در دام داعش (دولت اسلامی یا عقب گرد تاریخ)
پی یر ژان لوییزار
ویدا سامعی
گروه دولت اسلامی ورود خود را به شکلی خونین و پر سر و صدا به صحنهٔ اخبار و امور بینالمللی اعلام کرد. داعش با بهرهوری از بحران رو به رشد در سوریه و عراق کنترل بخشهای وسیعی از مناطق این دو کشور را به دست گرفت و متعاقب آن امروزه منابع مالی عظیمی را در اختیار دارد. ارادهٔ این گروه برای تشکیل یک دولت اسلامی آن را از القاعده متمایز میکند.
پییر ژان لوییزار، تاریخنویس و کارشناس امور خاورمیانه، در این کتاب سعی کرده است به دلایل موفقیت دولت اسلامی بهویژه در عراق و سوریه بپردازد. وی موضوعاتی را که کمتر مورد توجه قرار گرفته -اعم از منطقهای یا جهانی، اجتماعی یا مذهبی- پیش چشمان ما میگذارد، موضوعاتی که در اوایل قرن گذشته ریشه گرفتهاند؛ زمانی که اروپا مرزهای کنونی خاورمیانه را مشخص میکرد. در این کتاب که به نوعی گفتوگوی تاریخ و اوضاع معاصر است، نویسنده به ما توضیح می دهد چرا امروز به دام داعش افتادهایم.
در کشاکش دین و دولت (شومیز)
کتاب «در کشاکش دین و دولت» با گزارشی فشرده از دوران سی ساله پس از رحلت پیغمبر اکرم در سال ۱۱ هجری تا صلح امام حسن(ع) و معاویه در سال ۴۱ هجری آغاز میشود و در پی آن، موحد چنان که خود گفته است میکوشد «با دقت در مضمون روایتهای مورخان و تعمق در زیر و بم آنها، تصویری بالنسبه معقول و قابل اعتماد آن دوران» (۱۳) به دست دهد.»
بر این پایه او دو نگاه را از دو منظر به این دوران سیساله به مخاطب ارائه میدهد. یکی نگاهی که عمده تمرکزش بر مقوله شکلگیری و تاسیس حکومت اسلامی و مقوله خلافت است و دیگری نگاهی که بر نزاعهای برآمده از شکلگیری این حکومت ناشی شده تمرکز دارد. به عنوان نمونه در بخش «نگاه اول» از فصل اول کتاب، محمدعلی موحد به مقولاتی مانند «تصویری از حکومت در صدر اسلام»، نسبت ساخت حکومت خلیفهای با ساخت پادشاهی، ابعاد مقوله بیعت و… پرداخته است و در بخش «نگاه دوم» مقولاتی مانند «نزاع در میان قریشیان»، «نخستین ترور سیاسی در اسلام»، «چگونه مسلمانان بر خلیفه شوریدند؟»، «نزاع خانگی و ماجرای جنگ شتر» و… میپردازد.
دوران سیسالهای که موحد در فصل اول کتاب بر آن تمرکز کرده، آبستن وقایع شگرفی بوده است که سرنوشت حکومت زیر پرچم اسلام را رقم زد. در آن سی سال، ماجراهایی سهمگین و خونآلود اتفاق افتاد.
در مسیر ناآزادی
تیموتی دی. اسنایدر متولد ١٩۶٩، نویسنده و مورخ آمریکایی است. تخصص وی در زمینه تاریِخ اروپای شرقی و مرکزی، و تاریخ هولوکاست است. او استاد تاریخ دانشگاه ییل و عضو دائمی مؤسسه علوم انسانی در وین اتریش است. اســنایدر کتابهای مطرح و مهمی را دربارۀ تاریخ اروپا به رشته تحریر درآورده، از جمله کتاب خودکامگی (٢٠١٧) ـ که جزو کتابهای پرفروش بود ـ و زمین سیاه: هولوکاست در حکم تاریخ و هشدار (٢٠١۵).
