردهای بی خانمانی اند به دنبال مکانی برای زندگی، به خصوص مهاجران اتریش قدیم و یهودی ها که با سقوط امپراتوری های گذشته خانه ی حقیقی شان را از دست داده اند. این رویکرد گذشته محور روت به نوعی در تقابل با رویکرد ملی گرایانه ی زمانه اش است که در قالب نازیسم شیوع پیدا کرده بود. با ذکر این نکته ی مهم که روت یهودی بود و در اوج به قدرت رسیدن هیتلر کشورش را برای همیشه به مقصد فرانسه ترک کرد.
اگر این نیز انسان است
پریمو لوی، نویسندهی ایتالیایی، در کتابی که خواهید خواند شرحی از دوران اسارتش در اردوگاه آشویتس آورده است. چنانکه میدانیم و در این کتاب نیز تصریح شده است، در این اردوگاه همهجور آدمی از ملیتها و گرایشهای سیاسی و مذهبی مختلف گرد آمده بودند. این گوناگونیِ محکومان از یکسو و سرنوشتی که به یکسان برایشان مقدر کرده بودند از سوی دیگر نویسنده را بر آن داشته که از تمام چهارچوبهای قراردادی برای هویت فراتر رود و اثر خود را «اگر این نیز انسان است» بنامد که آشکارا گویای نگاه اومانیستی اوست. توصیف لوی از زندگی خودش و سایرین در اردوگاه به چنان شفافیت حیرتانگیز و انسانمحوری درخشانی میرسد که آدمی گمان میبرد در سطحی دیگر میتوان محکومان و یهودیان را در کتاب او استعارهای از انسان رنجکشیده دانست و از همینجاست که این جملهی مشهور وی معنا مییابد: «هرکس میتواند یهودی کس دیگری باشد.» بر همین اساس است که لوی، ظاهراً بعد از کشتار صبرا و شتیلا، خواهان استعفای آریل شارون و مناخیم بگین شد و قربانیان این کشتار را با لهستانیها در جنگ جهانی دوم مقایسه کرد که قربانی همکاری نازیها و شورویها و بعد جنگ این دو شدند.
امید است انتشار ترجمهی فارسی این کتاب، که یکی از شاهکارهای مسلم ادبیات قرن بیستم است و نامش مکرر در سیاهههای مختلف صد کتاب برتر این قرن آمده، گام کوچکی باشد برای تحقق آرزوی لوی که همواره دغدغهی آن را داشت که معیار انسان چیزی نباشد جز انسانیت.
اولریکا و هشت داستان دیگر
اولریکا و هشت داستان دیگر نُه داستان کوتاه از خورخه لوئیس بورخس را دربرمیگیرد: «اولریکا»، «فرقهی سی»، «شب عطیهها»، «اوندر»، «خدعهی جنگی»، «ابِلینو ارِدوندو»، «جده»، «دوئل» و «دوئلی دیگر». مترجم داستانهای این مجموعه را از دو کتاب بورخس برگزیده است؛ شش داستان نخست از کتاب شن و سه داستان آخر از گزارش برودی. آلبرتو مانگوئل، نویسندهی آرژانتینی که در نوجوانی برای بورخس که بیناییاش را از دست داده بود کتاب میخواند، در کتاب با بورخس سرچشمهی زبان و آثار بورخس را چنین معرفی کرده است: «زبان بورخس کموبیش از گپوگفتهای روزانهاش سرچشمه میگرفت، از عادت لذتبخش بحث و گفتوگو با دوستانش بر سر میز کافهای یا دور میز شام. گفتوشنودی توأم با ذکاوت و ظرافت طبع در باب پرسشهای بزرگ ابدی.»
ایران و جنگجهانی اول
«ایران و جنگ جهانی اول، آوردگاه ابرقدرت ها» عنوان کتابی با ویراستاری تورج اتابکی، استاد ممتاز تاریخ معاصر دانشگاه آمستردام و پژوهشگر ارشد در موسسه بین المللی تاریخ اجتماعی است که با ترجمه حسن افشار توسط نشر ماهی روانه بازار کتاب شده است. «ایران و جنگ جهانی اول، آوردگاه ابرقدرت ها» از 9 فصل تشکیل شده است.
«جنگ جهانی اول، قدرت های بزرگ و پیدایش جامعه سیاسی در ایران» عنوان فصل ابتدایی آن است که به قلم تورج اتابکی نگاشته شده است. اتابکی در این فصل افزایش فشار خارجی و شکاف دیرینه در کنار جناح بندی ها و چنددستگی ها را از پیامدهای جنگ بر ایران می داند و به نقل از بلوشر می نویسد «دو منبع در کشور اعمال قدرت سیاسی می کردند، یکی «رسمی» که حکومت و بستگانش را شامل می شد و دیگر «غیررسمی» که به گفته او «نیروهای ملی» را دربرمی گرفت»، از نظر اتابکی شکست روند نوسازی در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم همراه با افت نهضت مشروطه در سال های پیش و در زمان وقوع جنگ برای اکثریت قریب به اتفاق جمعیت شهری و به ویژه طبقات میانه و روشنفکران چاره ای جز این باقی نگذاشت که حاکمیت را به یک مرد نظم بسپارند تا به نمایندگی از ملت، حکومت مقتدر متمرکزی پی افکند. حکومتی که با حفظ یکپارچگی و استقلال کشور بتواند مشکلات فزاینده آن را نیز حل کند.
منصوره اتحادیه، نگارنده فصل دوم این کتاب با عنوان «حکومت موقت ایران» است. این پژوهشگر تاریخ در این فصل با برشمردن ویژگی های ساختار قدرت ایران در زمان جنگ جهانی اول و رفتار سیاستمداران ایرانی، موضوع مهاجرت نمایندگان به قم را مطرح می کند. منصوره اتحادیه همچنین مشکلات حکومت موقت در پی ریزی یک حکومت دموکراتیک متجدد و کارآمد را تشریح و مهم ترین دلیل شکست آن را نداشتن یک هدف روشن برمی شمارد.«پیش به سوی شرق: فعالیت تشکیلات سری عثمانی در ایران» عنوان مقاله دیگری از تورج اتابکی در کتاب «ایران و جنگ جهانی اول، آوردگاه ابرقدرت ها» ست. در این مقاله که عنوان فصل سوم کتاب است اتابکی ضمن برشمردن دلایل ورود عثمانیان به جنگ جهانی اول، کارزار تبلیغاتی آنها در این جنگ را به دو مرحله جداگانه پان اسلامی و پان ترکی تقسیم می کند.
برجِ فرازان (سیمای جهان پیش از جنگ جهانی اول، ۱۸۹۰ – ۱۹۱۴)
برجفرازان تلاشی است برای واکاوی اجتماعی ریشههای جنگ جهانی اول در قالب مرور زندگی و جستوجو در احوال جوامعی که درگیر این اتفاق بودهاند. کتاب در این ریشهیابی به جای تحقیق در ساختار دولتها، به پژوهشی بنیادی در اوضاع اجتماعی مردمِ درگیر با جنگ میپردازد. تاکمن در بخشهای مختلف برجفرازان وقایع کشورهای اروپایی و امریکا در سالهای ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ را از نظر میگذراند و با زبانی روایی، جزئیاتی خواندنی و بکر از چهرهی جهانِ پیش از جنگ جهانی اول ارائه میدهد و سعی میکند به این سؤال پاسخ دهد که چطور در سالهای اوجگیری تمدنِ مدرن جنگی چون جنگ جهانی اول رخ داد.