در مسیر ناآزادی: روسیه، اروپا، آمریکا جدیدترین کتاب تیموتی اسنایدر است که در آوریل ٢٠١٨ انتشار یافته است. این کتاب تلاشهای روسیه برای نفوذ به دموکراسیهای غربی را مورد تحقیق و بررسی قرار میدهد. اسنایدر در این کتاب به ما میگوید روسیه در غرب چگونه نقشآفرینی میکند و حوادث و تحولات آن اثر میگذارد.
کتاب در مسیر ناآزادی، که اثری قدرتمند و بیمانند در بررسی تاریخ معاصر است، بر پایه تحقیقات گسترده و گزارش شخصی اسنایدر بنا شده، که پا را از تیترهای خبری فراتر میگذارد و ذات حقیقی تهدید به دموکراسی و قانون را فاش میکند. برای درک این چالش، باید فضیلتهای سیاسی بنیادین را که عرف ارائه میدهد ببینیم و حتی آنها را بازســازی کنیم تا بتوانیم آینده را بسازیم.
اسنایدر ما را در مقابل انتخابهایی قرار میدهد ـ برابری یا الیگارشــی، فردگرایی یا توتالیتاریسم، حقیقت یا دروغ ـ تا درک ما را از زندگی به چالش بکشد تا اینکه در این دنیای پر از شک و تردید راهی روبه جلو، رو به آینده پیدا کنیم.
درآمدی بر جامعه شناسی
نام نویسنده : نیکولاس ابر کرامبی
نام مترجم : هادی جلیلی
هنوز هم مهمترین اثر در ژانری که کتاب حاضر را در قالب آن نوشتهام دعوت به جامعهشناسی اثر پیتر برگر است. این کتابِ منصفانه، چالشبرانگیز و از همه مهمتر انسانی قدمتش به چهل سال میرسد اما همچنان قادر است مردم را به دانش جامعهشناسی جذب کند و بر استادان بدبین این رشته تأثیر بگذارد. دعوت به جامعهشناسی کتابی است که رویکردی خاص به این حوزه دارد، رویکردی که از فصلهای آن مجموعهای منسجم ساخته است. من نیز همچون برگر سعی دارم خوانندهها را به این جهان فکری جذاب و پرمعنا دعوت کنم، اما راه متفاوتی را برای تحقق این هدف برگزیدهام. بهجای اینکه رویکردی تحلیلی یا نظری به اندیشهٔ جامعهشناختی در پیش گیرم سعی کردهام نشان دهم که جامعهشناسان چگونه با مسائلی روبهرو میشوند که مستقیماً به زندگی مردم مربوطاند. هدفم این است که با طرح مجموعهپرسشهایی که به اعتقاد من و سایرین جذاباند، نظر خواننده را جلب و او را وارد این حوزه کنم. هر یک از فصول کتاب به سؤالی مربوط میشود که احتمالاً همهٔ ما از خودمان پرسیدهایم. با استفاده از این روش تلاش کردهام نگاهی سریع به هر یک از مباحث بیاندازم و پس از تشریح مطالعاتی، که به نظر من موفق بودهاند، بهسرعت به سراغ حوزههای دیگر بروم.
درباره اعدام
سعید مدنی قهفرخی جامعهشناس، پژوهشگر ارشد علوم اجتماعی، استاد دانشگاه و روزنامهنگار ایرانی است. او عضو گروه مسائل و آسیبهای اجتماعی انجمن جامعهشناسی ایران و استاد و عضو گروه پژوهشی رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، سردبیر «فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی» است. از دیگر تالیفات او نیز میتوان به کتابهای «جامعهشناسی روسپی گری»، «جنبشهای اجتماعی و دموکراتیزاسیون» و «ضرورت مبارزه با پدیده فقر و نابرابری در ایران» اشاره کرد.